Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Ψυχολογία. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Ψυχολογία. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Πέμπτη 7 Ιανουαρίου 2016

Τα άτομα με ειδικές ανάγκες που έγραψαν ιστορία!


Τα άτομα με ειδικές ανάγκες που έγραψαν ιστορία!
Σας παρουσιάζουμε 10 άτομα με ειδικές ανάγκες που έγιναν διάσημα.



10. Σούντχα Τσαντράν
Το ταξίδι στο Τσενάι της Ινδίας είχε γίνει ψύχωση για την Σούντχα Τσαντράν. Η πολύμηνη απουσία της από την πατρογονική στέγη την είχε κάνει να επιθυμήσει την οικογένεια της. Έχοντας ολοκληρώσει το μεταπτυχιακό της στο πανεπιστήμιο της Βομβάης η Σουντχά πραγματοποίησε το ταξίδι της επιστροφής που έμελλε να αλλάξει τη ζωή της. Ένα αυτοκινητιστικό ατύχημα οδήγησε στον ακρωτηριασμό του δεξιού της ποδιού. Παρά τα γυρίσματα της μοίρας της η Τσαντράν δεν το έβαλε κάτω. Με τεχνητό πόδι κατόρθωσε να εξελιχθεί σε μια από τις σημαντικότερες χορεύτριες στην Ινδία. Σήμερα λαμβάνει προσκλήσεις για να χορέψει σε όλο τον κόσμο ενώ έχει τιμηθεί με μια πληθώρα βραβείων.


9. Μάρλα Ράνιαν
Διακρίνει μόνο σκιές. Στον κόσμο της τα πάντα είναι θολά και όμως η κοπέλα από το Γιουτζίν του Όρεγκον έγινε η πρώτη αθλήτρια με ειδικές ικανότητες που κατόρθωσε να προκριθεί στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Σίδνεϊ το 2000. Η Μάρλα Ράιαν αναδείχθηκε τρεις φορές πρωταθλήτρια Αμερικής στα 5000 μέτρα, κατέκτησε 4 μετάλλια στους Παραολυμπιακούς Αγώνες της Βαρκελώνης το 1992 και το 1996 προσπάθησε να προκριθεί μέσω του επτάθλου στους Ολυμπιακούς της Ατλάντας, χωρίς όμως δεν τα καταφέρει. Το 2001 εξέδωσε την αυτοβιογραφία της: «Καμιά τελική γραμμή. Η ζωή μου όπως την βλέπω». Η Μάρλα Ράνιαν μέχρι σήμερα είναι συνεπής σε ένα στόχο. Να ξεπερνά τον εαυτό της…



8. Βίνσεντ Βαν Γκογκ
Ένα σπίθισμα τρόμου εμφανίστηκε στα μάτια της πόρνης όταν έπαιρνε στα χέρια ένα κομμάτι από το αυτί του Βίνσεντ Βαν Γκογκ. Στο μυαλό του ιδιοφυούς και απόλυτα συντελεστικού στην τέχνη της ζωγραφικής Βαν Γκογκ είχε βρει κατάλυμα η παράνοια, η οποία κατευναζόταν μονάχα όταν ζωγράφιζε. Στην δεκαετή του καριέρα φιλοτέχνησε περισσότερους από 900 πίνακες, οι οποίοι σήμερα κοστίζουν εκατομμύρια δολάρια. Οι «Ίριδες» στοίχισαν 53,2 εκατομμύρια δολάρια και «Το πορτρέτο του γιατρού Γκασέ» 82,5. Πρωτότοκος γιος πάστορα, ο Βαν Γκογκ ζωγράφιζε για να εξισορροπήσει μέσα του έναν κόσμο που έμοιαζε ξένος στα μάτια του. Βαθύτατα καταθλιπτικός επιχείρησε να βάλει τέλος στην ζωή του μετά από ανευόδωτο έρωτα. Με την τέχνη του κατάφερε να υπομείνει και να κάνει δικό του τον τόσο ξένο κόσμο που κινείτο. Η πολυώδυνη πορεία ζωής του σφραγίστηκε στις 29 Ιουλίου του 1890 με μερικές λέξεις. «Η λύπη θα κρατήσει για πάντα»!»



7. Λούντβιχ Βαν Μπετόβεν
«Δεν είναι απίθανο ή θεία πρόνοια να αποσκοπούσε με το χτύπημα αυτό να συγκεντρώσει όλες τις δυνάμεις του στη δημιουργία» έλεγε ο βιογράφος του Λούντβιχ Βαν Μπετόβεν, Τάγιερ αναφερόμενος στην κώφωση του αξεπέραστου συνθέτη. Μεγαλωμένος σε ένα αφόρητο περιβάλλον, όπου ο αλκοολικός πατέρας με απαρασάλευτη επιμονή τον διέταζε να μελετά από τα 4 του, ο Λούντβιχ Βαν Μπετόβεν αναγνωρίστηκε ως άφταστος δεξιοτέχνης από τα μικράτα του. Μελέτησε στο πλάι του Μότσαρτ και δημιούργησε συνθέσεις που αντηχούν στην αιωνιότητα παρότι στα 28 έχασε την ακοή του. Με «όχημα» τον ατσαλένιο χαρακτήρα του φιλοσόφησε την αρμονία των ήχων και παρά τα οξύτατα προσωπικά του προβλήματα δημιούργησε την 9η Συμφωνία. Ακόμη και όταν έχασε ολότελα την ακοή του δεν έπαψε να δημιουργεί, μέχρι και τις τελευταίες στιγμές του θανάτου του, πλουτίζοντας το μουσικό θησαυροφυλάκιο της ανθρωπότητας με πάνω από 200 ανεκτίμητα αριστουργήματα. Στην διάρκεια της ζωής του βασανιζόταν από παράξενα οράματα και όνειρα, όμως όπως λέει ο Ρομέν Ρολάν στο έργο «Γκαίτε – Μπετόβεν» : «Δεν είναι πολλοί, ούτε ανάμεσα στις μεγαλοφυΐες, εκείνοι που διαρκώς κοινωνούν με το πνεύμα της Γης. Με την περιπαθή καρδιά του, που έπαλλε κάθε στιγμή της ζωής του, με τον έντονο εγωισμό που του επέτρεπε να υπερπηδάει τα χειρότερα εμπόδια μέχρι να φτάσει στη νίκη, κατόρθωσε να φτάσει τελικά μέσα από την τέχνη στην απολύτρωση».



6. Φρίντα Κάλο
Η ζωή της Φρίντα Κάλο ήταν μια περιπέτεια δίχως διαλείμματα. Ανήσυχη και πολύπλευρη προσωπικότητα η Μεξικάνα έκανε τέχνη το μαρτύριο της. Ταλαιπωρημένη από παιδί από πολιομυελίτιδα είδε την μοίρα να της φέρεται με άσχημο τρόπο το 1925. Ένα μοιραίο τροχαίο ατύχημα σήμανε αναπηρία εφ’ όρου ζωής και ως τη χρονιά του σχετικά πρόωρου θανάτου της, το σώμα της Κάλο δεν έπαψε να ταλαιπωρείται από δυσβάσταχτους σωματικούς πόνους. Η Κάλο από κάποια στιγμή και μετά ήταν καθηλωμένη σε στενό κορσέ ασφυκτιώντας από τη μονιμότητα του άγχους της. Το ελεύθερο πνεύμα της όμως δεν κλονίστηκε ποτέ.
Αθόρυβα αλλά ουσιαστικά μετέφερε στον καμβά τον σπαραγμό και τη μόνιμη μελαγχολία της ζωγραφίζοντας «από την καρδιά και όχι μόνον από αυτά που βλέπεις» όπως επεσήμανε ο μέντορας της, Ντιέγκο Ριβέρα. Ο πίνακας «Self Portrait – The Frame» αγοράστηκε από το Λούβρο και ήταν ο πρώτος λατινοαμερικανού ζωγράφου που τοποθετήθηκε στους τοίχους του μουσείου. Η Κάλο συνήθιζε να λέει: «Τι χρειάζομαι τα πόδια εφόσον έχω φτερά για να πετάξω;»




5. Κρίστι Μπράουν
Οι σπαρακτικοί μορφασμοί στο πρόσωπο του Ντάνιελ Ντέι Λίουις στην ταινία του Τζιμ Σέρινταν «Το αριστερό μου πόδι» απέδιδαν ανάγλυφα την πολυώδυνη πορεία ζωής του Κρίστι Μπράουν. Το 13ο μέλος μιας οικογένειας 22 ατόμων, εκ των οποίων δεν επιβίωσαν όλα, ο Μπράουν έπασχε εκ γενετής από εγκεφαλική παράλυση. Η μητέρα του Μπρίτζετ, δεν αποδέχθηκε ποτέ ότι ο γιος της θα πρέπει να εγκλειστεί σε ίδρυμα και προσπάθησε να διοχετεύσει την δημιουργική του δύναμη στις τέχνες. Στα 5 του έπιασε μια κιμωλία ανάμεσα στα πόδια του και άρχιζε να ζωγραφίζει. Περίπου 17 χρόνια μετά εξέδωσε το πρώτο του βιβλίο με τίτλο «Το αριστερό μου πόδι». Ένας ύμνος στο ανθρώπινο πνεύμα που τον ανέδειξε ανάμεσα στους σημαντικότερους συγγραφείς της ιρλανδέζικης λογοτεχνίας, αποκαλύπτοντας τη λαμπερή φαντασία και το ευαίσθητο πνεύμα του.



4. Τζον Νας
Οι πράκτορες τον κυνηγούσαν σαν επίμονες σκιές. Εισχωρούσαν στο μυαλό του και δημιουργούσαν καταστάσεις φόβου και παράνοιας. Όταν ο Τζον Νας δραπέτευε από τον σαγηνευτικό κόσμο των αριθμών εγκλειόταν στις θεωρίες συνωμοσίας που τον κατάτρυχαν. Ο Αμερικανός μαθηματικός, που κέρδισε το βραβείο Νόμπελ στα οικονομικά το 1994 για τα μεγαλοφυή θεωρήματα που απέδειξε στη «Θεωρία των Παιγνίων», αντιμετωπίστηκε ως διάνοια από μικρή ηλικία όταν παρουσίαζε λύσεις σε θεωρήματα των μαθηματικών που θεωρούνται πολύπλοκα. Το 1959 και ενώ βρισκόταν στο αποκορύφωμα της δημιουργικότητας του άρχισαν να τον τυλίγουν οι ακουστικές ψευδαισθήσεις. Απόκοσμοι θόρυβοι, φθονερές σκιές Ρώσων και Αμερικανών πρακτόρων δυνάστευαν την ύπαρξη του και τον οδήγησαν σε εγκλεισμό σε ψυχιατρικά ιδρύματα για τα επόμενα 40 χρόνια. Υποβλήθηκε σε θεραπείες ηλεκτροσόκ και παρά τα αλλεπάλληλα επεισόδια ψύχωσης εξακολούθησε να εργάζεται ως μαθηματικός. Τα τελευταία χρόνια δίδασκε στο πανεπιστήμιο Πρίνστον, όπου απολαμβάνει του σεβασμού και της εκτίμησης της κοινότητας, ιδίως έπειτα από την προβολή της ταινίας «Ένα όμορφο μυαλό» με τον Ράσελ Κρόου να τον υποδύεται στον πρωταγωνιστικό ρόλο.



3. Ζαν Ντομινίκ Μπομπί
Η ζωή του Ζαν Ντομινίκ Μπομπί ήταν θολή σαν παιδική ανάμνηση μετά τα 40 του. Ο αρχισυντάκτης του περιοδικού «Elle» μοίραζε τη ζωή του ανάμεσα στην επιτηδευμένη οικειότητα των κοσμικών και την έντονη επαγγελματική του ενασχόληση. Μέχρι που… έπεσε η νύχτα στη ζωή του με ένα εγκεφαλικό επεισόδιο που υπέστη λίγο μετά τα 40 του χρόνια. Όταν ξύπνησε στο νοσοκομείο τα πάντα είχαν αλλάξει. Δεν μπορούσε να κάνει καμιά απολύτως κίνηση. Υπέφερε από το σύνδρομο εγκλεισμού, το οποίο δεν του επέτρεπε να κινήσει κανένα απολύτως σημείο του σώματός του, εκτός από το ένα του βλέφαρο. Αυτή η αναπόδραστη μοίρα του αποτυπώθηκε στην ταινία του Τζούλιαν Σνάμπελ «Το σκάφανδρο και η Πεταλούδα». Ο Μπομπί παρότι ήταν περίκλειστος στο σκάφανδρο του συνδρόμου εγκλεισμού επιδίωξε και απέκτησε την ελευθερία της πεταλούδας με τη βοήθεια της λογοθεραπεύτριας του. Του διάβαζε το αλφάβητο και εκείνος ανοιγόκλεινε το μάτι όταν έφτανε στο σωστό γράμμα. Με αυτόν τον επώδυνο τρόπο, γράμμα γράμμα, ο Μπομπί ολοκλήρωσε το βιβλίο και άφησε την τελευταία του πνοή τρεις μόλις ημέρες μετά την έκδοσή του.


2. Στίβεν Χόκινγκ
Στα 17 του, με την ανεμελιά της νιότης, όλα έδειχναν εύκολα για τον Στίβεν Χόκινγκ. Μόλις είχε κερδίσει υποτροφία στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης στον τομέα της φυσικής και έτσι το δικαίωμα να πραγματοποιήσει το όνειρο του. Αποφοίτησε γρήγορα από το πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και συνέχισε για μεταπτυχιακό στο Κέμπριτζ όπου το 1963 εισήχθη σε νοσοκομείο για περίθαλψη και εξετάσεις όταν παρατήρησε μείωση στον έλεγχο των κινήσεων του σώματος του. Μετά από σειρά εξετάσεων, η τελική διάγνωση ανέφερε ασθένεια στους νευρώνες του σώματος, γνωστή ως Λου Γκέριγκ. Οι προβλέψεις των γιατρών δεν έδιναν διάρκεια ζωής καν αρκετή για ολοκληρώσει το διδακτορικό του, όμως ο Χόκινγκ συνέχισε την έρευνα. Σήμερα ζει καθηλωμένος σε αναπηρική καρέκλα η οποία μέσω ενός υπολογιστή που λειτουργεί με οπτικές ίνες. Κινώντας το δεξί του μάγουλο μπορεί να μιλάει, να συνθέτει ομιλίες, να γράφει εργασίες. Ο Χόκινγκ συνεχίζει να δουλεύει απτόητος.
Πέρα από τα πολλά θεωρήματα που διατύπωσε στα μαθηματικά και στη θεωρία της σχετικότητας, ο Χόκινγκ ασχολήθηκε εκτεταμένα με τις μαύρες τρύπες του διαστήματος. Το 1985 το ερευνητικό του έργο ταράσσεται από σύντομη πνευμονία που οδηγεί τους γιατρούς να συστήσουν στη γυναίκα του να τον αφήσει να πεθάνει. Η σύζυγος του αρνείται ένα τέτοιο ενδεχόμενο και τον μεταφέρει σε κλινική του Κέμπριτζ όπου υποβάλλεται σε τραχειοτομή που αποδεικνύεται σωτήρια για τη ζωή του. Το 1988, ο Χώκινγκ εκδίδει το διάσημο βιβλίο του «Μία Σύντομη Ιστορία του Χρόνου» που κατέρριψε όλα τα ρεκόρ πωλήσεων και παρέμεινε στη λίστα των ευπώλητων των «Sunday Times» για 237 συνεχόμενες εβδομάδες.



1. Έλεν Κέλερ
Κράτησε το πρόσωπο κάτω από τις ηλιαχτίδες και δεν θα δεις ποτέ σκιά, έλεγε η Αμερικανίδα συγγραφέας, Έλεν Κέλερ. Έμοιαζε παράδοξο να το ισχυρίζεται αυτό μια γυναίκα που δεν είχε αντικρύσει ποτέ το φως του ήλιου. Η φύση της φέρθηκε με οργή καθώς έχασε την ακοή και την όραση της 19 μήνες έπειτα από τη γέννηση της. Χάρη στη δασκάλα της Αν Σάλιβαν η Κέλερ άρχισε να επικοινωνεί χρόνια μετά. Τον Μάιο του 1888, η Κέλερ παρακολούθησε το Ινστιτούτο Πέρκινς για τους τυφλούς και το 1894 μετακόμισε στη Νέα Υόρκη για να φοιτήσει στο σχολείο Ράιτ Χάμασον για κωφούς. Το 1904 σε ηλικία 24 ετών, η Κέλερ αποφοίτησε από το Ράντκλιφ και έγινε το πρώτο άτομο κωφό και τυφλό που απέκτησε το πτυχίο Καλών Τεχνών. Έγραψε 12 βιβλία και έμεινε στην ιστορία ως ένα άτομο που κατάφερε να νικήσει την μοίρα της. Όπως έλεγε άλλωστε: «Η αισιοδοξία είναι η πίστη που οδηγεί στην επιτυχία. Τίποτε δεν μπορεί να γίνει χωρίς ελπίδα και αυτοπεποίθηση»




ΠΗΓΗ
Newsbomb.gr

Δευτέρα 4 Μαΐου 2015

Η επίδραση του καρναβαλιού στην ψυχοσύνθεσή μας


Γράφει ο Λιάκας Παντελής
 
Η έλευση του καρναβαλιού ανακαλεί στη μνήμη μας αυτόματα χαρούμενες εικόνες, μυρωδιές, άρματα, κομφετί, καπνούς, ενδυματολογικές αντιθέσεις και πολλά άλλα μέσα σε ένα πλαίσιο αμοιβαίας κοινωνικής συναναστροφής και προσφοράς. Οι γρήγοροι ρυθμοί της ζωής, το άγχος, οι κοινωνικές ανισότητες, τα ιδιοτελή συμφέροντα είναι μόνο μερικοί από τους παράγοντες που αποξενώνουν τους ανθρώπους μέσα στη ρουτίνα της καθημερινότητας. Οι γιορτές όπως οι απόκριες αποτελούν μια ανάπαυση από όλα αυτά, μια ευκαιρία να βιώσουμε τη χαρά, τη δημιουργία, τη μοναδικότητα της ύπαρξής μας, την ανεμελιά των παιδικών μας χρόνων αλλά κυρίως να γνωρίσουμε τον εαυτό μας.

Οι απόκριες κινούνται σε ένα κλίμα απόλυτης ελευθερίας καθώς όλα έχουν αποδεσμευτεί από τις κοινωνικούς επιταγές και τα στερεότυπα που περιχαρακώνουν τη συμπεριφορά του κάθε ανθρώπου. Όλοι εκείνη τη μέρα είναι όμοιοι, ίσοι και χαρούμενοι, καθώς το μόνο που τους διαχωρίζει είναι η αποκριάτικη στολή που έχουν επιλέξει να φορέσουν. Εκεί άλλωστε έγκειται το να ξεχωρίσει κάποιος από τους άλλους, δηλαδή η πρωτοτυπία της αμφίεσής του και τίποτα άλλο. Οι άνθρωποι εκείνη τη μέρα βιώνουν μια υπέρβαση του εαυτού τους, της γήινης πραγματικότητας και των περιορισμών που τους ασκεί. Το εφήμερο της ρουτίνας και της στατικότητας που βιώνουμε καθημερινά αντικαθίσταται από το εφήμερο αίσθημα της μοναδικότητας που βιώνουμε εκείνη τη μοναδική μέρα μέσω της αμφίεσής μας. Γινόμαστε κάποιος άλλος, κάτι άλλο, κάτι που ποθούμε πολύ αλλά διστάζουμε να το εκπληρώσουμε, κάτι που βρίσκεται στη σφαίρα της φαντασίας μας και απελευθερώνεται κάτω από τη μάσκα και τη στολή που επιλέγουμε να φορέσουμε. Οι ποικίλες μεταμφιέσεις δίνουν στο άτομο μια ευκαιρία να βρεθεί σε μια άλλη σφαίρα και να πάρει έναν νέο, διαφορετικό ρόλο, μια άλλη ταυτότητα. Αυτός ο ανανεωτικός ρόλος του επιτρέπει να λειτουργήσει ανώνυμα, ελεύθερα και αυθόρμητα αλλά κυρίως διερευνητικά ως προς τον ίδιο του τον εαυτό, με άλλα λόγια τού δίδεται η δυνατότητα να ερευνήσει ποιος πραγματικά είναι πίσω από τη μάσκα και ποιος είναι ο ρόλος που αυτή υπαγορεύει.

Το ανθρώπινο σώμα εκπέμπει σήματα της βαθύτερης ψυχολογικής κατάστασης που βρισκόμαστε μια συγκεκριμένη στιγμή, κάθε έκφραση του προσώπου, κάθε κίνηση υποδηλώνει κάτι συγκεκριμένο που νιώθουμε αλλά δεν αποκαλύπτουμε λεκτικά, ένα είδος αποκωδικοποίησης της εσωτερικής μας συμπεριφοράς. Στις απόκριες χάνεται η λεκτική επικοινωνία, όπως και τα σωματικά μας χαρακτηριστικά, καθώς η προσθήκη της μάσκας, που καλύπτει το πρόσωπό μας και τα μηνύματα που συνδέονται με αυτό, αφήνει το πεδίο ελεύθερο στο σώμα να εκφράσει με τον δικό του τρόπο τις εσωτερικές αλήθειες τις οποίες είτε κρατάμε κρυμμένες είτε βρίσκονται σε λανθάνουσα κατάσταση εν αγνοία μας. Έτσι λοιπόν η γλώσσα του σώματος γίνεται το μοναδικό εργαλείο επικοινωνίας μέσω του οποίου το σώμα πάντα αποκαλύπτει την εσωτερική αλήθεια, τη διάθεσή μας και την ανάγκη μας να αποτινάξουμε τις βαθύτερες ψυχολογικές μας αναστολές προκειμένου να βιώσουμε την αληθινή μας υπόσταση.

Κατά τον Γιουνγκ, ευτυχία είναι μια δυναμική ισορροπία μεταξύ των αντίρροπων λειτουργιών και τάσεων της συνείδησης. Προχωράμε προς την αυτογνωσία καθώς γίνεται σύνθεση των αντιθέτων αυτών πόλων και επί πλέον ενοποίηση και συνεργασία συνειδητού και ασυνειδήτου, ύπνου και ξύπνιου, πραγματικότητας και φαντασίας. Κατά τις μέρες του καρναβαλιού ο άνθρωπος έχει την ευκαιρία να διοχετεύσει με κοινωνικά αποδεκτούς τρόπους ή τα καταπιέσει (αρνούμενος είτε να τα παραδεχτεί είτε να τους δώσει κάποια διέξοδο) τις τάσεις του ενστίκτου και του ασυνείδητου. Οι εσωτερικές σκέψεις και τα αισθήματα που καταπνίγονταν τόσο καιρό μέσα στο σώμα απογυμνώνονται και εξωτερικεύονται πίσω από τη μάσκα και την καρναβαλική διάθεση, ενώ αντίθετα η τάση ορισμένων που θεωρούν απειλητικό προς τον εγωκεντρισμό τους να μασκαρευτούν υποδηλώνει τις βαθύτερες φοβίες τους για κλόνιση του γοήτρου, αυτοπεποίθησης, ελέγχου και εξουσίας που ασκούν σε κάτι ορισμένο μια δεδομένη στιγμή, με απλά λόγια αρνούνται να υπερβούν την πραγματικότητα και τον ίδιο τους τον εαυτό.

Είναι αποδεδειγμένο πλέον ότι οι αποκριάτικες μάσκες αποκαλύπτουν πολύ περισσότερα πράγματα από αυτά που εσφαλμένα πιστεύουν μερικοί ότι κρύβουν. Στις απόκριες ο καθένας πειραματίζεται σε διάφορους ρόλους, ένα είδος υποκριτικής ολότελα απαλλαγμένο από κοινωνικές συμβάσεις. Εκτονώνει τα βαθύτερα ψυχολογικά και συναισθηματικά του κίνητρα ενώ ξεδιπλώνει τις βαθύτερες, καλά κρυμμένες εκφάνσεις του εαυτού του. Βιώνει τη χαρά της παιδικής του ηλικίας, την ομαδικότητα και την αλτρουιστική διάθεση προσφοράς προς τον πλησίον. Εκδηλώνει μια εσωτερική ανάγκη επικοινωνίας με τους άλλους με τρόπο διαφορετικό και ξεχωριστό σε σχέση με την κοινωνική πραγματικότητα, ενώ παράλληλα το «εγώ» δυναμώνει μέσα από αυτή την αλληλεπίδραση με το «εμείς», βγαίνει πιο δυνατό και μοναδικό μέσα σε αυτό το πλαίσιο κοινωνικοποίησης. Το «εγώ» αποδεσμεύεται και απελευθερώνεται από φόβους, ανασφάλειες και βαθύτερες συναισθηματικές και ασυνείδητες αναστολές, ενώ παράλληλα βιώνει την ελευθερία της προσωπικής έκφρασης και υπέρβασης της πραγματικότητας και του ίδιου μας του εαυτού. 

Το καρναβάλι μάς ταξιδεύει σε άλλους κόσμους έστω και προσωρινά, μας διασκεδάζει αλλά και μας ψυχαγωγεί. Η μάσκα που φοράμε στο καρναβάλι είναι λιγότερο ψεύτικη και εφήμερη από τις μάσκες που φοράνε πολλοί στην καθημερινότητά τους και υποκρίνονται. Η μάσκα του καρναβαλιού φαίνεται ότι είναι κάτι πολύ λιγότερο ψεύτικο σε σύγκριση με τις μάσκες της καθημερινής ζωής τις οποίες όσοι φοράνε στην ουσία υποκρύπτονται πίσω από τη φαινομενική τους αληθοφάνεια. Άλλωστε ο Oscar Wilde είπε πως «Ο άνθρωπος είναι λιγότερο ο εαυτός του όταν μιλάει ως ο εαυτός του. Δώσ' του μια μάσκα και θα σου πει την αλήθεια», ενώ ο George Bernard Shaw είχε πει: «Βάλτε μια μάσκα σε έναν υποκριτή και δεν θα είναι πια ικανός να λέει ψέματα».

Ο κ. Παντελής Λιάκας είναι φιλόλογος


Λιάκας Παντελής


ΠΗΓΗ
Το Βήμα 
http://www.tovima.gr/opinions/useropinions/article/?aid=676244

Παρασκευή 19 Δεκεμβρίου 2014

Οι 8 τύποι των ανθρώπινων χαρακτήρων (Καρλ Γιουνγκ)

 Οι 8 τύποι των ανθρώπινων χαρακτήρων (Καρλ Γιουνγκ)


«Ο άνθρωπος χρειάζεται τις δυσκολίες για την υγεία του.»
«Με την αυτοθυσία κερδίζουμε τον εαυτό μας, το Εγώ μας γιατί μόνο αυτό που δίνουμε το έχουμε.»
«Η εξατομίκευση δεν αποκλείει, αλλά περικλείει τον κόσμο.»

C. JUNG
Η γνώση μιας κατάστασης ή γεγονότος σε βοηθά στον χειρισμό της, αν υπάρχει και η απαραίτητη δύναμη τότε η κατάσταση και το γεγονός ελέγχεται.
Όταν κάποιος τολμά να αναλάβει την δύναμη ή μάλλον την ευθύνη για να οδηγήσει ανθρώπους και τον ίδιο του τον εαυτό, τότε νοιώθει να μεγαλώνει μέσα του η δίψα της γνώσης και ειδικά εκείνης που αφορά τον ανθρώπινο ψυχισμό.
- Η ανάλυση και ταξινόμηση των ανθρώπινων χαρακτήρων μαζί με τις αιτίες, αποτελέσματα και σχέσεις που τους διέπουν είναι ένα από τα καλύτερα εργαλεία αποδοχής και κατανόησης της ανθρώπινης συμπεριφοράς και των δικών μας προκαταλήψεων. Όταν ειδικά η ταξινόμηση αυτή έχει γίνει από τον Γιούνγκ, τον περισσότερο «ολιστικό» από όλους τους ψυχίατρους-ψυχολόγους, τότε το εργαλείο αυτό έχει ακόμη μεγαλύτερη αξία.
- Επίσης θα προσπαθήσουμε να συμπεριλάβουμε την ταξινόμηση αυτή που κάνει ο Γιούνγκ στο ολιστικό εκείνο ΜΑΝΤΑΛΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ που κρύβει μέσα του και εναρμονίζει τόσες εσωτερικές γνώσεις για την ψυχολογία και την εξέλιξη.

Ο ΨΥΧΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

Κατά τον Γιούνγκ, ο ανθρώπινος ψυχολογικός κόσμος μοιάζει σαν σφαίρα που συνήθως φωτίζει μόνο κάποιο ή κάποια τμήματά της. Το κέντρο είναι ο Εαυτός, ο Μεγάλος άνθρωπος. Το μέρος όπου είναι φωτισμένο αποτελεί το Εγώ. Το Εγώ ή μάλλον τα διάφορα εγώ τα συνειδητοποιούμε ανάλογα με το φώτισμα. Η ανθρώπινη ολοκλήρωση και ευτυχία βρίσκεται στο φώτισμα ολόκληρης της σφαίρας και κατά συνέπεια στην ταύτισή μας με τον Μεγάλο άνθρωπο, το Κέντρο (ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ). Το επόμενο βήμα είναι η επικοινωνία και η ταύτιση της σφαίρας μέσα στην ομαδική σφαίρα του ανθρώπινου είδους (συλλογικό ασυνείδητο).
Το Εγώ που συνειδητοποιούμε ορίζει ταυτόχρονα το ασυνείδητο σαν την υπόλοιπη σφαίρα, αλλά κυρίως στην αντιδιαμετρική επιφάνεια της σφαίρας.
Ταυτόχρονα το Εγώ βοηθείται ή εμποδίζεται από τα διπλανά μέρη, έτσι ώστε δεν υπάρχει ποτέ στασιμότητα αλλά «τρισδιάστατη» κίνηση και προσπάθεια δυναμική σφαιρικότητας. Όταν όμως ο τρόπος ζωής επιβάλλει στατικότητα, τότε δημιουργούνται οι νευρώσεις και τα συμπλέγματα, οι αρρώστιες με καθαρή ψυχολογική αιτία και όχι οργανική.
Το libido, οι λειτουργίες της συνείδησης και οι δύο γενικές τάσεις
Το libido (όρος που δανείστηκε από τον Φρόιντ) δηλώνει την ολική αδιαφοροποίητο ψυχική ενέργεια. Αποτελείται από την αίσθηση (Empfinden), την «ενόραση» (Intuieren), την νοημοσύνη (Denken) και το συναίσθημα (Fuhlen). Εκδηλώνεται σύμφωνα με τις αρχές διατήρησης της ενέργειας και της εντροπίας.
Έτσι έχουμε τέσσερεις βασικές λειτουργίες του συνειδητού.
α. Νοητική (Denklfunktion): καθορίζεται ο βιοτικός προσανατολισμός. Τακτοποιούνται τα ψυχικά με κανόνες λογικής.
β. Συναισθηματική (Fuhlfunktion): αντίθετα με την προηγούμενη αλλά σε σχέση με αυτήν.
γ. Αισθητική (Empfindungsfunktion): αντιλαμβάνεται τον κόσμο των αισθητών αντικειμένων με την βοήθεια των αισθητηρίων οργάνων.
δ. Ενορατική (Intuitionfunktion): Λειτουργεί «αντίθετα» με την προηγούμενη.

Αντιρρόπηση ή αναπλήρωση λειτουργίας ή τάσης

Σύμφωνα και με τον Ηράκλειτο, «η παλίντροπος αρμονίη οκώσπερ(;) τόξον και λύρης», ο Γιούνγκ μιλά με την αρχή της αντιρρόπησης ή αναπλήρωσης (Kompensation). Αντίρροπα συμπεριφέρονται η νόηση με το συναίσθημα και η αίσθηση με την ενόραση. Επίσης η εξωστρέφεια με την ενδοστρέφεια, το συνειδητόν με το ασυνείδητο ή ακόμη και ο ύπνος με την εγρήγορση. Ουσιαστικά ο άνθρωπος είναι ψυχολογικά υγιής και ευτυχής όταν φροντίζει να μην γείρει επικίνδυνα ο ζυγός προς την μία λειτουργία ή τάση. Όταν ο τρόπος ζωής μας μας οδηγεί σε ακρότητες, τότε στο ασυνείδητο προβάλλει συνεχώς την αντίθετη στάση, προσπαθώντας να αναπληρώσει και να ισορροπήσει την ψυχοσωματική έκφραση του ανθρώπου. Αν ο άνθρωπος συνεχίζει τα ίδια καταπιέζοντας το ασυνείδητο, τότε καταντά υστερικός και νευρωτικός. (Μπορούμε εύκολα να καταλάβουμε γιατί σήμερα όλη σχεδόν η ανθρωπότητα πάσχει από νευρώσεις ή υστερίες μετά από τρεις σχεδόν αιώνες υλισμού και άκρατου ορθολογισμού.)
Αν προσέχουμε το σύμβολο Πακουά, θα δούμε ότι τα αντίθετα είναι «αντιρροπητικά», αλλά ταυτόχρονα το ένα περιέχει μέσα του τον σπόρο του άλλου.

Το ασυνείδητο και οι σχέσεις του με το συνειδητό

Το ασυνείδητο (dasUnbervusste) είναι η περιοχή των μη συνειδητών περιεχομένων και διεργασιών. Ο όρος ασυνείδητο είναι και αυτός του Φρόυντ (ο Γιούνγκ ήταν απ? τους καλύτερους μαθητές του Φρόυντ, αν όχι ο καλύτερος, άσχετα αν κατόπιν διαφώνησε με τον δάσκαλό του) αλλά ο Γιούνγκ τον συμπληρώνει και τον επεκτείνει. Διακρίνει το «προσωπικό» (daspersonlicheunbervusste) και το «υπερπροσωπικό ή συλλογικό ή ομαδικό» (daskollektiveunberrusste).
Στο προσωπικό περιλαμβάνονται παραστάσεις, βιώματα, εμπειρίες, επιθυμίες, απωθημένα κ.λπ. από την ζωή του προσώπου, ενώ στο ομαδικό ασυνείδητο υπάρχουν οι εμπειρίες της χιλιόχρονης ζωής της ανθρωπότητας, μεταδίδονται δε ως «αρχέτυπο». Εδώ ο Γιούνγκ εισάγει τον όρο «αρχέτυπο», εννοώντας αρχέγονες εικόνες, παραστάσεις, διαθέσεις, σύμβολα και γενικότερα όλα όσα περιλαμβάνουν οι μυθολογίες των λαών. Τα βλέπουμε τόσο στα όνειρα, όσο και στην τέχνη, τα παραμύθια, το φολκλόρ. Τα πιο συνηθισμένα είναι τα «μαντάλλα», ο «ουροβόρος όφις», η «μητέρα», ο «πατέρας», ο «σοφός», ο «μάγος γιατρός». Εμφανίζονται μέσα από οριακές καταστάσεις. Ρυθμίζουν νοοτροπίες λαών, φυλών και εθνών, καθώς και την ψυχοσύνθεσή τους. Ακόμη υπάρχουν και αρχέτυποι (που ρυθμίζουν προσωπικές συμπεριφορές) σαν συμπυκνωμένα ιδανικά παραδείγματα. Αυτά συνήθως είναι ο ιππότης (animus), η Ντάμα (anima), το προσωπείο (persona), ο «αρχέτυπος σοφός» κ.α.
Γενικά τα φαινόμενα του ασυνείδητου έχουν λογική και σκοπό. Εκδηλώνονται πιο εύκολα στα όνειρα (αλλά και σε κινήσεις ή στάσεις). Είναι μια έξτρα συνείδηση που όταν την ανακαλέσεις γίνεται νορμάλ. Πολλές φορές περιέχει ανάγκες, παρορμήσεις, επιθυμίες, παραλογισμούς, συμπεράσματα, λησμονιά, παρελθοντικά αλλά και μελλοντικά γεγονότα, ακόμη έμπνευση, ευφυΐα, δημιουργία.
Να σημειώσουμε ότι, ευτυχία κατά Γιούνγκ σημαίνει τουλάχιστον μια δυναμική ισορροπία μεταξύ των αντιρροπητικών λειτουργιών και τάσεων της συνείδησης. Όμως, προχωράμε προς την αυτογνωσία καθώς γίνεται σύνθεση των αντιθέτων αυτών πόλων και επί πλέον ενοποίηση και συνεργασία συνειδητού και ασυνειδήτου, ύπνου και ξύπνιου, ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΟΝΕΙΡΟΥ. Τότε αυτόματα ασκούμε επιρροή προς το περιβάλλον και φθάνουμε στο αποτέλεσμα που οι πρόγονοι έλεγαν «ΜΑΝΑ»: «είναι μια ακούσια επιρροή πάνω στο ασυνείδητο των άλλων, ένα είδος ασυναίσθητου γοήτρου και η επίδρασή της διαρκεί μόνο για όσο χρονικό διάστημα δεν διαταράσσεται από συνειδητή πρόθεση».
Η λέξη αυτή ΜΑΝΑ ή ΜΑΝΙΤΟΥ ή ΟΡΕΝΤΑ (να σημειώσουμε την άμεση σχέση με την ελληνική λέξη ΜΑΝΙΑ και τα τέσσερα είδη της κατά Πλάτωνα), έχει ακόμη μια σημασία, είναι μια μαγική και θεία δύναμη που κατά τις παραδόσεις εκφράζεται μέσα από πρόσωπα φυλάρχων, βασιλέων, μάγων κ.λπ. ή μέσα από ζώα (όφις, αετός, λέων, λύκος), πράγματα (τοτέμ, όπλα, εικόνες, φυλακτά) και διοχετεύεται στους πιστούς προς βοήθεια ή και προς καταστροφή. Γενικά όποιος «γεμίζει» από «ΜΑΝΑ» ακτινοβολεί γοητεία, δύναμη, θαυμασμό και φόβο. Κάποιες φορές το ΜΑΝΑ κυριεύει το εγώ και τότε το συνειδητό γίνεται «προσωπικότης-μάνα», κύρια συνιστώσα του ομαδικού ασυνείδητου, ο αρχετυπικός δυνατός άνδρας, ο ήρωας, ο αρχηγός, μάγος θεραπευτής, άγιος κ.λπ. Είναι μια ανδρική ομαδική μορφή που κυριεύει την συνειδητή προσωπικότητα.
Τέλος, για να ολοκληρώσουμε αυτή την περιληπτική αναφορά μεταξύ συνειδητού και ασυνείδητου να πούμε για το «σύμπλεγμα» που εμφανίζεται στα άτομα με ισχυρά φορτισμένα συναισθηματικά απωθημένα. Τα απωθημένα αυτά μπορούν να αποκτήσουν τέτοια δύναμη, που να γίνουν ένα δεύτερο και μάλιστα ανταγωνιστικό Εγώ (έντονες φοβίες και παρανοϊκές ιδέες).

Οι οκτώ ανθρώπινοι χαρακτήρες

Οι συνδυασμοί των τεσσάρων λειτουργιών της συνείδησης μαζί με τις δύο τάσεις, κάνουν τον Γιούνγκ να διακρίνει οκτώ βασικούς ψυχολογικούς τύπους:
α. Τον εξωστρεφή 1 διανοητικό, 2 συναισθηματικό 3 κατα αίσθηση 4 ενορατικό ή διαισθητικό
β. Τον εσωστρεφή 5 διανοητικό 6 συναισθηματικό, 7 κατα αίσθηση 8 ενορατικό.
Α. Ο ΕΞΩΣΤΡΕΦΗΣ
Γενική τάση της συνείδησης
Βασική τάση αποτελεί η σχέση με τον έξω κόσμο τα αντικείμενα και την προσαρμογή σε αυτά, ανεξαρτήτως ηθικής αξιολόγησης. Το περιβάλλον τον απορροφά. Τον απασχολεί τι θα πει ο κόσμος, τι ζητάει η κοινωνία και πώς θα συμμορφωθεί με αυτά. Επιτυγχάνει έτσι μεγάλη προσαρμοστικότητα ακόμη και σε κοινωνιοπολιτικές συνθήκες που ρέουν και τα καταφέρνει στη διπλωματία, εμπόριο κ.λπ.
Όταν ξεπεράσει τα κάποια όρια, χάνει την σύνδεση με τον εαυτό του και κινδυνεύει από νευρώσεις και υστερίες. Τον απασχολεί πάνω από όλα να προκαλεί το ενδιαφέρον των άλλων. Είναι μεγάλος κουτσομπόλης σε αλήθειες και ψέματα.
Η τάση του ασυνείδητου
Όσο περισσότερο ασχολείται με τα εξωτερικά, τόσο ο ψυχισμός του στρέφεται προς τα μέσα, σε υποκειμενικές αξιώσεις και ανάγκες. Εφόσον καταπιέζονται τα εσωτερικά προσωπικά στοιχεία συνεχώς, το ασυνείδητο προβάλλει στο προσκήνιο της συνείδησης πόθους και ελπίδες, προοπτικές ζωής, συναισθήματα, προσωπικές αρχές κ.α. που ζητούν έντονα την τροφοδοσία τους.
1. Ο εξωστρεφής διανοητικός
Εκτός την εξωστρέφεια χρησιμοποιεί την διανόηση σε εξωτερικά πράγματα, γεγονότα, ακόμη και σε αφηρημένες ιδέες. Ακολουθεί με ακρίβεια και αντικειμενικά τα γεγονότα και τις καταστάσεις. Θέλει να συλλέγει εμπειρικό υλικό κι ας μη μπορεί να το χρησιμοποιήσει. Το συναίσθημά του ατροφεί. Αυτό μπορεί να τον κάνει νευρωτικό. Είναι ο κατά εξοχήν τύπος άνδρα του δυτικού πολιτισμού.
2. Ο εξωστρεφής συναισθηματικός τύπος
Συνηθίζεται στις γυναίκες. Βλέπει, βιώνει και εκτιμά τα πράγματα με συναισθηματικό τρόπο. Δύσκολα πείθει εφόσον τείνει να συμπεράνει μέσα από συναισθηματικές προβολές. Όταν η ατροφία της διανόησης γίνει υπερβολική, έχουμε υστερικά συμπτώματα και νηπιακή συμπεριφορά.
3. Ο εξωστρεφής κατά αίσθηση τύπος
Λέγεται και αντιληπτικός τύπος. Προέχουν οι αισθήσεις του. Δίνεται αλλά και δένεται με αυτές στα εξωτερικά αντικείμενα, χωρίς να νοιάζεται για λογικές επεξεργασίας και συναισθηματικές εμβαθύνσεις. Επιδιώκει την απόλαυση και καλοπέραση, είναι εύθυμος και αξιαγάπητος, εύπιστος. Μπορεί να καταντήσει ακόλαστος, ζηλιάρης και καχύποπτος. Η ενόραση είναι ελάχιστα ανεπτυγμένη σε αυτόν.
4. Ο εξωστρεφής ενορατικός τύπος
Συναντάται περισσότερο στις γυναίκες. Αντιλαμβάνεται τα πράγματα «ασυνείδητα» και πολλές φορές χωρίς λογική. Με κανένα ή ελάχιστα στοιχεία προβλέπει πρόσωπα και καταστάσεις μελλοντικώς. Έχει σιγουριά για το μέλλον. Συλλαμβάνει νέες ιδέες. Είναι δημιουργικός και προωθεί τα πράγματα. Περιφρονώντας τα της αίσθησης πράγματα εκτρέπεται σε δογματισμούς και αβάσιμες μελλοντολογίες. Εγκαταλείπει μισοτελειωμένα τα πράγματα για να ασχοληθεί με άλλα.
Β. Ο ΕΣΩΣΤΡΕΦΗΣ ΤΥΠΟΣ
Γενική τάση της συνείδησης
Έχει δικές του αρχές και αντιλήψεις με τις οποίες βλέπει, βιώνει και κρίνει την πραγματικότητα. Η υποκειμενική του διάθεση προσδιορίζει τις αντιλήψεις του. Δεν τον νοιάζει να προσαρμοστεί στο περιβάλλον, αλλά απαιτεί αυτό από το περιβάλλον. Αν και οι θεωρίες του δεν συμφωνούν με την πραγματικότητα, τότε τόσο το χειρότερο για την πραγματικότητα. Καταλαβαίνουμε έτσι την ιδιορρυθμία, αντικοινωνικότητα, εγωισμούς και φιλαυτία του εσωστρεφή.
Η τάση του ασυνείδητου
Περιφρονώντας την πραγματικότητα ενισχύεται ασυνείδητα η επιρροή των αντικειμένων πάνω του, μέχρι βαθμού επικίνδυνου. Έτσι ένας φανατικός αγώνας για ελευθερία του πνεύματος μπορεί να γίνει ασυνείδητη έξαρση από οικονομικούς και υλικούς παράγοντες. Η ανεξαρτησία της δικής του γνώμης κινδυνεύει να γίνει αγχώδης υποταγή στην κοινή γνώμη. Η ηθική υπεροχή σε εξευτελισμό της προσωπικότητας. Τέλος η υπερβολική εσωστρέφεια καταλήγει σε νεύρωση που χαρακτηρίζεται από αποφασιστικότητα, έμμονες ιδέες, ισχυρή ευσυγκινησία, χρόνια υπερκόπωση.
1. Ο εσωστρεφής διανοητικός τύπος
Το εξωτερικό περιβάλλον είναι απλώς η αφετηρία του. Πρώτο το μέλημα να αναγάγει το περιβάλλον στις δικές του υποκειμενικές αρχές και ιδέες μέσα από ισχυρούς εσωτερικούς παράγοντες. Είναι επιφυλακτικός ή ακόμη και αρνητικός στα αντικείμενα. Εμβαθύνει χωρίς να επεκτείνει στις εντυπώσεις και εμπειρίες. Οι κρίσεις του φαίνονται συνήθως απότομες, ψυχρές και αυθαίρετες. Προσπαθεί να επιβάλει τα δικά του διανοήματα και πολλές φορές συγχέεται σε ένα κόσμο από παρανοήσεις. Συχνά ντύνεται και συμπεριφέρεται αδέξια. Στο επάγγελμά του αρχικά διαθέτει δυσμενώς τους συναδέλφους και προϊστάμενους, αλλά η καλύτερη γνωριμία μαζί του πολλές ικανότητες και απόθεμα καλοσύνης. Δεν έχει ανεπτυγμένο το συναίσθημα, για αυτό στις συμπεριφορές και σχέσεις του δείχνει αδεξιότητα και παιδική αφέλεια.
2. Ο εσωστρεφής συναισθηματικός τύπος
Το ανεπτυγμένο του συναίσθημα γεννάει μέσα του συναισθηματική ένταση. Επειδή η ροπή δεν εκδηλώνει προς τα έξω τον συναισθηματικό του κόσμο, τον κρύβει από τους άλλους. Έτσι παρουσιάζεται σιωπηλός και δυσκολονόητος ή αντίθετα εκρήγνυται σε συναισθηματικές κρίσεις. Κάθε λανθάνουσα αρχετυπική εικόνα του είναι γεμάτη συναισθηματικούς τόνους. Τα εγωιστικά συναισθήματα που τον κατέχουν φανερώνουν αυταρέσκεια και θέλει να έχει την αποκλειστικότητα στο ενδιαφέρον των άλλων. Η κατάσταση της έκτασης του είναι πολύ γνώριμη. Βιώνει τις παραστάσεις με συναισθηματική ένταση, αντίθετα προς τον εσωστρεφή διανοητικό που τις βιώνει σε βάθος. Θέλει να υπερέχει και να άρχει σε αντικείμενα, περιβάλλον και ανθρώπους. Έτσι συχνά εξελίσσεται σε φιλόδοξο, αρχομανή ή ακόμη τυραννικό. Παθολογική έκφραση των χαρακτηριστικών αυτών δημιουργούν νευρασθένεια και ψυχοπάθεια.
3. Ο εσωστρεφής αντιληπτικός (κατά αίσθηση) τύπος
Η ψυχική του διάθεση παρεμβαίνει έντονα στην πορεία που διανύει ο εξωτερικός ερεθισμός μέχρι να γίνει συναίσθηση και συναίσθημα. Έτσι το τελικό αίσθημα-αντίληψη είναι αυστηρά υποκειμενικά εφόσον ο εξωτερικός ερεθισμός χρωματίζεται έντονα από τις προδιαθέσεις, τις βαθύτερες παραστάσεις του και τις αρχετυπικές του εικόνες που λανθάνουν στο ασυνείδητο. Φαίνεται ήρεμος και αδιάφορος. Πραγματικά όμως είναι μαγεμένος από βαθιές εντυπώσεις του. Έχει συνήθως ανεπτυγμένο και συναίσθημα και διανόηση, οπότε δυσκολεύεται να εκφραστεί και να τον κατανοήσουν ή ακόμη να κατανοήσει ο ίδιος τον εαυτό του. Λύπη τον κυριεύει όταν ο εξωτερικός κόσμος αποκαλύπτεται διαφορετικός από τις δικές του αντικειμενικές εκτιμήσεις. Όταν αυτό επεκταθεί υπερβολικά γεννιούνται έμμονες ιδέες που οδηγούν σε ψυχασθένεια.
4. Ο εσωστρεφής ενορατικός τύπος
Συλλαμβάνει την αλήθεια πίσω από εικόνες και αντικείμενα με μεγάλη σαφήνεια. Έρχεται εύκολα σε επαφή και σύλληψη με αρχετυπικές εικόνες. Βλέπει βαθιά στις ψυχές και προλέγει συχνά τα μέλλοντα. Απεχθάνεται την πραγματικότητα όπως έχει και την αποφεύγει. Φαίνεται να είναι απών, το βλέμμα του προσηλωμένο σε κάτι μελλοντικό και άσχετο με τον αισθητό κόσμο. Υπερβολική ένταση των χαρακτηριστικών αυτών κυριεύουν την συνείδηση με ενορατικές εσωτερικές εικόνες, έμμονα αισθήματα και οδηγούν σε νεύρωση (υποχονδρία), έμμονες δεσμεύσεις, προσκόλληση σε ορισμένα γεγονότα ή πράγματα, υπερευαισθησία των αισθητηρίων κ.λπ.
Επίλογος
Ο άνθρωπος γεννιέται με κάποια τάση προς ένα των οκτώ ανθρώπινων τύπων κατά Γιούνγκ ή με κάποιους συνδυασμούς των τάσεων αυτών. Η τάση αυτή είναι το εργαλείο της ψυχικής ζωής του ατόμου, αλλά ταυτόχρονα και το μέσο καταστροφής του αν το χρησιμοποιήσει μονομερώς. Για αυτό πάντα χρειάζεται το συμπλήρωμα αυτής της τάσης με την αντιρροπική και συμπληρωματική της ώστε το άτομο να είναι ισορροπημένο και υγιές. Βέβαια στην εποχή του Γιούνγκ και σήμερα πολύ περισσότερο βλέπουμε τον κόσμο γεμάτο νευρώσεις και ψυχασθένειες, λόγω του μονομερούς τρόπου ζωής. Ο ίδιος ο πολιτισμός καταστρέφεται από τις νευρώσεις, την ψυχασθένεια και την τρέλα του. Εμείς εκπλησσόμαστε για το «ολιστικό» και «δυναμικά αλληλοεπηρεαζόμενο» περιβάλλον που μας φανερώνει ο Γιούνγκ μέσα στην ανθρώπινη ψυχή, αλλά και στις σχέσεις της με τον κόσμο και την φύση.
Το μόνο που μπορούμε να πούμε για τον μεγάλο αυτό σοφό της αρχής του αιώνα μας (μάλλον του μεγαλύτερου μέρους του εφόσον πριν το 1900 και μέχρι το 1961 που πέθανε εργάστηκε εντατικά κι ακούραστα) είναι πως ΗΡΘΕ ΠΡΟΩΡΑ ΣΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑ. Θα τελειώσουμε την εργασία αυτή με λίγα λόγια του καθηγητή Ε. Bohler για τον άνθρωπο Γιούνγκ: «Με την τεράστια έκταση του έργου της ζωής του και την προσωπική επίδραση που πήγασε από τον Γιούνγκ σαν άνθρωπο και σαν ερευνητή, μόλις που μπορεί να υπολογίσει ο αμύητος τι σημαίνει αυτό, δηλαδή ότι, μπροστά στο πλήθος των ιδεών που τον κατέκλυσαν, διαφύλαξε το επιστημονικό του ήθος, ότι παρέμεινε ο ανεξάρτητος, ο νηφάλιος, ότι διαφύλαξε την αλήθεια σαν κάτι αιωρούμενο και όχι τελειωμένο, σαν κάτι δυναμικό, πανάρχαιο και αιώνια νέο. Σε αυτά ακριβώς βρίσκεται η μοναδικότητα της προσωπικότητάς του στην εποχή της φτηνής προπαγάνδας και της απλής σκέψης του συστήματος.»



ΠΗΓΗ
enallaktikidrasi.com

Ηθική νοημοσύνη, το επίκτητο χάρισμα


Τι είναι ηθική νοημοσύνη; Είναι απαραίτητη στη σημερινή εποχή; Τι κοινωνία δημιουργεί;

Είναι η αρετή που μας μαθαίνει να κάνουμε όλα αυτά που οφείλουμε και όχι αυτά που μας αρέσει να κάνουμε.

Ηθική νοημοσύνη είναι η ικανότητα να ξεχωρίζεις το καλό απ’ το κακό, αλλά και να σέβεσαι τις αξίες των άλλων. Με άλλα λόγια, το καλύτερο δώρο που μπορούμε να κάνουμε σ ένα παιδί.

Υπάρχουν πολλοί και διάφοροι τύποι νοημοσύνης. Κάποιοι άνθρωποι έχουν το χάρισμα της μαθηματικής και φιλοσοφικής σκέψης, όπως ο Άλμπερτ Αϊνστάιν ή ο Μπιλ Γκέιτζ. Κάποιοι άλλοι είναι συναισθηματικά προικισμένοι, για παράδειγμα οι μεγάλοι συγγραφείς, όπως ο Τζον Στάινμπεκ και η Άιρις Μέρντοχ, άνθρωποι δηλαδή που μπορούν να αποτυπώσουν ή να μεταφέρουν το συναίσθημά τους στο ευρύ κοινό.

Επίσης, υπάρχει η πρακτική νοημοσύνη. Είναι οι άνθρωποι που δίνουν λύσεις σε προβλήματα, μπορούν να φτιάξουν ένα αυτοκίνητο, να δώσουν λύση όταν πλημμυρίσει το υπόγειο ή να λύσουν εύκολα μια εξίσωση. Επιπλέον, υπάρχει και η αισθητική νοημοσύνη, αυτή που διαθέτουν οι καλλιτέχνες, οι ζωγράφοι και οι μουσικοί. Κάποιες φορές, ιδιαίτερα στους μουσικούς και στους συνθέτες, η ευφυΐα αυτή συνδυάζεται με μαθηματική ευφυΐα.

Τέλος, υπάρχει κι ένα άλλο είδος ευφυΐας, ίσως το λιγότερο γνωστό, η λεγόμενη ηθική νοημοσύνη. Πρόκειται για το είδος εκείνο της εξυπνάδας που συνδυάζει τη δύναμη του χαρακτήρα με την ορθή κρίση, δύο προσόντα που συνήθως απαξιώνουμε γιατί δεν τα θεωρούμε και τόσο σημαντικά. Είναι η αρετή που μας μαθαίνει να κάνουμε όλα αυτά που οφείλουμε και όχι αυτά που μας αρέσει να κάνουμε.

Τι είναι η ηθική νοημοσύνη;
Ο καθηγητής του Χάρβαρντ Robert Coles στο βιβλίο του The Moral Intelligence Of Children (Η ηθική νοημοσύνη των παιδιών) διατυπώνει την άποψη ότι τα παιδιά χρειάζονται κάτι περισσότερο από επιτυχία στις σπουδές τους και από την ικανότητα να τα πηγαίνουν καλά με τους άλλους για μια ικανοποιητική ζωή.

Χρειάζονται συνείδηση, δηλαδή την ικανότητα να ερμηνεύουν αυτά που νιώθουν και να είναι σίγουρα γι’ αυτά που ξέρουν. Τα παιδιά με αναπτυγμένη την ηθική νοημοσύνη βιώνουν συναισθηματική ασφάλεια επειδή εμπιστεύονται την εσωτερική αίσθηση που διαθέτουν για να διακρίνουν το σωστό απ’ το λάθος, το καλό απ’ το κακό. Αυτό είναι που τα βοηθάει να αισθάνονται ισχυρούς δεσμούς με τους άλλους ανθρώπους, όπως με την οικογένεια, τους φίλους ή τους συμμαθητές τους.

Οι επτά βασικές αρετές της ηθικής νοημοσύνης
Στο βιβλίο Building Moral Intelligence (Χτίζοντας την Ηθική Νοημοσύνη) ο καθηγητής Dr Michele Borba και συγγραφέας του βιβλίου δίνει ένα σαφές πλάνο για το πώς μπορούμε να διδάξουμε στα παιδιά τις αρετές της ηθικής νοημοσύνης. Αυτές λοιπόν είναι επτά και καθεμία μπορεί να διδαχτεί με συγκεκριμένους τρόπους.

Ενσυναίσθηση:
Είναι η ικανότητα να μπορούμε να αναγνωρίσουμε τα συναισθήματα και τις ανάγκες των άλλων.
Για να την αποκτήσει το παιδί θα πρέπει να το βοηθήσουμε να καλλιεργήσει την ευαισθησία του, να εμπλουτίσει το λεξιλόγιό του, αλλά και να του δείξουμε τον τρόπο να αναγνωρίζει τα συναισθήματα των άλλων.

Συνείδηση:
Είναι η ικανότητα να αναγνωρίζεις το σωστό και να μπορείς να το κάνεις.
Πρέπει να δημιουργήσουμε τις συνθήκες για ηθική ανάπτυξη στην οικογένεια, να διδάξουμε στο παιδί να ξεχωρίζει το καλό απ’ το κακό και να ενισχύσουμε την ηθική του ανάπτυξη (να βοηθάει, για παράδειγμα, όσους έχουν ανάγκη).

Αυτοέλεγχος:
Είναι η ικανότητα να ελέγχουμε τις σκέψεις και τις πράξεις μας και να λειτουργούμε με τον τρόπο που έχουμε μάθει πως είναι ο σωστός.
Καλό είναι να διδάξουμε ως προτεραιότητα την αρετή της αυτοπειθαρχίας. Επίσης, να μάθουμε στο παιδί να θέτει στόχους και να βάζει τα δυνατά του για να τους πραγματοποιήσει.

Σεβασμός:
Είναι το να δείχνεις πως εκτιμάς τους άλλους φροντίζοντάς τους, αλλά και μιλώντας τους με πολιτισμένο τρόπο.
Για να βοηθήσουμε το παιδί θα πρέπει να του διδάξουμε το σεβασμό αφού πρώτα το… σεβαστούμε. Πρέπει επίσης να του μάθουμε την αρετή της ευγένειας δίνοντας έμφαση στους καλούς τρόπους. Είναι ένα εφόδιο που θα έχει για όλη του τη ζωή.

Καλοσύνη:
Το να νοιάζεσαι για την ευημερία και τα αισθήματα των άλλων.
Διδάσκοντας στα παιδιά την αξία της καλοσύνης, αλλά και μαθαίνοντάς τα να επαναστατούν στη φτώχεια και στη μιζέρια τα εισάγουμε στη δύσκολη αξία της καλοσύνης.

Ανεκτικότητα:
Το να σέβεσαι τις αξίες και τα δικαιώματα όλων των ανθρώπων ακόμη κι αν διαφωνείς με τα πιστεύω τους.
Από πολύ νωρίς τα μικρά παιδιά πρέπει να μάθουν και να τους γίνει συνείδηση πως όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι, ανεξαρτήτως χρώματος, καταγωγής, θρησκείας ή εμφάνισης.

Δικαιοσύνη:
Το να διαλέγεις την ανοιχτόμυαλη συμπεριφορά και να συμπεριφέρεσαι δίκαια στους άλλους.
Μάθετε στο παιδί σας τι είναι δικαιοσύνη, διδάξτε του να συμπεριφέρεται δίκαια καθώς και τους τρόπους να αντιδρά στο άδικο.

Πώς θα χτίσετε την ηθική νοημοσύνη του παιδιού
Μια άλλη επίσης ενδιαφέρουσα άποψη για την ηθική νοημοσύνη είναι αυτή της αμερικανίδας ψυχολόγου και ειδικής σε θέματα ανατροφής Mimi Doe. «Η διανοητική και η συναισθηματική αντίληψη είναι σημαντικές», λέει η ψυχολόγος «στην ερώτηση όμως για το τι μετράει περισσότερο, το μυαλό ή η καρδιά, συνήθως ξεχνάμε την ψυχή.

Και αυτή είναι που έχει τη μεγαλύτερη επίδραση στη διαμόρφωση της προσωπικότητας ενός παιδιού». Μέσω της ιστοσελίδας της για την πνευματική ανατροφή των παιδιών, η Ντο παρέχει συμβουλές και υποστήριξη στους γονείς που θέλουν να αναθρέψουν ηθικά τα παιδιά τους.

Να σκέφτεστε θετικά
Τα παιδιά ανταποκρίνονται πάντα στις υψηλές ή χαμηλές προσδοκίες των γονιών τους, γι’ αυτό τοποθετήστε τον πήχη ψηλά. Να εμπιστεύεστε τις επιλογές του παιδιού σας. Προτιμήστε να πιστεύετε ότι θα κάνει το σωστό και όχι το λάθος. Και περιμένετε από αυτό να δείχνει σεβασμό σε σας, στους άλλους και στον εαυτό του. Πάνω απ’ όλα, όμως, να πιστεύετε ότι θα έχει μια ευτυχισμένη ζωή.

Αποφεύγετε να διαβάζετε δυσάρεστες έρευνες και να φοβάστε διαρκώς για το μέλλον του. Στην εποχή του υλισμού και της «τοξικής παιδικής ηλικίας» είναι εύκολο να μας κατακλύσει ο φόβος ότι οι ζωές των παιδιών μας πήγαν στραβά με κάποιον τρόπο. Κι όμως, η παιδική ηλικία μπορεί να είναι ακόμα μια περίοδος διασκέδασης και αθωότητας και να έχει πολλά ηλιόλουστα απογεύματα με παιχνίδια στην πλατεία.

Μάθετε να ζείτε τη στιγμή
«Τα παιδιά το καταλαβαίνουν όταν δεν είστε πραγματικά συγκεντρωμένοι σε αυτά», μας λέει η Ντο. Η αφηρημάδα και η συνεχής έγνοια για άλλα πράγματα εκλαμβάνεται από εκείνα ως αδιαφορία. Όπως χαρακτηριστικά είπε ένα τετράχρονο παιδί: «Μαμά, μπορείς να με ακούσεις με το μπροστινό μέρος του προσώπου σου;» Το πιο σημαντικό πράγμα λοιπόν που μπορείτε να διαθέσετε στο παιδί σας είναι ο χρόνος σας.

Και αν αφιερώσετε χρόνο, θα μπορέσετε να χαλαρώσετε και να απολαύσετε τη στιγμή. Πολύ συχνά, πολύτιμες στιγμές μάς προσπερνούν γιατί είμαστε πολύ απασχολημένοι για να τις διακρίνουμε ή ανησυχούμε για κάτι που έχει ήδη περάσει ή μας απασχολεί κάτι άλλο που μπορεί να συμβεί ή και να μη συμβεί. Αντ’ αυτού, δοκιμάστε να αφιερώσετε όλη σας την προσοχή στο παρόν.

Κατεβάστε ταχύτητα
Αυτό είναι πολύ σημαντικό αν θέλετε να απολαύσετε τις ώρες που περνάτε με τα παιδιά σας. Αναπτύξτε δομές και υιοθετήστε συνήθειες στη ζωή σας που να δίνουν και σε σας και σε εκείνα χώρο να αναπνεύσετε.

Για παράδειγμα, ξεκινήστε δέκα λεπτά νωρίτερα για το ραντεβού με το γιατρό, για να μπορέσετε να περπατήσετε με το παιδί στο πάρκο που βρίσκεται στο δρόμο για το ιατρείο και να σταματήσετε για να μυρίσετε τα λουλούδια. Αυτά τα μικρά πράγματα είναι που βοηθούν τα παιδιά να καλλιεργήσουν τον ψυχισμό τους και τα κάνει να αισθάνονται ότι ζουν σε έναν θαυμαστό κόσμο.

Να επιβραβεύετε και τη συλλογική προσπάθεια
Παρακολουθείτε το παιδί σας που παίζει ποδόσφαιρο. Στο τέλος του αγώνα τρέχει προς το μέρος σας ζητώντας την επιβράβευση. Εσείς του λέτε: (α) «Ουάου! Ήσουν με διαφορά ο καλύτερος παίκτης στο γήπεδο. Είσαι πραγματικά εκπληκτικός» ή (β) «Τι καταπληκτική ομάδα που έχετε, όλοι σας δουλέψατε έξοχα. Ήταν ένα συναρπαστικό παιχνίδι».

Όλοι μπαίνουμε στον πειρασμό να υιοθετήσουμε την πρώτη επιλογή επειδή τα παιδιά λατρεύουν τους επαίνους και διψούν για την αποδοχή των γονιών τους. Καλύτερα όμως να επιλέξετε τη δεύτερη. «Υπενθυμίζοντας στο παιδί ότι είναι μέρος ενός συνόλου -σε αυτή την περίπτωση μιας ποδοσφαιρικής ομάδας- αποκτά την αίσθηση ότι συνυπάρχει δημιουργικά και σε σχέσεις εξάρτησης με τους άλλους ανθρώπους. Αυτό είναι στοιχείο-κλειδί για την ανάπτυξη μιας υγιούς συνείδησης», λέει η ψυχολόγος.

Γίνετε χαρούμενοι
Πριν αρχίσετε να ανησυχείτε για την ευτυχία του παιδιού σας, χρειάζεται πρώτα να αναζητήσετε τη δική σας. Τα παιδιά μπορούν να δουν πέρα από τα ψεύτικα χαμόγελα. Αν εκτιμάτε τον εαυτό σας, το παιδί σας θα το νιώσει και αυτό θα είναι ένα από τα πιο πολύτιμα μαθήματα ζωής. Η Μίμι Ντο μιλά για ένα δίλημμα που αντιμετώπισε κάποιο Σάββατο πρωί, όταν δεν μπορούσε να αποφασίσει αν θα πήγαινε στο μάθημα της γιόγκα (η «εγωιστική» επιλογή) ή αν θα έμενε στο σπίτι για να περάσει λίγο ποιοτικό χρόνο παρέα με τα παιδιά της (η επιλογή της «καλής μητέρας»).

Τελικά, αποφάσισε η μικρή της κόρη για εκείνη: «Μου είπε να πάω επειδή μετά το μάθημα της γιόγκα είμαι καλύτερος άνθρωπος και πιο καλή παρέα», θυμάται η Ντο. Όταν είστε χαρούμενοι και χαλαροί, αντανακλάτε θετική ενέργεια. Είναι μεταδοτική. Μην προσποιείστε ότι είστε οι τέλειοι γονείς, απλώς να είστε χαρούμενοι. Τόσο απλά.

Βρείτε την ψυχή σας
Δεν χρειάζεστε την επίσημη θρησκεία για να έρθετε σε επαφή με την ψυχή σας. «Λαμβάνω συνεχώς γράμματα από γονείς που λένε ότι έχουν ανάγκη και πραγματικά διψάνε να μεγαλώσουν τα παιδιά τους σε ένα πνευματικό σπίτι, αλλά δεν ξέρουν πώς να το κάνουν, επειδή έχουν απομακρυνθεί από την οργανωμένη θρησκεία», εξηγεί η Ντο. «Ωστόσο, η πνευματικότητα έρχεται από μέσα μας. Είναι το να έρθουμε σε επαφή με την εσώτερη αίσθηση του θαυμασμού και της χαράς και με το τι σημαίνει να είμαστε σε επαφή με τους άλλους ανθρώπους».

Κάνετε τα πιστεύω σας πράξεις
«Τα παιδιά είναι άγρυπνοι φρουροί της ηθικής των μεγάλων –ή της έλλειψής της», επισημαίνει ο καθηγητής Ρόμπερτ Κόουλς. «Ένα παιδί θα ψάξει για ενδείξεις σχετικά με το πώς πρέπει να συμπεριφέρεται και σίγουρα θα βρει πολλές από τον τρόπο με τον οποίο εμείς οι γονείς ζούμε τη ζωή μας». Με άλλα λόγια, μη μένετε στα λόγια. Κάνετε τα πιστεύω σας πράξη.

Ποτέ δεν είναι αργά για να ξεκινήσετε...
Τα μικρά παιδιά είναι πνευματικά από τη φύση τους. Δεν χρειάζεται να τους μάθετε να βιώνουν το θαυμασμό και τη χαρά. Επίσης, έχουν έναν φυσικό δεσμό με τους άλλους ανθρώπους και με το σύμπαν, αλλά η κουλτούρα μας τον καταστρέφει. Όταν γίνεστε γονείς, έχετε μια καλή ευκαιρία να επανεκτιμήσετε τις αξίες σας και να επανασυνδεθείτε με τον δικό σας πνευματικό εαυτό.

«Η εγκυμοσύνη είναι το σημείο εκκίνησης για τόσες πολλές μητέρες», λέει η Ντο. «Είναι η περίοδος κατά την οποία επανασυνδέονται με την πνευματικότητά τους. Τι θα μπορούσε να είναι πιο πνευματικό από μια νέα ζωή που μεγαλώνει μέσα μας;»

Το κλειδί είναι να διατηρήσουμε αυτό το συναίσθημα σε όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και της ανατροφής του παιδιού. «Πολύ συχνά η φυσική πνευματικότητα των παιδιών συνθλίβεται από καλοπροαίρετους γονείς που ενδιαφέρονται να δουν αποτελέσματα και από ένα ανταγωνιστικό σχολικό σύστημα», προειδοποιεί η Ντο. «Ό,τι κι αν συμβεί, όμως, μην αφήσετε την αίσθηση θαυμασμού του παιδιού σας να μαραθεί και να σβήσει».

...και ποτέ δεν είναι αργά
Όλοι οι γονείς τα θαλασσώνουν μερικές φορές, μην ανησυχείτε. Μάθετε να λέτε συγγνώμη και να προχωράτε. Είναι πάντα χρήσιμη μια δεύτερη ευκαιρία τόσο για τον εαυτό σας όσο και για τα παιδιά. Με αυτό τον τρόπο τους δείχνετε και πώς να αντιμετωπίζουν τα δικά τους λάθη.

Ηθική νοημοσύνη για μια πιο έξυπνη κοινωνία
Το χτίσιμο της ηθικής νοημοσύνης δεν είναι βοηθητικό μόνο για το παιδί, αλλά και για όλη την κοινωνία. Με άλλα λόγια, η ηθική εξυπνάδα είναι το αντίδοτο στη μιζέρια και στην απώλεια της ελπίδας. Ένα ηθικά εκπαιδευμένο άτομο μπορεί να κυριαρχήσει στον άκρατο αυθορμητισμό του, να πολεμήσει τη βία και την κατάθλιψη. Είναι αντίδοτο στη βίαιη συμπεριφορά και μπορεί να δώσει υπόσταση σε μια άδεια ζωή.

Η ηθική νοημοσύνη είναι ίσως η πιο ανθρωποκεντρική απ’ όλες και σίγουρα εκείνη που μπορεί να συμβάλλει στο χτίσιμο μιας πιο δίκαιης και ευτυχισμένης κοινωνίας.


Φωτογραφία άρθρου: Ronda de la paz y la eterna primavera, Maugdo Vasquez Lopez




Πηγή 
kids.in.gr

Τετάρτη 24 Σεπτεμβρίου 2014

Δέκα πράγματα που ενδεχομένως δεν γνωρίζετε για τον Φρόιντ

Για τον Σίγκμουντ


 
Ο Σίγκμουντ Φρόιντ πέθανε στις 23 Σεπτεμβρίου του 1939, στο Λονδίνο, σε ηλικία 83 ετών. Οι ριζοσπαστικές του ιδέες για την λειτουργία του ανθρώπινου μυαλού έθεσαν τις βάσεις της επιστήμης της ψυχολογίας. Με αφορμή την 75η επέτειο του θανάτου του το History δημοσίευσε δέκα πράγματα που ενδεχομένως να μην γνωρίζετε για τον άνθρωπο που έμεινε στην ιστορία ως «ο πατέρας της σύγχρονης ψυχανάλυσης».

1. Ο θάνατος του Φρόιντ ενδέχεται να ήταν μια υποβοηθούμενη αυτοκτονία
Το καλοκαίρι του 1939 ο Φρόιντ ήταν πλέον αδύναμος και υπέφερε από έντονους πόνους λόγω καρκίνου του στόματος. Στις 21 Σεπτεμβρίου ο Φρόιντ άρπαξε το χέρι του γιατρού και φίλου του, Μαξ Σουρ, και του υπενθύμισε μια παλαιότερη υπόσχεσή του: «να μην τον βασανίσει χωρίς λόγο». «Τώρα πια αυτό που ζω δεν είναι παρά βασανιστήρια χωρίς κανένα λόγο», του είπε. Αφού έλαβε την άδεια από την κόρη του Φρόιντ, Άννα, ο  Σουρ του χορήγησε μια υπερβολική δόση μορφίνης με ένεση για να του περάσουν οι πόνοι. Ο Φρόιντ έπεσε σε κώμα και δεν ξύπνησε ποτέ.
2. Ήταν μανιώδης καπνιστής και είχε υποβληθεί σε 30 χειρουργικές επεμβάσεις για αφαίρεση όγκων
Ο Φρόιντ εθίστηκε στο κάπνισμα μετά το πρώτο τσιγάρο που άναψε σε ηλικία 20 ετών. Καθημερινά σταματούσε σε ένα κατάστημα καπνού για να αγοράσει πούρα, καπνίζοντας πάνω από 20 καθημερινά. Παρά τις προειδοποιήσεις των γιατρών για το μανιώδες κάπνισμά του, ο Φρόιντ πίστευε πως η αγαπημένη του συνήθεια αυξάνει την παραγωγικότητα και τη δημιουργικότητά του. Μετά την ανακάλυψη όγκων στο στόμα, το 1923, οι γιατροί του αφαίρεσαν ένα μεγάλο μέρος από το σαγόνι του. Υποβλήθηκε συνολικά σε 33 χειρουργικές επεμβάσεις μέσα σε 16 χρόνια, όμως ποτέ δεν σταμάτησε το κάπνισμα.
3. Ο Φρόιντ πίστευε πως η κοκαϊνη είναι ένα θαυματουργό φάρμακο
Στη δεκαετία του 1880 ο Φρόιντ ενδιαφερόταν ιδιαίτερα για ένα ελάχιστα γνωστό αλλά νόμιμο, εκείνη την περίοδο φάρμακο, που χρησιμοποιούσε ένας Γερμανός στρατιωτικός γιατρός για να αναζωογονήσει τους κουρασμένους στρατιώτες. Αυτό το φάρμακο δεν ήταν άλλο από την κοκαϊνη. Ο Φρόιντ πειραματίστηκε με την κοκαϊνη και μάλιστα τη μοίραζε σε φίλους και τη σύντροφό του, διαφημίζοντας μάλιστα τα «θεραπευτικά οφέλη» της σε μια έγγραφη αναφορά του το 1884 με τίτλο «Περί Κοκαϊνης», την οποία αποκαλούσε έναν «ύμνο σε αυτή τη μαγική ουσία». Ο Φρόιντ χορήγησε κοκαϊνη και στον φίλο του Ερνστ Φλάισλ φον Μάρξοφ σε μια προσπάθεια αποτοξίνωσής του από τον εθισμό της μορφίνης. Ο Μάρξοφ εθίστηκε στην κοκαϊνη. Όταν ο Φρόιντ πληροφορήθηκε πως φαινόμενα εθισμού αλλά και θανάτου από υπερβολική δόση κοκαϊνης έχουν καταγραφεί και σε άλλα άτομα σταμάτησε να υποστηρίζει τα ιατρικά οφέλη της. Ωστόσο συνέχισε να τη χρησιμοποιεί ο ίδιος ως φάρμακο για τις ημικρανίες, τη ρινική φλεγμονή και την κατάθλιψη μέχρι τα μέσα της δεκαετία του 1890.
4. Αρνήθηκε 100.000 δολάρια από έναν αμερικανό μεγιστάνα του Χόλιγουντ
Από το 1925 η φήμη του Φρόιντ είχε εξαπλωθεί σε τέτοιο βαθμό που ο παραγωγός ταινιών Σάμιουελ Γκολντγουιν του προσέφερε 100.000 δολάρια για να γράψει η να προσφέρει τις συμβουλές του για τη συγγραφή ενός σεναρίου με θέμα «τις μεγάλες ιστορίες αγάπης στον κόσμο». Ο Φρόιντ αρνήθηκε την προσφορά, όπως είχε κάνει και με τα 25.000 δολάρια που του είχε προσφέρει, το προηγούμενο έτος, ο εκδότης της εφημερίδας Chicago Tribune για να γράψει μια ψυχολογική ανάλυση για τους δύο διάσημους εγκληματίες Λέοπολντ και Λομπ, οι οποίοι θα δικάζονταν σε λίγο καιρό.
5. «Η Ερμηνεία των Ονείρων» ήταν αρχικά μια εμπορική αποτυχία
Το βιβλίο του Φρόιντ που θεωρείται ως η σημαντικότερη δουλειά του είχε πολύ μικρή ανταπόκριση όταν πρωτοδημοσιεύτηκε το 1899, πουλώντας μόλις 351 αντίτυπα σε έξι χρόνια. Δεύτερη έκδοση του βιβλίου δεν κυκλοφόρησε μέχρι το 1909.
6. Ο διάσημος καναπές του ήταν ένα δώρο από έναν ευγνώμων ασθενή
Ο Φρόιντ ξεκίνησε να εφαρμόζει τη μέθοδο της ύπνωση όταν άνοιξε το πρώτο του ιατρείο στη Βιέννη το 1886 με τους ασθενείς του να ξαπλώνουν κατά τη διάρκεια της διαδικασίας. Όταν άρχισε να χρησιμοποιεί τη «διαλεκτική θεραπεία» κατά τη διάρκεια της ψυχανάλυσης ο Φρόιντ συνέχισε να καλεί τους ασθενείς του να ξαπλώνουν, στον περίφημο καναπέ του που ήταν ένα ευχαριστήριο δώρο από έναν ασθενή, ενώ ο ίδιος καθόταν στην πολυθρόνα του κρατώντας σημειώσεις.
7. Οι Ναζί έκαψαν τα βιβλία του - Διαφυγή από την Αυστρία
Ο Φρόιντ ήταν άθεος, ωστόσο η οικογένειά του ήταν εβραϊκή και ο ίδιος κυνηγήθηκε από τους Ναζί. Τα βιβλία του ήταν μεταξύ εκείνων που κάηκαν το 1933 από το ναζιστικό καθεστώς. Ο ίδιος αντιμετώπισε με σαρκασμό το γεγονός. «Έχουμε κάνει πρόοδο. Στον Μεσαίωνα θα έκαιγαν εμένα», είχε πει. Μετά την προσάρτηση της Αυστρίας, οι Ναζί εισέβαλαν στο σπίτι του, συλλαμβάνοντας και ανακρίνοντας την κόρη του. Με τη βοήθεια του φίλου και μιας ασθενούς του κατέφυγε στο Παρίσι και στη συνέχεια στο Λονδίνο με τη σύζυγό του και την κόρη του.
8. Τέσσερις από τις αδερφές του πέθαναν στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης
Οι τέσσερις αδελφές του δεν κατάφεραν να τον ακολουθήσουν παρά τις προσπάθειες. Ο Φρόιντ πέθανε λίγες μόλις εβδομάδες μετά την έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ενώ οι τέσσερις αδελφές του που έμειναν στη Βιέννη στάλθηκαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης όπου τελικά σκοτώθηκαν.
9. Είχε μελετήσει τη σεξουαλική ζωή των χελιών
Ενώ ήταν ακόμη στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης, ο νεαρός Φρόιντ μελετούσε ζωολογία. Σε ένα ερευνητικό ταξίδι στην Τεργέστη μελέτησε την αναπαραγωγή των χελιών, με τον καθηγητή να του αναθέτει να ερευνήσει ειδικά τα αρσενικά αναζητώντας τους όρχεις τους. Ο Φρόιντ μετά από πολλές ώρες μάταιης ανατομίας κατέληξε στο συμπέρασμα: «Όλα τα χέλια που έχουν ερευνήσει είναι θηλυκά».
10. Προσπάθησαν να κλέψουν τις στάχτες του
Οι στάχτες του Φρόιντ τοποθετήθηκαν σε έναν αρχαιοελληνικό αμφορέα. Η γυναίκα του, η Μάρθα, απεβίωσε το 1951 και οι στάχτες της τοποθετήθηκαν στον ίδιο αμφορέα, στο κρεματόριο Golders Green στο Λονδίνο. Το Ιανουάριο του 2014, η αστυνομία του Λονδίνου ανέφερε πως κλέφτες προσπάθησαν να πάρουν τις στάχτες. Αποτέλεσμα των προσπαθειών τους ήταν ο αμφορέας, 2.300 χρόνων, να υποστεί ζημιά.






ΠΗΓΗ
tvxs

Πέμπτη 18 Σεπτεμβρίου 2014

Χόρχε Μπουκάι: Ο όρος "φυσιολογικός" είναι από μόνος του πεδίο προς διερεύνηση

Χόρχε Μπουκάι: Ο όρος
Ο Αργεντίνος Χόρχε Μπουκάι, γιατρός και ψυχοθεραπευτής της σχολής Γκεστάλτ, όταν αποφάσισε να ασχοληθεί με τη συγγραφή, είδε περισσότερα από δώδεκα βιβλία του να μεταφράζονται σε -τουλάχιστον- είκοσι μία γλώσσες και να τοποθετούνται πρώτα στις λίστες των ευπώλητων κάθε χώρας. Είναι απ' τους επιστήμονες που έχουν βρει τον τρόπο να κοινωνούν -χωρίς να εκλαϊκεύουν- το αντικείμενό τους σε μεγάλη μερίδα του κόσμου.  Το "μέσον" με το οποίο επιτυγχάνεται ο "σκοπός" είναι η τέχνη του λόγου του, που καταφέρνει -ακόμα- να διεγείρει στοιχεία του εσώκοσμού μας. Η λογοτεχνία είναι, λοιπόν, το διαβατήριο. Εφόσον όμως του επιτρέπουμε την είσοδο, στη συνέχεια μας επιτρέπει εκείνος να δούμε τον εξωτερικό και εσωτερικό μας κόσμο με μια διαφορετική ματιά, που δεν θα την πούμε μόνο ψυχολογική, αλλά βαθιά ανθρώπινη.

Συνέντευξη: Κωνσταντίνα Θεοφανοπούλου

Culturenow.gr: Είναι επιβεβαιωμένο ότι τα ανθρώπινα όντα «από τις απαρχές της ύπαρξής τους» συνεργάζονταν όχι μόνο όταν απειλούνταν η επιβίωσή τους, αλλά και για να ζήσουν καλύτερα. Αν, όμως, αυτό συνέβαινε πάντοτε, γιατί σήμερα μιλάμε για τη σημασία της κοινωνικής νοημοσύνης, σαν να είναι κάτι καινούργιο;

Χόρχε Μπουκάι: Ίσως να οφείλεται στο ότι αφ’ ενός η τάση μας για απομόνωση έχει διογκωθεί και αφ’ ετέρου η ανάγκη να εργαστούμε συντονισμένα με τους άλλους έχει γίνει πιο προφανής.

Cul. N.: Σε ποιο βαθμό θεωρείτε ότι τείνουμε να συσχετιζόμαστε  με τους άλλους σύμφωνα με το πώς μας συμπεριφέρθηκαν στην οικογένειά μας;

Χ.Μ.: Από κάθε άποψη. Μαθαίνουμε να δημιουργούμε δεσμούς με τους υπόλοιπους κατά το πρότυπο των πρώτων μας δεσμών και στη συνέχεια, καλώς ή κακώς, τροποποιούμε το πρότυπο αυτό σύμφωνα με τις κατά καιρούς αποφάσεις μας (που είναι προϊόντα βέβαιων συναγωγών ή συγχύσεων).

Cul. N.: Θεωρείτε ότι με το πέρασμα των χρόνων εξαρτόμαστε λιγότερο ή περισσότερο από τους άλλους;

Χ.Μ.: Καλύτερα να μην γενικεύουμε. Πιστεύω ότι κάθε μέρα, κάθε άτομο συνειδητοποιεί καλύτερα από ποιον είναι εξαρτημένος και με σημείο εκκίνησης αυτή τη συνειδητοποίηση προσπαθεί να μην εξαρτάται ή τουλάχιστον κλίνει προς μια τέτοια συμπεριφορά, που κατ’ εμέ είναι δηλωτική μικρού βαθμού εξέλιξης και ποιότητας.

Cul. N.: Πώς εξηγείτε την παραδοξότητα του Ίντερνετ; Είναι φυσιολογικό σε έναν κόσμο, όπου ζούμε περιτριγυρισμένοι από τόσους ανθρώπους, να νιώθουμε όλο και πιο μόνοι;

Χ.Μ.: Ο όρος «φυσιολογικός» είναι από μόνος του πεδίο προς διερεύνηση. Δεν μπορούμε να συσχετίσουμε την ποσότητα των ανθρώπων με το συναίσθημα της μοναξιάς. Πρόκειται για δυο στοιχεία που ακολουθούν διαφορετικούς δρόμους.

Cul. N.: Είμαστε εφοδιασμένοι με συγκεκριμένα αντανακλαστικά που μας ειδοποιούν για την κοινωνική απόρριψη, με αποτέλεσμα τις περισσότερες φορές να επιλέγουμε να «συμμορφωθούμε». Πώς θα μπορούσαμε να βρούμε μια ισορροπία ανάμεσα σε αυτό που χρειαζόμαστε και επιθυμούμε σαν άτομα και σε εκείνο που χρειάζεται και επιθυμεί η κοινωνία;

Χ.Μ.: Αυτό που προτείνω είναι να έχουμε πλήρη συνείδηση όταν εμμένουμε σε μια θέση για την οποία μας απορρίπτουν, αλλά να έχουμε επίσης συνείδηση όταν διαπραγματευόμαστε τον τρόπο με τον οποίο αντιδράμε, για να ευθυγραμμιστούμε με τις ανάγκες του περίγυρου. Το να αγκιστρώνεται κανείς σε μια άποψη (στη δική του ή σε αυτή του περίγυρου) μπορεί να είναι εξίσου επιβλαβές. Πρόκειται για μια προσωπική και αενάως μεταβαλλόμενη διαδικασία αξιολόγησης.

Cul. N.: Είναι πλέον επιστημονικά αποδεδειγμένη η άμεση ανάγκη του κοινωνικού και συναισθηματικού αλφαβητισμού. Γιατί, όμως, δεν έχει συμπεριληφθεί ακόμα στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα;

Χ.Μ.: Ως προς αυτό είμαι αισιόδοξος. Είμαι πεπεισμένος ότι όσο αυξάνονται αυτές οι αποδείξεις,  όλο και περισσότερο θα συνειδητοποιούμε ότι οι εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις που έχει ανάγκη ο κόσμος είναι όντως αυτές και όχι άλλες καθαρά ακαδημαϊκού περιεχομένου. Υπολογίζω ότι ο κόσμος μας χρειάζεται περίπου εκατό χρόνια για να σχεδιάσει ένα τέτοιο μοντέλο· δεν νομίζω ότι γίνεται να αλλάξει το σύστημα μέσα σε μια εικοσαετία.

Cul. N.: Ποια είναι, τελικά, η βάση των ηθικών μας κωδίκων; Πρόκειται για κάτι έμφυτο, πολιτισμικό, θρησκευτικό;

Χ.Μ.: Παιδεία, πληροφόρηση, πολιτισμός , μίμηση και απόφαση. Δεν είναι μόνο ένα πράγμα. Αλλά είναι σίγουρο ότι η οικογένεια επηρεάζει «επαναστατικά» τις αρχές και τους κώδικές μας.

Cul. N.: Σε πρακτικό επίπεδο τι θα μας προτείνατε να κάνουμε για να προστατεύσουμε τη νοητική μας υγεία, όπως κάνουμε με τη σωματική;

Χ.Μ.: Δυστυχώς δεν μπορώ να πω παρά προφανή πράγματα και λυπάμαι. Η υγεία δεν αποκτάται με ένα εγχειρίδιο πρακτικών συνταγών. Ό, τι κι αν κάνεις, το σημαντικότερο είναι να αντιληφθείς τη σημασία του να βαδίζεις προς την υγεία, καθώς και  την υπευθυνότητα που σου αναλογεί σε αυτή τη διαδικασία. Η συμβουλή των σοφών της Ανατολής είναι σαφής (αν και δεν πρόκειται για μια συνταγή): «Ανάλυσε καλά την πραγματικότητα γύρω σου, σκέψου καλά, νιώσε καλά και πράξε καλά».

Cul. N.: Τα κείμενά σας είναι υβριδικά. Είναι συγχρόνως ψυχολογία και λογοτεχνία. Πώς αντιλαμβάνεστε  τη σχέση μεταξύ αυτών των δύο; Χρησιμοποιείτε τη λογοτεχνία για να κοινωνήσετε την επιστήμη της ψυχολογίας με ένα πιο εύκολα κατανοητό τρόπο;

Χ.Μ.: Μπορώ να πω ότι το προσπαθώ με πολύ μεγάλη αφοσίωση. Ωστόσο, θεωρώ τον εαυτό μου περισσότερο έναν καθηγητή που εξηγεί μια επιστήμη παρά ένα συγγραφέα που κατέχει το καλλιτεχνικό χάρισμα του γραπτού λόγου. Εννοείται ότι προσπαθώ να το κάνω με τον καλύτερο δυνατό αισθητικό τρόπο. Θεωρώ ότι είναι το λιγότερο που μπορώ να κάνω για να ευχαριστήσω εκείνους που μου παραχωρούν το προνόμιο να με διαβάζουν.

Cul. N.: Πιστεύετε ότι η Θεωρία Γκεστάλτ (Θεωρία σύμφωνα με την οποία ο νους αντιλαμβάνεται κάθε φαινόμενο ως όλον), την οποία υποστηρίζετε, μπορεί να εφαρμοστεί σε ευρύτερα συστήματα, όπως αυτό της κοινωνίας; Θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι ίσως εκεί να βρίσκεται η λύση πολλών προβλημάτων, αφού σήμερα αντιμετωπίζουμε το κοινωνικό σύστημα «καθ’ έκαστον» και όχι «καθ’ όλου»;

Χ.Μ.: Υπάρχουν περισσότερες από 300 σχολές που προτείνουν την «προέκταση» του ατομικού στο κοινωνικό επίπεδο. Μία από αυτές είναι και η Γκεστάλτ, ούτε η μόνη ούτε η καλύτερη. Το σημαντικό δεν είναι το μοντέλο που ακολουθούμε αλλά η κατεύθυνση. Σε κάθε περίπτωση, όμως, το γεγονός ότι θεραπευτές όπως εγώ ασχολούμαστε περισσότερο με το άτομο καθεαυτό είναι λογικό και αναμενόμενο, αφού προσεγγίζουμε το ίδιο το άτομο από έξω προς τα μέσα. Και δεν πιστεύω ότι η κοινωνία αντιτίθεται ή καθιστά δύσκολο το έργο του ατόμου.






ΠΗΓΗ
CultureNow.gr

Τετάρτη 17 Σεπτεμβρίου 2014

Χόρχε Μπουκάι: Ο όρος "φυσιολογικός" είναι από μόνος του πεδίο προς διερεύνηση


Χόρχε Μπουκάι: Ο όρος
Ο Αργεντίνος Χόρχε Μπουκάι, γιατρός και ψυχοθεραπευτής της σχολής Γκεστάλτ, όταν αποφάσισε να ασχοληθεί με τη συγγραφή, είδε περισσότερα από δώδεκα βιβλία του να μεταφράζονται σε -τουλάχιστον- είκοσι μία γλώσσες και να τοποθετούνται πρώτα στις λίστες των ευπώλητων κάθε χώρας. Είναι απ' τους επιστήμονες που έχουν βρει τον τρόπο να κοινωνούν -χωρίς να εκλαϊκεύουν- το αντικείμενό τους σε μεγάλη μερίδα του κόσμου.  Το "μέσον" με το οποίο επιτυγχάνεται ο "σκοπός" είναι η τέχνη του λόγου του, που καταφέρνει -ακόμα- να διεγείρει στοιχεία του εσώκοσμού μας. Η λογοτεχνία είναι, λοιπόν, το διαβατήριο. Εφόσον όμως του επιτρέπουμε την είσοδο, στη συνέχεια μας επιτρέπει εκείνος να δούμε τον εξωτερικό και εσωτερικό μας κόσμο με μια διαφορετική ματιά, που δεν θα την πούμε μόνο ψυχολογική, αλλά βαθιά ανθρώπινη.

Συνέντευξη: Κωνσταντίνα Θεοφανοπούλου

Culturenow.gr: Είναι επιβεβαιωμένο ότι τα ανθρώπινα όντα «από τις απαρχές της ύπαρξής τους» συνεργάζονταν όχι μόνο όταν απειλούνταν η επιβίωσή τους, αλλά και για να ζήσουν καλύτερα. Αν, όμως, αυτό συνέβαινε πάντοτε, γιατί σήμερα μιλάμε για τη σημασία της κοινωνικής νοημοσύνης, σαν να είναι κάτι καινούργιο;

Χόρχε Μπουκάι: Ίσως να οφείλεται στο ότι αφ’ ενός η τάση μας για απομόνωση έχει διογκωθεί και αφ’ ετέρου η ανάγκη να εργαστούμε συντονισμένα με τους άλλους έχει γίνει πιο προφανής.

Cul. N.: Σε ποιο βαθμό θεωρείτε ότι τείνουμε να συσχετιζόμαστε  με τους άλλους σύμφωνα με το πώς μας συμπεριφέρθηκαν στην οικογένειά μας;

Χ.Μ.: Από κάθε άποψη. Μαθαίνουμε να δημιουργούμε δεσμούς με τους υπόλοιπους κατά το πρότυπο των πρώτων μας δεσμών και στη συνέχεια, καλώς ή κακώς, τροποποιούμε το πρότυπο αυτό σύμφωνα με τις κατά καιρούς αποφάσεις μας (που είναι προϊόντα βέβαιων συναγωγών ή συγχύσεων).

Cul. N.: Θεωρείτε ότι με το πέρασμα των χρόνων εξαρτόμαστε λιγότερο ή περισσότερο από τους άλλους;

Χ.Μ.: Καλύτερα να μην γενικεύουμε. Πιστεύω ότι κάθε μέρα, κάθε άτομο συνειδητοποιεί καλύτερα από ποιον είναι εξαρτημένος και με σημείο εκκίνησης αυτή τη συνειδητοποίηση προσπαθεί να μην εξαρτάται ή τουλάχιστον κλίνει προς μια τέτοια συμπεριφορά, που κατ’ εμέ είναι δηλωτική μικρού βαθμού εξέλιξης και ποιότητας.

Cul. N.: Πώς εξηγείτε την παραδοξότητα του Ίντερνετ; Είναι φυσιολογικό σε έναν κόσμο, όπου ζούμε περιτριγυρισμένοι από τόσους ανθρώπους, να νιώθουμε όλο και πιο μόνοι;

Χ.Μ.: Ο όρος «φυσιολογικός» είναι από μόνος του πεδίο προς διερεύνηση. Δεν μπορούμε να συσχετίσουμε την ποσότητα των ανθρώπων με το συναίσθημα της μοναξιάς. Πρόκειται για δυο στοιχεία που ακολουθούν διαφορετικούς δρόμους.

Cul. N.: Είμαστε εφοδιασμένοι με συγκεκριμένα αντανακλαστικά που μας ειδοποιούν για την κοινωνική απόρριψη, με αποτέλεσμα τις περισσότερες φορές να επιλέγουμε να «συμμορφωθούμε». Πώς θα μπορούσαμε να βρούμε μια ισορροπία ανάμεσα σε αυτό που χρειαζόμαστε και επιθυμούμε σαν άτομα και σε εκείνο που χρειάζεται και επιθυμεί η κοινωνία;

Χ.Μ.: Αυτό που προτείνω είναι να έχουμε πλήρη συνείδηση όταν εμμένουμε σε μια θέση για την οποία μας απορρίπτουν, αλλά να έχουμε επίσης συνείδηση όταν διαπραγματευόμαστε τον τρόπο με τον οποίο αντιδράμε, για να ευθυγραμμιστούμε με τις ανάγκες του περίγυρου. Το να αγκιστρώνεται κανείς σε μια άποψη (στη δική του ή σε αυτή του περίγυρου) μπορεί να είναι εξίσου επιβλαβές. Πρόκειται για μια προσωπική και αενάως μεταβαλλόμενη διαδικασία αξιολόγησης.

Cul. N.: Είναι πλέον επιστημονικά αποδεδειγμένη η άμεση ανάγκη του κοινωνικού και συναισθηματικού αλφαβητισμού. Γιατί, όμως, δεν έχει συμπεριληφθεί ακόμα στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα;

Χ.Μ.: Ως προς αυτό είμαι αισιόδοξος. Είμαι πεπεισμένος ότι όσο αυξάνονται αυτές οι αποδείξεις,  όλο και περισσότερο θα συνειδητοποιούμε ότι οι εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις που έχει ανάγκη ο κόσμος είναι όντως αυτές και όχι άλλες καθαρά ακαδημαϊκού περιεχομένου. Υπολογίζω ότι ο κόσμος μας χρειάζεται περίπου εκατό χρόνια για να σχεδιάσει ένα τέτοιο μοντέλο· δεν νομίζω ότι γίνεται να αλλάξει το σύστημα μέσα σε μια εικοσαετία.

Cul. N.: Ποια είναι, τελικά, η βάση των ηθικών μας κωδίκων; Πρόκειται για κάτι έμφυτο, πολιτισμικό, θρησκευτικό;

Χ.Μ.: Παιδεία, πληροφόρηση, πολιτισμός , μίμηση και απόφαση. Δεν είναι μόνο ένα πράγμα. Αλλά είναι σίγουρο ότι η οικογένεια επηρεάζει «επαναστατικά» τις αρχές και τους κώδικές μας.

Cul. N.: Σε πρακτικό επίπεδο τι θα μας προτείνατε να κάνουμε για να προστατεύσουμε τη νοητική μας υγεία, όπως κάνουμε με τη σωματική;

Χ.Μ.: Δυστυχώς δεν μπορώ να πω παρά προφανή πράγματα και λυπάμαι. Η υγεία δεν αποκτάται με ένα εγχειρίδιο πρακτικών συνταγών. Ό, τι κι αν κάνεις, το σημαντικότερο είναι να αντιληφθείς τη σημασία του να βαδίζεις προς την υγεία, καθώς και  την υπευθυνότητα που σου αναλογεί σε αυτή τη διαδικασία. Η συμβουλή των σοφών της Ανατολής είναι σαφής (αν και δεν πρόκειται για μια συνταγή): «Ανάλυσε καλά την πραγματικότητα γύρω σου, σκέψου καλά, νιώσε καλά και πράξε καλά».

Cul. N.: Τα κείμενά σας είναι υβριδικά. Είναι συγχρόνως ψυχολογία και λογοτεχνία. Πώς αντιλαμβάνεστε  τη σχέση μεταξύ αυτών των δύο; Χρησιμοποιείτε τη λογοτεχνία για να κοινωνήσετε την επιστήμη της ψυχολογίας με ένα πιο εύκολα κατανοητό τρόπο;

Χ.Μ.: Μπορώ να πω ότι το προσπαθώ με πολύ μεγάλη αφοσίωση. Ωστόσο, θεωρώ τον εαυτό μου περισσότερο έναν καθηγητή που εξηγεί μια επιστήμη παρά ένα συγγραφέα που κατέχει το καλλιτεχνικό χάρισμα του γραπτού λόγου. Εννοείται ότι προσπαθώ να το κάνω με τον καλύτερο δυνατό αισθητικό τρόπο. Θεωρώ ότι είναι το λιγότερο που μπορώ να κάνω για να ευχαριστήσω εκείνους που μου παραχωρούν το προνόμιο να με διαβάζουν.

Cul. N.: Πιστεύετε ότι η Θεωρία Γκεστάλτ (Θεωρία σύμφωνα με την οποία ο νους αντιλαμβάνεται κάθε φαινόμενο ως όλον), την οποία υποστηρίζετε, μπορεί να εφαρμοστεί σε ευρύτερα συστήματα, όπως αυτό της κοινωνίας; Θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι ίσως εκεί να βρίσκεται η λύση πολλών προβλημάτων, αφού σήμερα αντιμετωπίζουμε το κοινωνικό σύστημα «καθ’ έκαστον» και όχι «καθ’ όλου»;

Χ.Μ.: Υπάρχουν περισσότερες από 300 σχολές που προτείνουν την «προέκταση» του ατομικού στο κοινωνικό επίπεδο. Μία από αυτές είναι και η Γκεστάλτ, ούτε η μόνη ούτε η καλύτερη. Το σημαντικό δεν είναι το μοντέλο που ακολουθούμε αλλά η κατεύθυνση. Σε κάθε περίπτωση, όμως, το γεγονός ότι θεραπευτές όπως εγώ ασχολούμαστε περισσότερο με το άτομο καθεαυτό είναι λογικό και αναμενόμενο, αφού προσεγγίζουμε το ίδιο το άτομο από έξω προς τα μέσα. Και δεν πιστεύω ότι η κοινωνία αντιτίθεται ή καθιστά δύσκολο το έργο του ατόμου.





ΠΗΓΗ
Culturenow.gr

Πέμπτη 11 Σεπτεμβρίου 2014

12 ΑΛΗΘΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΣΚΕΨΗ ΠΟΥ ΔΕΝ ΜΑΣ ΔΙΔΑΣΚΟΥΝ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

Απόψεις για τη δημιουργική σκέψη που, συνήθως, δε διδάσκεται.


1. Είσαι δημιουργικός. Ο καλλιτέχνης δεν είναι κάποιο ειδικό άτομο. Ο κάθε ένας από εμάς είναι ένα ξεχωριστό είδος καλλιτέχνη. Ο καθένας μας γεννήθηκε για να σκέπτεται δημιουργικά και αυθόρμητα. Η μόνη διαφορά μεταξύ ενός δημιουργικού ανθρώπου και ενός μη δημιουργικού είναι μια μικρή δοξασία: Οι δημιουργικοί πιστεύουν ότι όντως είναι δημιουργικοί. Αντίθετα, αυτοί που νομίζουν ότι δεν είναι δημιουργικοί, τελικά, δεν είναι δημιουργικοί. Από τη στιγμή που θα πιστέψεις στον εαυτό σου αρχίζεις να αναζητάς τις δεξιότητες που χρειάζεσαι ώστε να εκφράσεις την ταυτότητά σου και τα πιστεύω σου. Να γιατί αυτοί που πιστεύουν ότι είναι δημιουργικοί, τελικά γίνονται δημιουργικοί. Αν όμως πιστεύεις ότι δεν είσαι δημιουργικός δεν υπάρχει λόγος να διδαχθείς και να μάθεις πώς θα γίνεις δημιουργικός, απλά γιατί δεν πρόκειται να γίνεις. Στην πραγματικότητα, πιστεύοντας ότι δεν είσαι δημιουργικός απαλλάσσεις τον εαυτό σου από την προσπάθεια ή τη δοκιμασία για κάτι καινούριο. Όταν κάποιος σου λέει ότι δεν είναι δημιουργικός, τότε μιλάς με κάποιον που δεν έχει ενδιαφέρον και ούτε θα κάνει κάποια προσπάθεια να γίνει.

2. Η δημιουργική σκέψη είναι (ήδη) έργο. Πρέπει να διακατέχεσαι από πάθος και αποφασιστικότητα για να βρεις τον τρόπο της πραγματοποίησης νέων και διαφορετικών ιδεών. Μετά πρέπει να έχεις υπομονή και εγκαρτέρηση απέναντι σε κάθε εναντιότητα. Όλες οι δημιουργικές μεγαλοφυΐες εργάζονται σκληρά και με πάθος για να πραγματοποιήσουν απίστευτο αριθμό ιδεών, οι περισσότερες από τις οποίες είναι κακές. Πράγματι, περισσότερα κακά ποιήματα γράφτηκαν από μεγάλους ποιητές, παρά από μικρούς. Ο Tomas Edison υλοποίησε 3,000 διαφορετικές ιδέες για συσκευές φωτισμού προτού τις αξιολογήσει για την πρακτικότητα και την ωφελιμότητά τους. Ο Wolfgang Amadeus Mozart συνέθεσε περισσότερα από 600 μουσικά έργα, μεταξύ των οποίων 41 συμφωνίες, και κάπου 40 όπερες και (θρησκευτικές) λειτουργίες, κατά τη διάρκεια της σύντομης ζωής του. Ο Rembrandt παρήγαγε γύρο στους 650 πίνακες και 2,000 άλλα σχέδια και ο Picasso εκπόνησε περισσότερες από 20,000 δημιουργίες. Ο Shakespeare έγραψε 154 σονέτα. Μερικά ήταν αριστουργήματα, μερικά δεν ήταν καλύτερα από αυτά που οι σύγχρονοί του θα μπορούσαν να γράψουν, και μερικά ήταν απλώς κακά.

3. Πρέπει να κάνεις τις κινήσεις που θα σε κάνουν δημιουργό. Όταν παράγεις ιδέες ενεργοποιείς αδρανείς μέχρι την ώρα εκείνη νευρικές συνάψεις που γυρίζουν τον εγκέφαλό σου από το off στο on. Όταν συλλαμβάνεις ιδέες αναγκάζεις τον εγκέφαλό σου ώστε να αυξήσει την επικοινωνία μεταξύ των νευρώνων του. Όσο πιο πολύ προσπαθείς να συλλάβεις καινούριες ιδέες τόσο πιο δραστήριος γίνεται ο εγκέφαλός σου και τόσο πιο δραστήριος γίνεσαι κι εσύ. Αν θέλεις να γίνεις καλλιτέχνης και το μόνο που κάνεις είναι να ζωγραφίζεις έναν πίνακα κάθε μέρα, τελικά θα γίνεις καλλιτέχνης. Πιθανόν να μην γίνεις ένας Vincent Van Gogh, αλλά θα γίνεις σπουδαιότερος καλλιτέχνης από κάποιον που δεν προσπάθησε ποτέ.

4. Ο εγκέφαλός σου δεν είναι computer. Ο εγκέφαλός σου είναι ένα δυναμικό σύστημα το οποίο συνεχώς εξελίσσει τα πρωτόκολλα λειτουργίας του αντί να υπολογίζει, στατικά, όπως κάνει ο κομπιούτερ. Ο εγκέφαλός σου εξελίσσεται και ανατροφοδοτείται με την ενέργεια που παράγεται από τις εμπειρίες του, πραγματικές ή φανταστικές. Μπορείτε λοιπόν να αποκομίσετε εμπειρία, απλά δημιουργήστε την με την φαντασία σας. Ο ανθρώπινος εγκέφαλος δεν μπορεί να διακρίνει τη διαφορά μεταξύ μιας πραγματικής εμπειρίας και μιας εμπειρίας που φαντασιώθηκε ζωηρά και με λεπτομέρειες. Αυτή η ανακάλυψη είναι που κατέστησε ικανό τον Albert Einstein να επινοήσει, μέσα από πειράματα με σενάρια καθαρής φαντασίας, τις επαναστατικές θεωρίες σχετικά με το σύμπαν και το χρόνο. Κάποια ημέρα, για παράδειγμα, φαντασιώθηκε ότι είναι ερωτευμένος. Δύο εβδομάδες μετά φαντασιώθηκε μία συνάντηση με τη γυναίκα που ερωτεύτηκε. Αυτό τον οδήγησε στη σύλληψη της θεωρίας της αναιτιότητας, (ότι δηλ. δεν υπάρχει προφανής αιτία για κάθε τι που συμβαίνει). Η ίδια διαδικασία της επεξεργασίας των εμπειριών επέτρεψε στον Walt Disney να δώσει ζωή στις φαντασιώσεις του.


5. Δεν υπάρχει καμία σωστή απάντηση. Η πραγματικότητα είναι διφορούμενη. Ο Αριστοτέλης είπε ότι η πραγματικότητα είναι είτε Α, είτε Β. Δεν μπορεί να είναι και τα δύο. Ο ουρανός είτε είναι μπλε, είτε δεν είναι. Αυτός όμως ο τρόπος σκέψης, μαύρο-άσπρο, δεν αντιστοιχεί στην πραγματικότητα αφού ο ουρανός έχει ένα δισεκατομμύριο διαφορετικές αποχρώσεις του μπλε. Οι φυσικοί ανακάλυψαν ότι το φως μπορεί να είναι είτε σωματίδιο, είτε κύμα ανάλογα με τον παρατηρητή. Το μόνο βέβαιο στη ζωή είναι η αβεβαιότητά της. Όταν προσπαθείτε να βρείτε ιδέες, καλό είναι να μην τις κρίνετε όταν αυτές έρχονται. Τίποτα δεν σκοτώνει την δημιουργικότητα πιο γρήγορα από την αυτοκριτική των ιδεών τη στιγμή της δημιουργίας τους. Σκεφτείτε ότι όλες τις ιδέες σας είναι πραγματοποιήσιμες και φτιάξτε όσες περισσότερες μπορείτε προτού να αποφασίσετε ποια θα διαλέξετε. Ο κόσμος δεν είναι ούτε λευκό ούτε μαύρο. Είναι γκρι.

6. Ποτέ μην αρκείσαι στην την πρώτη σου καλή ιδέα. Να προσπαθείς συνεχώς να βρεις μία καλύτερη. Ύστερα συνέχισε μέχρις ότου βρεις μία ακόμη πιο καλή. Το 1862, ο Phillip Reis παρουσίασε την εφεύρεσή του η οποία μπορούσε να διαβιβάσει μουσική δια μέσου σύρματος. Και ήθελε λίγες μέρες μόνο για να την βελτιώσει σε τηλέφωνο, που θα μπορούσε να διαβιβάσει ομιλία. Στη Γερμανία, οι ειδικοί στην επικοινωνία προσπάθησαν να τον αποτρέψουν να κάνει τις απαραίτητες βελτιώσεις, ισχυριζόμενοι ότι ο τηλέγραφος είναι ήδη πολύ καλός (και επομένως δεν χρειαζόμαστε τηλέφωνα). Έτσι κανένας δεν θα αγοράσει ούτε θα χρησιμοποιήσει ποτέ τηλέφωνο. Δέκα χρόνια μετά, ο Alexander Graham Bell κατοχύρωσε την ευρεσιτεχνία του τηλεφώνου. Ο Spenser Silver τελειοποίησε μια νέα κόλλα για την εταιρία 3Μ η οποία κολλά χαρτιά που όμως μπορούν εύκολα να αποκολληθούν. Αρχικά πωλήθηκε σαν κόλλα χαρτιού αλλά δεν είχε εμπορική επιτυχία. Ο Silver όμως δεν πτοήθηκε. Κάποια μέρα ο Arthur Fry, υπάλληλος επίσης της 3M, έψελνε με την εκκλησιαστική χορωδία όταν ο σελιδοδείκτης του έπεσε από το υμνολόγιο. Ο Fry επικάλυψε τον σελιδοδείκτη με την κόλλα του Silver και ανακάλυψε ότι ο σελιδοδείκτης παρέμενε στη θέση του αλλά και απομακρυνόταν εύκολα χωρίς να καταστρέφει τη σελίδα. Έτσι γεννήθηκαν τα αυτοκόλλητα χαρτάκια που γράφουμε τις σημειώσεις μας. Ο Thomas Edison, στη δουλειά του, αδιάλειπτα προσπαθούσε να γεφυρώσει μία ιδέα του με μία άλλη. Έτσι γεφύρωσε την μεταφορά του ήχου με την καταγραφή του ήχου. Γεφύρωσε δηλαδή το τηλέφωνο με τον φωνογράφο και τις κινούμενες εικόνες, επινοώντας τον κινηματογράφο.

7. Να το περιμένεις ότι οι ειδικοί είναι αρνητικοί. Όσο πιο ειδικός και σπεσιαλίστας γίνεται κάποιος τόσο ο νους του στενεύει και τόσο παγιώνεται η πεποίθησή του ότι είναι ο απόλυτος. Συνεπώς, όταν έρχονται αντιμέτωποι με διαφορετικές ιδέες, θα πρέπει να τις ασπάζονται. Συμπίπτει αυτό με ότι οι ίδιοι νομίζουν σωστό; Εάν δεν συμπίπτει, οι ειδικοί θα ξοδέψουν όλο τους το χρόνο για να αποδείξουν και να εξηγήσουν ότι αυτό δεν μπορεί να γίνει αλλά και αν γίνει δεν θα λειτουργήσει. Δεν θα ψάξουν για τρόπους που θα το κάνουν να δουλέψει διότι αν τελικά δουλέψει θα αποκαλύψει ότι αυτό που οι ίδιοι θεωρούσαν ως απόλυτο τελικά δεν είναι απόλυτο. Για τον ίδιο λόγο όταν ο Fred Smith δημιούργησε την Federal Express (σημ. ταχυμεταφορές), κάδε ειδήμων στις κατ΄ οίκον παραδώσεις προφήτεψε ότι είναι μια καταδικασμένη επιχείρηση. Διότι τελικά, λένε, αν αυτός ο τρόπος παράδοσης είναι βιώσιμος, η κρατική ταχυδρομική υπηρεσία θα το είχε κάνει από καιρό.

8. Εμπιστέψου το ένστικτό σου. Μην αφήνεις τον εαυτό σου να χάσει το κουράγιο του. Ο Albert Einstein είχε αποβληθεί από το σχολείο του διότι η συμπεριφορά του είχε αρνητική επίδραση στους συμμαθητές του. Αργότερα, απέτυχε στις εισαγωγικές εξετάσεις για το πανεπιστήμιο και έπρεπε, για ένα χρόνο, να παρακολουθήσει φροντιστήριο ώστε να γίνει τελικά αποδεκτός και ήταν ο μόνος στην τάξη του που δεν πήρε βοηθητική, σε καθηγητή θέση, διότι κανένας καθηγητής δεν τον ήθελε. Ένας μάλιστα καθηγητής είπε ότι ο Einstein είναι το «πιο τεμπέλικο σκυλί» που είχε ποτέ το πανεπιστήμιο. Του Beethoven οι γονείς είχαν πει ότι ήταν υπερβολικά χαζός για να γίνει συνθέτης μουσικής. Οι συνάδελφοι του Charles Darwin (Δαρβίνος) τον αποκαλούσαν τρελό. Όταν τελειοποιούσε τη θεωρία της Εξέλιξης των Ειδών, έλεγαν ότι αυτά που κάνει δεν είναι παρά πειράματα ενός τρελού. Ο Walt Disney απολύθηκε από την πρώτη του δουλειά, σε μια εφημερίδα, με τη δικαιολογία ότι «στερείται φαντασίας». Ο Thomas Edison, που έλαβε μόνο δύο έτη τυπικής εκπαίδευσης, ήταν τελείως κωφός από το ένα του αυτί και βαρήκοος από το άλλο. Απολύθηκε από την πρώτη του δουλειά ως παιδί που μοιράζει εφημερίδες. Αργότερα απολύθηκε από τη δουλειά του ως τηλεγραφητής, παρόλα αυτά έγινε ο μεγαλύτερος εφευρέτης στην ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών.

9. Δεν υπάρχει κάτι όμοιο με την αποτυχία. Όποτε προσπαθείς να κάνεις κάτι και δεν πετυχαίνει δεν αποτυγχάνεις, διότι έχεις ήδη εντοπίσει αυτό που δεν δουλεύει. Να διερωτάσαι πάντα: τι έχω διδαχτεί από κάτι που δεν λειτουργεί; Μπορεί αυτό να εξηγήσει κάτι που ακόμα δεν άρχισα να εξηγώ; Και τι ήδη ανακάλυψα πριν ακόμα αρχίσω να ανακαλύπτω; Κάθε φορά που κάποιος σου λέει ότι «δεν έκανε ποτέ λάθος» να ξέρεις ότι μιλάς με κάποιον που δεν προσπάθησε ποτέ για κάτι καινούριο.

10. Δεν βλέπεις τα πράγματα όπως είναι. Τα βλέπεις όπως εσύ είσαι. Διερμήνευσε τις εμπειρίες σου. Όλες οι εμπειρίες είναι ουδέτερες. Δεν έχουν νόημα. Εσύ τις δίνεις νόημα ανάλογα με τον τρόπο που τις διερμηνεύεις. Αν είσαι παπάς, βλέπεις την μαρτυρία του Θεού παντού. Αν είσαι άθεος βλέπεις τη απουσία του Θεού από παντού. Η ΙΒΜ κάποτε παρατήρησε ότι κανείς στον κόσμο δεν θα έχει προσωπικό υπολογιστή. Η ΙΒΜ επεξήγησε ότι δεν θα υπάρχει αγοραστικό ενδιαφέρον. Οι Bill Gates και Steve Jobs που εγκατέλειψαν τις σπουδές τους, διείδαν την απουσία των ηλεκτρονικών υπολογιστών σαν μία τεράστια ευκαιρία. Κάποτε ο Thomas Edison προσεγγίστηκε από έναν βοηθό του τη στιγμή που ήταν απασχολημένος με το νήμα ενός λαμπτήρα. Ο βοηθός τον ρώτησε γιατί δεν τα παρατά, αφού στο κάτω κάτω, όπως του είπε «έχεις αποτύχει 5,000 φορές». Ο Edison τον κοίταξε στα μάτια και τον απάντησε ότι δεν καταλαβαίνω τι εννοείς με τη λέξη αποτυχία διότι «εγώ επινόησα 5,000 πράγματα που δεν λειτουργούν». Δομούμε την πραγματικότητά μας με το πώς επιλέγουμε να ερμηνεύσουμε τις εμπειρίες μας.

11. Να προσεγγίζεις το πρόβλημα με τους δικούς του όρους. Μην εμπιστεύεσαι την πρώτη σου προσέγγιση σε ένα πρόβλημα, αν είναι διαποτισμένη με τον συνήθη τρόπο που σκέπτεσαι. Πάντα να βλέπεις το πρόβλημά με πολλαπλές προοπτικές. Να θυμάσαι πάντα ότι το ζητούμενο είναι η εύρεση μιας προοπτικής που άλλος δεν βρήκε. Ψάξε για εναλλακτικές λύσεις. Γράψε την ουσία του προβλήματος με διάφορους τρόπους και με διαφορετικές λέξεις. Παίξε έναν άλλο ρόλο, για παράδειγμα, πως θα το έβλεπε κάποιος άλλος, πως θα το έβλεπε ο Jay Leno, ο Pablo Picasso ή ο George Patton. Ζωγράφισε μία εικόνα του προβλήματος, κάνε ένα μοντέλο, ένα καλούπι. Κάνε έναν περίπατο και ψάξε για πράγματα που, μεταφορικά, υποδύονται το πρόβλημα και ρίξε γέφυρες ανάμεσα στα πράγματα αυτά και το πρόβλημα. Ζήτησε από φίλους και ξένους να σου πουν πώς αυτοί βλέπουν το πρόβλημα. Ρώτησε ένα παιδί. Πως θα μπορούσε ένα δεκάχρονο να το λύσει; Ρώτησε έναν γέροντα. Φαντάσου ότι εσύ είσαι το πρόβλημα. Όταν αλλάξεις τον τρόπο που βλέπεις τα πράγματα, τα πράγματα που βλέπεις αλλάζουν.

12. Μάθε να σκέπτεσαι αντισυμβατικά. Οι δημιουργικές ιδιοφυίες δεν σκέφτονται αναλυτικά και λογικά. Οι συμβατικοί, λογικοί, αναλυτικοί σκεπτικιστές αποκλείουν όλες τις πληροφορίες που δεν έχουν σχέση με το πρόβλημα. Επιδιώκουν μεθόδους που περιορίζουν τις δυνατότητες. Οι δημιουργικές ιδιοφυίες είναι σκεπτικιστές χωρίς περιορισμούς, πράγμα που σημαίνει ότι ψάχνουν για μεθόδους που περιλαμβάνουν τα πάντα ακόμη και πράγματα που μοιάζουν αντικρουόμενα και τελείως άσχετα. Η δημιουργία σχέσεων και δεσμών μεταξύ άσχετων και ανόμοιων θεμάτων είναι μια απόδειξη του πως τα μυαλά μπορούν και γεννούν ποικίλα πρότυπα σκέψης. Στη συνέχεια, τα νέα πρότυπα οδηγούν σε νέους δεσμούς, ικανούς με διαφορετική μέθοδο εστίασης στην πληροφορία και διαφορετικές δυνατότητες να διακρίνουν επάνω σε τι ακριβώς εστίασαν. Να πως δημιουργούνται πρωτότυπες και αληθινά μυθιστορηματικές ιδέες. Ο Albert Einstein κάποτε έκανε την περίφημη παρατήρηση: Η φαντασία είναι πιο σπουδαία από τη γνώση. Και ενώ η γνώση περιορίζεται σε όλα όσα γνωρίζουμε και κατανοούμε, η φαντασία αγκαλιάζει ολόκληρο τον κόσμο και όλα που κάποτε θα γνωρίσουμε και θα κατανοήσουμε.

_____________

Μετάφραση: Άννα Παππά από creativethinking.net/ (Twelve Things You Were Not Taught in School About Creative Thinking)