ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΑ

Η σχολική βία παρατηρείται ότι συνεχώς αυξάνεται στις μέρες μας.  

Τι είναι ο εκφοβισμός και η βία στο σχολείο;

Ο εκφοβισμός και η βία στο σχολείο είναι ένα σοβαρό πρόβλημα. Είναι κάτι που μπορεί να το βιώνουν πολλά παιδιά και να τα τρομάζει τόσο πολύ, ώστε να φοβούνται να πάνε στο σχολείο.

Γενικά, εκφοβισμός είναι όταν ένα παιδί (ή μια ομάδα παιδιών) προσπαθεί σκόπιμα να πληγώσει σωματικά ή ψυχικά ένα άλλο παιδί, με αρνητικές πράξεις ή αρνητικά λόγια εναντίον του. Αυτό συμβαίνει πολλές φορές και προκαλεί λύπη και φόβο στο παιδί που εκφοβίζεται και δεν μπορεί να υπερασπιστεί τον εαυτό του.

Ο εκφοβισμός μπορεί να συμβεί με πολλούς τρόπους:

• Με κλωτσιές, γροθιές, χτυπήματα με αντικείμενα, τρικλοποδιές, τσιμπήματα, σπρωξίματα ή καταστροφή αντικειμένων.
• Με βρισιές, προσβολές, απειλές που έχουν σκοπό να γελοιοποιήσουν ένα παιδί.
• Με έμμεσους τρόπους, «πίσω από την πλάτη» του παιδιού και γι’ αυτό είναι δύσκολο να τους καταλάβει κανείς. Για παράδειγμα, το παιδί που εκφοβίζει μπορεί να διαδίδει ψέματα ή άσχημες φήμες για το παιδί που εκφοβίζεται με σκοπό να μην το συμπαθούν οι άλλοι, να κάνει αρνητικές ή και χυδαίες χειρονομίες, να λέει αστεία που γελοιοποιούν το παιδί που εκφοβίζεται, να το αποκλείει από τις παρέες και τα παιχνίδια.
• Το παιδί που εκφοβίζει μπορεί να στέλνει στο παιδί που εκφοβίζεται μηνύματα με βρισιές ή χυδαίο περιεχόμενο στο κινητό του ή στο e-mail του. Ακόμη, μπορεί να διαδίδει ψέματα και άσχημες φήμες μέσω του διαδικτύου.

Όλα τα προηγούμενα μπορεί να συμβαίνουν πολλές φορές και για πολύ καιρό. Ο εκφοβισμός πληγώνει και τρομάζει τα παιδιά και επηρεάζει αρνητικά τη ζωή τους.

Σχολικός εκφοβισμός: Ποιος κινδυνεύει;

Η επιστημονική έρευνα γύρω από τον εκφοβισμό δείχνει ότι σε μακροπρόθεσμο ψυχοσωματικό κίνδυνο δεν βρίσκονται μόνο τα παιδιά που υφίστανται τον εκφοβισμό, αλλά και τα ίδια τα παιδιά που εκφοβίζουν άλλα παιδιά.

Τα παιδιά που κινδυνεύουν να εκφοβίσουν άλλα παιδιά μπορεί να...

• Είναι παιδιά που εκτίθενται στη βία από την οικογένειά τους και θεωρούν σωστό να επιβάλλεται η θέληση του ισχυρότερου και στις δικές τους σχέσεις με τους συμμαθητές τους
• Εκφοβίζονται από άλλα παιδιά ή ενήλικες, και να επαναλαμβάνουν τη συμπεριφορά σε βάρος άλλων ώστε να επανακτήσουν την αυτοπεποίθησή τους
• Χαρακτηρίζονται από υψηλή δημοφιλία και να έχουν αναπτύξει δεξιότητες «ανάγνωσης» των ανίσχυρων παιδιών που εκφοβίζουν
• Νιώθουν τους γονείς τους απόμακρους ή αδιάφορους
• Προέρχονται από οικογένειες που τα μέλη τους δεν μπορούν να εκφράζονται ελεύθερα, που υπάρχει απολυταρχικός έλεγχος και λείπει η καλή επικοινωνία και η θετική επαφή με τον έξω κόσμο, με αποτέλεσμα να γίνονται ανασφαλή και επιθετικά στις σχέσεις τους με άλλα παιδιά, που τα βλέπουν ως απειλητικά
• Πηγαίνουν σε σχολεία που έχουν πάρα πολλούς μαθητές και λίγους εκπαιδευτικούς, με αποτέλεσμα ανεπαρκή επίβλεψη από τους εκπαιδευτικούς, απουσία εκπαιδευτικής σχέσης με τον κάθε μαθητή, και φτωχά μαθησιακά ερεθίσματα
• Πηγαίνουν σε σχολεία ανταγωνιστικά, με κλίμα ελεγκτικό και απρόσωπο, ή αυστηρά προσανατολισμένο στη μάθηση και στην τήρηση ορίων με άκαμπτο τρόπο
• Ανήκουν σε παρέες (ή είναι «αρχηγοί») που έχουν ως προϋπόθεση την άσκηση βίας και τη χρήση επιθετικών συμπεριφορών για την ένταξη σε αυτές, και στρέφουν τα μέλη τους εναντίον κάποιου άλλου παιδιού ή ομάδας
• Περνούν πολύ χρόνο βλέποντας ταινίες και παίζοντας ηλεκτρονικά παιχνίδια με βίαιο περιεχόμενο. Ειδικά τα παιδιά που εκτίθενται και σε άλλους παράγοντες που προκαλούν άγχος, έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να αναπαράξουν την επιθετικότητα που βλέπουν
• Συχνά προέρχονται από οικογένειες που βρίσκονται σε οικονομική ανασφάλεια και εκφράζουν την αγωνία που βιώνουν στην οικογένεια με επιθετικότητα στο σχολείο

Τα παιδιά που είναι σε κίνδυνο να εκφοβιστούν από άλλα παιδιά μπορεί να...

• Είναι παιδιά που δεν έχουν πολλούς φίλους, δεν είναι ιδιαίτερα δημοφιλή, είναι ήσυχα και μοναχικά
• Δυσκολεύονται στις κοινωνικές τους συνδιαλλαγές με τα συνομήλικά τους παιδιά
• Έχουν αγχώδη ιδιοσυγκρασία, χαμηλή αυτοεκτίμηση και δυσκολεύονται να προσαρμοστούν σε νέες συνθήκες
• Είναι παιδιά με σωματικές αναπηρίες, με προβλήματα ψυχικής υγείας ή με αναπτυξιακά προβλήματα
• Είναι παιδιά με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες, τα οποία δυσκολεύονται στα μαθήματα κι αυτό γίνεται αντιληπτό από τους συμμαθητές ως «μειονεξία», αδυναμία
• Είναι παιδιά που γίνονται αντιληπτά ως «διαφορετικά» από την πλειονότητα, ή παιδιά με ιδιοσυγκρασιακές ιδιαιτερότητες
• Προέρχονται από άλλες χώρες, ή να ανήκουν σε άλλη φυλή, ή να έχουν διαφορετικό θρήσκευμα
• Έχουν χρόνια έκθεση στη βία (συναισθηματική, ψυχολογική, σωματική κ.λπ.) και έχουν αναπτύξει αίσθηση αβοηθησίας, που δεν τα βοηθά στο να αναζητούν και να βρίσκουν στρατηγικές αντιμετώπισης
• Έχουν υπερπροστατευτικούς ή απόμακρους γονείς
• Πηγαίνουν σε σχολεία που έχουν πάρα πολλούς μαθητές και λίγους εκπαιδευτικούς, με αποτέλεσμα να λείπει η επαρκής επίβλεψη από τους εκπαιδευτικούς και η διαμόρφωση εκπαιδευτικής σχέσης με τον κάθε μαθητή, και τα εκπαιδευτικά ερεθίσματα που δίνονται να μην είναι αρκετά πλούσια
• Πηγαίνουν σε σχολεία ανταγωνιστικά, με κλίμα ελεγκτικό και απρόσωπο, ή αυστηρά προσανατολισμένο στη μάθηση και στην τήρηση ορίων με στερεοτυπικό τρόπο

Παιδιά-παρατηρητές του εκφοβισμού: Αυτά, κινδυνεύουν;

Ακόμα κι αν δεν υφίστανται τα ίδια τον εκφοβισμό, ή αν δεν εκφοβίζουν ενεργητικά άλλα παιδιά, τα παιδιά που γίνονται θεατές περιστατικών εκφοβισμού στο σχολείο επιβαρύνονται και αυτά, ψυχολογικά. Αρκετά από αυτά ενδέχεται να νιώθουν ανασφάλεια για τον εαυτό τους (δηλ. ότι μπορεί να είναι οι επόμενοι που θα εκφοβιστούν), ενοχές για το ότι δεν προστάτευσαν κάποιον συμμαθητή/κάποια συμμαθήτρια, ή για το ότι ενίσχυσαν το παιδί που εκφόβισε κάποιο άλλο στο να το κάνει. Άλλα, ενδέχεται να βρίσκονται στην άλλη πλευρά του φάσματος, και να κινδυνεύουν να εκτεθούν στην επιρροή μιας παρέας παιδιών που εκφοβίζει άλλα παιδιά. Σε κάθε περίπτωση, δεδομένου ότι οι παρατηρητές του φαινομένου έχουν και τον πιο σημαντικό ρόλο στο σταμάτημά του, δεν πρέπει να αγνοούνται αλλά αντίθετα να ενεργοποιούνται, ώστε να προστατευθούν από τον εκφοβισμό.

Αντιμετωπίζοντας τον σχολικό εκφοβισμό με συγκεκριμένα μέτρα και πολιτικές

Σε επίπεδο σχολείου τα μέτρα περιλαμβάνουν:

• Θεσμοθέτηση επιτροπής ενάντια στην ενδοσχολική βία και τον εκφοβισμό από εκπαιδευτικούς, μαθητές και γονείς
• Σύνταξη Διακήρυξης του σχολείου ενάντια στη βία: δικαιώματα-υποχρεώσεις-καθήκοντα για όλα τα μέλη της σχολικής κοινότητας
• Διερεύνηση της συχνότητας και των μορφών με τις οποίες εκδηλώνεται ο σχολικός εκφοβισμός –χορήγηση ερωτηματολογίου
• Πραγματοποίηση ομιλιών για το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού
• Οργάνωση αποτελεσματικής εποπτείας και επίβλεψης
• Καταγραφή των περιστατικών σχολικού εκφοβισμού
• Συναντήσεις εκπαιδευτικών-γονέων

Σε επίπεδο τάξης τα μέτρα περιλαμβάνουν:

• Σύνταξη των κανόνων της τάξης ενάντια στη βία και τον εκφοβισμό
• Συζήτηση στην τάξη για τον ορισμό & τις μορφές της ενδοσχολικής βίας και του εκφοβισμού
• Συζήτηση για τις επιπτώσεις του εκφοβισμού και για τους τρόπους πρόληψης και αντιμετώπισης
• Πρόγραμμα δραστηριοτήτων ευαισθητοποίησης βασισμένο στα εργαστήρια που περιλαμβάνει το πρόγραμμα παρέμβασης
• Προαγωγή των συνεργατικών αλληλεπιδράσεων μεταξύ των μαθητών

Σε ατομικό επίπεδο τα μέτρα περιλαμβάνουν:

• Συζήτηση των εκπαιδευτικών με τους μαθητές που ασκούν βία, καθώς και με τους μαθητές που δέχονται βία, σε ξεχωριστό χρόνο και πλαίσιο
• Το μοντέλο της «σχολική διαμεσολάβησης», που πραγματοποιείται από μαθητές
• Συζήτηση των εκπαιδευτικών με τους γονείς των μαθητών που εμπλέκονται στα ανάλογα περιστατικά
• Διαδικασία παραπομπής σε ειδικές υπηρεσίες, όταν αυτό απαιτείται

------------------------------

 Τι είναι ο ηλεκτρονικός εκφοβισμός;

Ο ηλεκτρονικός εκφοβισμός αποτελεί την πιο σύγχρονη μορφή εκφοβισμού, η οποία παίρνει εύκολα και γρήγορα διαστάσεις και εκτός σχολείου. Περιλαμβάνει την αποστολή απειλητικού ή υβριστικού υλικού, καθώς και την δημοσίευση φωτογραφιών ή βίντεο τα οποία έχουν τραβηχθεί χωρίς τη γνώση ή τη συγκατάθεση του παιδιού ή εφήβου που εκφοβίζεται. Αυτά στέλνονται στο ίδιο το άτομο ή κυκλοφορούν σε γνωστούς του αποδέκτες μέσα από το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, από υπηρεσίες που παρέχουν τα κινητά τηλέφωνα (μηνύματα MMS και SMS), και από διαδικτυακούς τόπους κοινωνικής δικτύωσης (Facebook, Twitter, Google+ κ.λπ.) και ανάρτησης βίντεο (YouΤube κ.λπ.).

Εκδήλωση ηλεκτρονικού εκφοβισμού, εκτός από την αποστολή μηνυμάτων, φωτογραφιών ή βίντεο με χυδαίο η απειλητικό περιεχόμενο, είναι και η χρήση ή παραποίηση των προσωπικών δεδομένων κάποιου ατόμου (δηλαδή το να υποκλέψει κάποιος/α την ταυτότητά του και να αναρτά περιεχόμενο υποκρινόμενος/η ότι είναι το πρόσωπο που εκφοβίζεται).

Σκοπός του ηλεκτρονικού εκφοβισμού είναι συνήθως ο αποκλεισμός του παιδιού ή εφήβου από μια ομάδα, πραγματική ή διαδικτυακή, και η περιθωριοποίηση, ενώ αρκετές φορές γίνεται και σαν είδος «εκδίκησης» για κάτι που έχει συμβεί μεταξύ κάποιων παιδιών ή εφήβων, μιας που στο διαδίκτυο υπάρχει η αίσθηση της ανωνυμίας και της «αόρατης απειλής» από άγνωστα πρόσωπα.

Πως προλαμβανεται ο ηλεκτρονικός εκφοβισμός;

Είναι αναγκαίο να γνωρίζει το παιδί ή ο/η έφηβος/η ποιο περιεχόμενο μοιράζεται και με ποια πρόσωπα, ώστε να μπορεί να προστατεύσει τον εαυτό του/της από την ανεξέλεγκτη δημοσιοποίηση προσωπικών του στοιχείων ή την διαδικτυακή επίθεση από άλλα άτομα. Διαφορετικά, μια επίθεση μπορεί να πάρει διαστάσεις «χιονοστιβάδας» στο διαδίκτυο, βυθίζοντάς τον/την σε απόγνωση. Η γνώση γύρω από θέματα που αφορούν στην ασφαλή χρήση του διαδικτύου, καθώς και η προσοχή στην διαφύλαξη των προσωπικών στοιχείων (ονομάτων χρήστη, συνθηματικών, κωδικών πρόσβασης) είναι αναγκαίες προϋποθέσεις για τη χρήση ιστότοπων κοινωνικής δικτύωσης. Καλό είναι να γνωρίζουμε καλά πώς λειτουργεί ο κάθε ιστότοπος, ποιος άλλος μπορεί να δει το περιεχόμενο που αναρτάμε («ποστάρουμε»), πώς μπορούμε να αποκλείουμε άτομα που δεν θέλουμε να βλέπουν το περιεχόμενο που αναρτάμε, και να μην κάνουμε αδιάκριτα δεκτά τα αιτήματα «φιλίας» που μας κάνουν, σε ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης, ειδικά από άτομα που δεν γνωρίζουμε ή δεν είμαστε βέβαια για την πραγματική ταυτότητά τους.Εάν, παρόλα αυτά, διαπιστώσουμε ότι έχουμε πέσει θύμα ηλεκτρονικού εκφοβισμού, το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είναι να καταγγείλουμε αυτό που συμβαίνει, όσο πιο νωρίς γίνεται!

Πως καταγγέλεται ο ηλεκτρονικός εκφοβισμός;

Εάν διαπιστώσουμε ότι έχουμε πέσει θύμα ηλεκτρονικού εκφοβισμού, το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είναι να καταγγείλουμε αυτό που συμβαίνει, όσο πιο νωρίς γίνεται!
Αρχικά, απαραίτητο είναι να ενημερώσουμε κάποιον ενήλικα (γονέα, κηδεμόνα, δάσκαλο ή καθηγητή) σχετικά με αυτό που συμβαίνει, γιατί μπορεί να μας βοηθήσει ακόμα και αν γνωρίζει λιγότερα από εμάς σχετικά με τους υπολογιστές και το διαδίκτυο.
Πρέπει να θυμόμαστε ότι ο κάθε υπολογιστής έχει μια μοναδική “ταυτότητα”, τόσο σε τοπικά δίκτυα (τη λεγόμενη MAC διεύθυνση), όσο και στο διαδίκτυο (τη λεγόμενη διεύθυνση ΙΡ) και οι Αρχές είναι σε θέση να ανακαλύψουν την επακριβή τοποθεσία από την οποία έχει “μπει” στο διαδίκτυο το άτομο που φέρεται κακόβουλα (εκφοβίζει, παρενοχλεί) είτε σε ένα τοπικό δίκτυο, είτε στο διαδίκτυο.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ
ΛΙΑΚΑΣ ΠΑΝΤΕΛΗΣ, Φιλόλογος

**********************************************************
Κυρίες και κύριοι 

Στο πλαίσιο της ημερίδας αυτής θα ήθελα να καταθέσω τις απόψεις μου για το φαινόμενο της βίας που τείνει να αποτελέσει μάστιγα της σύγχρονης σχολικής κοινότητας. Αναντίρρητα η σχολική βία αποτελεί αντανάκλαση της παθογένειας που κατατρύχει τις σύγχρονες κοινωνίες και μέσα απ΄ αυτήν την οπτική γωνία σκοπεύω να προσεγγίσω το φαινόμενο 

Εκδηλώσεις βίας στη σχολική κοινότητα, εκφρασμένες με διάφορες μορφές, έχουν παρατηρηθεί από πολύ παλιά. Δεν είναι ένα νέο φαινόμενο. Κάθε μορφή βίας έχει κατά καιρούς παρουσιαστεί : λεκτική, σωματική, ψυχολογική-συναισθηματική, σεξουαλική, λογής βανδαλισμοί. Αρκετά συχνά η έκφραση της βίας έχει στόχο τις σχολικές εγκαταστάσεις, τη σχολική περιουσία και τον περιβάλλοντα χώρο. Η σχολική βία περιλαμβάνει σε ακραίες περιπτώσεις και εγκληματικές ενέργειες. Ωστόσο τις περισσότερες φορές η σχολική βία εκδηλώνεται ως χρήση της φυσικής δύναμης ή της απειλής εναντίον ενός μεμονωμένου ατόμου ή κατά μιας ομάδας που μπορεί να οδηγήσει στον τραυματισμό ή στη γένεση ψυχολογικών διαταραχών στο θύμα της επίθεσης. Ο εκφοβισμός συνήθως ενός μικρότερου και ασθενέστερου μαθητή μπορεί να αναφέρεται σε σωματική βία -σπρωξίματα, κλωτσιές- ακόμα σε συναισθηματική ή λεκτική επίθεση -κοροϊδία, βρισιές, σαρκασμό, χειρονομίες, συκοφαντίες, γελοιοποίηση, απειλές, προσβλητικά μηνύματα, λεκτική παρενόχληση) και στη σύγχρονη εποχή ηλεκτρονικό εκφοβισμό (κακόβουλα sms, κλήσεις, e-mail, με απειλητικό περιεχόμενο- εκβιασμός και γελοιοποίηση με δημοσίευση φωτογραφιών που θίγουν το θύμα). 

Καταλαβαίνουμε λοιπόν ότι η σχολική βία έχει πολλές μορφές και ύπουλα δηλητηριάζει τη ζωή / λειτουργία της σχολικής κοινότητας. Είναι ανάγκη να αναδείξουμε τους παράγοντες που ευνοούν την εκδήλωση του νοσηρού αυτού φαινομένου και να συμβάλουμε στην αποτελεσματική αντιμετώπισή του. Πρέπει να διαπιστώσουμε κατ΄ αρχάς ότι θύτες και θύματα προέρχονται από κάθε κοινωνική ομάδα της σχολικής κοινότητας περιλαμβάνοντας άτομα από κάθε κοινωνικό στρώμα. Στους γενεσιουργούς παράγοντες περιλαμβάνονται τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας των μαθητών που εκδηλώνουν την επιθετική αυτή συμπεριφορά: η ελλιπής καλλιέργεια, οι βίαιες συμπεριφορές που καλλιεργούνται στο οικογενειακό περιβάλλον, η ανωριμότητα, η ανεπαρκής ή και προβληματική κοινωνικοποίηση. Άτομα με χαμηλή αυτοεκτίμηση επιζητούν στη βία την επιβεβαίωση αλλά και ένα τρόπο να τραβήξουν την προσοχή αδιάφορων ενηλίκων. Έχει διαπιστωθεί ότι η ανεπαρκής γονική υποστήριξη και επιρροή, οι άδικες τιμωρίες και η κακοποίηση των παιδιών διαμορφώνουν βίαιες προσωπικότητες. 

Συχνά ωστόσο, το σχολείο υποθάλπει τη βία γιατί μέσα σε αυτό το περιβάλλον διογκώνονται οι κάθε λογής ανισότητες και αντιθέσεις. Άλλωστε, το σχολείο ως μικρογραφία της κοινωνίας, καθρεφτίζει τα κρούσματα βίας και ανομίας που κυριαρχούν στην κοινωνία των ενηλίκων. Επίσης ο χώρος του σχολείου συμβολίζει στις συνειδήσεις των περισσότερων μαθητών την κρατική εξουσία οπότε ξεσπούν στη σχολική περιουσία όλη την εφηβική οργή. Στο σημερινό απρόσωπο σχολείο μέσα σε αχανείς κτιριακές μονάδες , εκλείπει η εποπτεία, καλλιεργούνται αδιάφορες –τυπικές σχέσεις, κυριαρχούν η ανωνυμία και η μαζικότητα. Επίσης, ο τεχνοκρατικός προσανατολισμός της σύγχρονης εκπαίδευσης καλλιεργεί ανταγωνιστικές σχέσεις, τη βαθμοθηρία, το ωφελιμιστικό –ατομιστικό πνεύμα και από την άλλη αποδυναμώνει τη συλλογική δράση, την υγιή κοινωνικοποίηση. Η φτώχεια, οι φυλετικές – πολιτισμικές διαφορές, ο κοινωνικός αποκλεισμός καλλιεργούν ανταγωνιστικές τάσεις στο εσωτερικό της σχολικής κοινότητας. Το σχολείο εκλαμβάνεται από τους μαθητές ως κατεξοχήν χώρος καταπίεσης και καταναγκασμού που υποδαυλίζει αισθήματα μίσους και οργής των εφήβων οι οποίοι αναζητούν στη βία μία δίοδο εκτονωτικής διαφυγής. Τότε στοχοποιούνται τα εύκολα θύματα, κακοποιούνται αδύναμοι ή προβληματικοί μαθητές, βγαίνουν στην επιφάνεια ρατσιστικά πάθη και κορυφώνονται οι φυλετικές αντιπαραθέσεις και συμπλοκές. Άλλοτε ο υποβαθμισμένος , ακαλαίσθητος και παραμελημένος χώρος του σχολείου απωθεί τους μαθητές, γεννά αρνητικά συναισθήματα, γίνεται πεδίο σύστασης συμμοριών και δράσης ανήλικων παραβατών του νόμου. 

Ιδιαίτερα επιρρεπείς στην άσκηση ενδοσχολικής βίας είναι εκείνοι οι μαθητές που δεν κατάφεραν να ενταχθούν /ενσωματωθούν στη σχολική κοινότητα, μαθητές που βίωσαν τη σχολική αποτυχία οπότε δεν μπόρεσαν να συμβαδίσουν με την υπόλοιπη σχολική κοινότητα ή απομονώθηκαν και περιθωριοποιήθηκαν από τους συμμαθητές . Έτσι γίνονται βίαιοι, εκδικητικοί, αναζητούν το θύμα πάνω στο οποίο θα εκτονώσουν όλο το μένος τους προκειμένου οι ίδιοι να νιώσουν έστω και πρόσκαιρα αίσθημα ανωτερότητας και υπεροχής. 

Πολλά θα μπορούσαμε να πούμε για τα αίτια του φαινομένου, όμως πιστεύω ότι αξίζει να εστιάσουμε σε λύσεις και προτάσεις που θα δώσουν διέξοδο στο πρόβλημα. Η σχολική βία συσχετίζεται άμεσα με την εγκληματικότητα στην ευρύτερη κοινωνία και είναι δείκτης της ανοχής της. Για το λόγο αυτό, η εξάλειψή της συνδέεται με την προστασία των θεσμών και των αξιών του κοινωνικού πλαισίου. Μέχρι πρόσφατα, τα διάφορα περιστατικά βίας αντιμετωπίζονταν ως μεμονωμένα γεγονότα. Δεν είχαν ληφθεί σαφή μέτρα πρόληψης. Ανάλογα με τη σοβαρότητα επιβάλλονταν διάφορες κυρώσεις είτε από το σχολείο, είτε και από τους ιδιώτες – θύματα και ορισμένες φορές από τη δικαιοσύνη. Η αντιμετώπιση του προβλήματος δεν πρέπει να εξαντλείται σε κατασταλτικά μέτρα αλλά να έχει ως άξονα την πρόληψη. Η εξυγίανση είναι ανάγκη να ξεκινήσει από την κοινωνία. Άλλωστε για μας τους νέους ισχύει ότι «εικόνα σου είμαι κοινωνία και σου μοιάζω». Κι επειδή η αποκατάσταση της κοινωνικής ισότητας και δικαιοσύνης ακούγεται ουτοπική θα τολμήσω να προτείνω μέτρα που αφορούν το ίδιο το σχολείο. Για παράδειγμα το σχολείο πρέπει να γίνει μια προστατευτική φωλιά που θα αγκαλιάζει όλους τους μαθητές, θα αμβλύνει τις όποιες ανισότητες και θα δίνει σε όλους τους μαθητές τις ίδιες ευκαιρίες ανεξαιρέτως. Στοιχεία, όπως η ενίσχυση της αυτοεκτίμησης μέσω της επιβράβευσης και της αναγνώρισης, η συνεργασία και η παρώθηση ενισχύουν την απόκτηση νέων δεξιοτήτων και διδάσκουν στους μαθητές την ορθή διεκδίκηση των επιδιώξεών τους. Η συμμετοχή και η ενεργός δράση των μαθητών σε κοινωνικά επιθυμητές δραστηριότητες, εκτονώνει την ενέργεια και παράλληλα τους εξοπλίζει με δεξιότητες που θα αποδειχθούν χρήσιμες στην κοινωνική τους προσαρμογή. Οι πολιτικές που συμβάλουν στη βελτίωση του σχολικού κλίματος και στην ποιοτική αναβάθμιση της εκπαίδευσης, μπορούν να συμβάλουν και στην πρόληψη της βίας και του κοινωνικού αποκλεισμού, κυρίως αν ο εκπαιδευτικός έχει την κατάλληλη επιμόρφωση. Σε καμία περίπτωση το θέμα δεν εξαντλείται σε μια σύντομη ομιλία. Ωστόσο, πιστεύω ότι οι απόψεις μου μπορούν να ενεργοποιήσουν τον προβληματισμό εκείνων που ενδιαφέρονται ειλικρινά για τη νεολαία και τα προβλήματά της και δεν ανέχονται να διαιωνίζεται η σχολική βία που ως φαινόμενο απαξιώνει ηθικά θύτη και θύμα και καταρρακώνει ολόκληρη την κοινωνία. 

Ευχαριστώ για την προσοχή σας.

ΠΗΓΗ

Κουβουτσάκη Κατερίνα