Ήθη και έθιμα του Πάσχα από όλη την Ελλάδα

 

Από τον ρουκετοπόλεμο της Χίου μέχρι την κατάνυξη του Αγίου Όρους

---

Το Πάσχα μεγάλη αυτή γιορτή της Χριστιανοσύνης, γιορτάζεται με ξεχωριστό τρόπο σε κάθε γωνιά της χώρας και ιδιαίτερα σε ορισμένες περιοχές αναβιώνουν ήθη κι έθιμα που δίνουν ένα ιδιαίτερο «χρώμα» στην εορταστική αυτή περίοδο. Το «κάψιμο του Ιούδα», οι Αλογοδρομίες, οι Αυγομαχίες, η αναπαράσταση της Αποκαθήλωσης του Εσταυρωμένου και η Ανάσταση σε νεκροταφεία είναι ορισμένες μόνο από τις παραδόσεις που συνεχίζονται σε πόλεις και χωριά.

Πάσχα στην Κεντρική Μακεδονία

Στη Νέα Μεσημβρία Θεσσαλονίκης, τη Μεγάλη Παρασκευή, οι δύο Επιτάφιοι των ενοριών, μετά την περιφορά τους στους δρόμους, συναντώνται λίγο μετά τις 9 το βράδυ στα νεκροταφεία. Εκεί, οι κάτοικοι ανάβουν κεριά στα αγαπημένα τους πρόσωπα που έχουν φύγει από τη ζωή και «η νύχτα γίνεται μέρα» από το φως των κεριών.

Στις Σέρρες, τη Μεγάλη Παρασκευή, κατά την περιφορά του Επιταφίου αναβιώνει στη συνοικία του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, το έθιμο «Αδώνια» Σύμφωνα με το τελετουργικό του εθίμου, όταν ο Επιτάφιος πλησιάζει, κάθε νοικοκυρά τοποθετεί στο κατώφλι του σπιτιού της ένα τραπεζάκι, πάνω στο οποίο έχει τοποθετήσει θυμίαμα και την εικόνα του Εσταυρωμένου, πλαισιωμένη από πασχαλιές και άλλα άνθη.

Επιπλέον, ετοιμάζεται ένα πιάτο με κριθάρι ή φακή, έθιμο που παραπέμπει στους «Αδώνιδος Κήπους». Οι «Αδώνιδος Κήποι» σύμφωνα με τη λαογραφική μας παράδοση, συμβολίζουν τη νιότη που χάνεται γρήγορα και άδικα, όπως και ο Άδωνις που πέθανε από δάγκωμα κάπρου. Στην αρχαιότητα, κατά την πρώτη μέρα του εθίμου γινόταν η αναπαράσταση της κηδείας του και τη δεύτερη μέρα η γιορτή για την ανάστασή του. Σήμερα, οι νοικοκυρές τοποθετούν τα όσπρια και το κριθάρι για να έχουν ευημερία, πλούσιες σοδειές και γεμάτο οικογενειακό τραπέζι.

Την Κυριακή του Πάσχα αναβιώνει στην Καστανούσα Κερκίνης του διευρυμένου δήμου Ηράκλειας, το ποντιακό πασχαλινό έθιμο «αυγομαχίες». Το έθιμο έχει τις ρίζες του στον Πόντο και συμβολίζει την Ανάσταση του Κυρίου και τη σύγκρουση του καλού με το κακό. Βασικός κανόνας του εθίμου είναι η χρησιμοποίηση μόνο αυγών κότας.

Στην Πέλλα, στο χωριό Μαργαρίτα, τη δεύτερη μέρα του Πάσχα, πραγματοποιείται το τοπικό έθιμο Σπάσιμο των Αυγών και προσφέρονται στους επισκέπτες τοπικά παραδοσιακά εδέσματα.
Στην παραλία της Συκιάς, στη Χαλκιδική, διοργανώνεται την τρίτη ημέρα του Πάσχα Αλογοδρομίες στο δημοτικό κάμπινγκ «μύλοι». Οι Αλογοδρομίες είναι ένα έθιμο που έχει βαθιά τις ρίζες του στο χρόνο και αναβιώνει με επιτυχία τα τελευταία χρόνια.

Μετά την καθιερωμένη λειτουργία στο παρεκκλήσι του Αγίου Γεωργίου, παραδίδεται η εικόνα μαζί με ευχές από τον ιερέα στους ιππείς, οι οποίοι αναλαμβάνουν ένα είδος λιτανείας, μεταφέροντας την εικόνα από το παρεκκλήσι στο χώρο διεξαγωγής των Αλογοδρομιών.

Πάσχα στο Άγιον Όρος

Ο ήχος από το τάλαντο στην Αθωνική Πολιτεία, το Άγιο Όρος, καλεί μοναχούς και προσκυνητές στο Καθολικό για τις ακολουθίες της Μεγάλης εβδομάδας. Κάτω από το φως των κεριών, που δημιουργεί κατανυκτική ατμόσφαιρα, οι χοροί των ψαλτών και το τελετουργικό, που παραμένει αμετάβλητο αιώνες τώρα, ωθούν τον προσκυνητή να έρθει σε κοινωνία με τον Κύριο, να μετάσχει στο Θείο Δράμα, να έρθει κοντά στο μυστήριο του θανάτου, της Ανάστασης, της αιώνιας ζωής.

Το Πάσχα στο Άγιο Όρος δεν έχει βεγγαλικά, ψητό στη σούβλα και χορούς. Είναι ένα Πάσχα βαθιά μυστηριακό. Εδώ η Ανάσταση είναι ο θεμέλιος λίθος της μοναστηριακής ζωής.

Μετά τη κορύφωση των Παθών με τη Σταύρωση και το θανατο του Θεανθρώπου αρχίζουν οι ακολουθίες με τους μεγαλύτερους συμβολισμούς.

Το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής μοναχοί και προσκυνητές γονατίζουν μπροστά στον Εσταυρωμένο. Κατεβάζουν τον νεκρό σώμα του Ιησού από το σταυρό. Το πορφυρό πανί με το σώμα του μεταφέρεται από τους μοναχούς στο τραπέζι, που συμβολίζει τον Άγιο Τάφο. Η ατμόσφαιρα είναι επιβλητική, καθώς το σκοτάδι μέσα στο Καθολικό σπάει μόνο από το λιγοστό φως των κεριών.
Ο Επιτάφιος εδώ δεν θυμίζει σε τίποτα εκείνους που συναντά κανείς στις περιφορές της Μεγάλης Παρασκευής. Είναι απλός. Ένα χρυσοκέντητο πορφυρό πανί.

Μετά το τέλος της ακολουθίας οι μοναχοί στολίζουν με λουλούδια Επιτάφιο. Σαν τους μαθητές του Χριστού.

Λίγες ώρες αργότερα, το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής επιστρέφουν στο Καθολικό και ψέλνουν τα εγκώμια της μέρα γύρω από το νεκρό σώμα του Χριστού. Ένας ένας προσκυνούν αυτόν που κατέβηκε στον Άδη για να φέρει τη νέα ζωή.

Έξι μοναχοί παίρνουν στα χέρια τους τον Επιτάφιο, το χρυσοκέντητο, δηλαδή, πορφυρό πανί. Βγαίνουν από το Καθολικό για την περιφορά γύρω από τον ναό. Πριν ο Επιτάφιος επιστρέψει στο ναό οι μοναχοί τον κρατούν πάνω από την κύρια είσοδο. Ένας ένας οι μοναχοί και οι προσκυνητές περνούν από κάτω σαν να κατεβαίνουν μαζί με τον Ιησού στον Άδη. Ο θρήνος, όμως, κρατά λίγες ώρες.

Το χαρμόσυνο μήνυμα της Αναστάσεως έρχεται το πρωί το Μεγάλου Σαββάτου. Οι ιερείς φορούν ήδη λευκά άμφια, καθώς ο λίθος από τον τάφο του Ιησού έχει κυλιστεί. Η λειτουργία της πρώτης Αναστάσεως είναι χαρμόσυνη και ο ναός γεμίζει με βάγια και δάφνες που πετά ο ηγούμενος σε μοναχούς και προσκυνητές.
Η μέρα κυλά ήσυχα, ώσπου το σκότος να γίνει φως από το Αναστάσιμο φως που έρχεται και στο Όρος από τον Πανάγιο Τάφο.
Ο ηγούμενος μοιράζει σε όλους το φως μόλις ακούγεται το δεύτε λάβετε φως.

Το Χριστός Ανέστη ψέλνεται έξω από το Καθολικό υπό τους ήχους των ταλάντων που ηχούν χαρμόσυνα.

Επιστρέφουν στο Καθολικό για να ολοκληρωθεί η λειτουργία. Το φιλί της αγάπης, που ανταλλάσουν φιλώντας ο καθένας έναν σταυρό και μια εικόνα στα χέρια του άλλου, δίνει τον νόημα της ενότητας της εκκλησίας.

Μετά την Ακολουθία της Αναστάσεως μοναχοί και προσκυνητές μετακινούνται την τράπεζα της μονής για το πρώτο μη νηστίσιμο γευμα μετά από νηστεία 40 ημερών.

Ψάρι χόρτα κρασί και κόκκινα αυγά βρίσκονται ήδη στα τραπέζια. Αμέσως μετά το πασχαλινό γεύμα οι μοναχοί και οι προσκυνητές επιστρέφουν στον ναό.

Στο τέλος της πρωινής Λειτουργίας πέρνουν από τα χερια του ηγούμενου ευλογία, ένα γλυκό και ένα κόκκινο αυγό.

Όμως,οι τελετουργίες του Πάσχα δεν τελειώνουν εδώ. Τη Δευτέρα του Πάσχα ξεκινά από το Πρωτάτο, τον τρίκλιτο βασιλικό ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στις Καρυές, μια πολύωρη Πασχαλινή λιτανεία. Με τις εικόνες στα χέρια οι μοναχοί από το Πρωτάτα μετεκινούνται από κελί σε κελί, από σκήτη σε σκήτη και στις κοντινές Ιερές Μονές, όπου πραγματοποιούν σύντομες στάσεις.
Αν πάρει κανείς αυτές τις ημέρες το καραβάκι από την Ουρανούπολη για τη Δάφνη, θα ζήσει ένα Πάσχα εντελώς διαφορετικό. Το Περιβόλι της Παναγίας δεν έχει φολκλόρ, αλλά προσευχή σιωπή για τη σωτηρία του ανθρώπου. Γι αυτή τη σωτηρία που έγινε η Ανάσταση.

Έθιμα σε Ανατολική και Δυτική Μακεδονία

Τη Μεγάλη Παρασκευή, σε μία κατανυκτική ατμόσφαιρα, στη δημοτική κοινότητα Νέας Ηρακλίτσας του δήμου Παγγαίου στην Καβάλα, γίνεται η αποκαθήλωση του άχραντου σώματος του Ιησού Χριστού στο ύψωμα του παρεκκλησίου της Αγίας Μαρίνας, στην τοποθεσία «Νησάκι».

Το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής, στη Νέα Πέραμο, κατά την περιφορά του επιταφίου, οι κάτοικοι σε κάθε γειτονιά αναβιώνουν ένα πολύ παλιό έθιμο: καίνε από ένα ομοίωμα του Ιούδα τη στιγμή που η πομπή του επιταφίου περνάει από τους δρόμους.

Την τρίτη μέρα του Πάσχα, στην τοπική κοινότητα Ελευθερών Καβάλας αναβιώνουν τα παραδοσιακά «Μαζίδια». Οι πιστοί μεταφέρουν εν πομπή τα εικονίσματα από τη βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Ταξιάρχη, στα «Μαζίδια» όπου βρίσκεται το γραφικό εξωκλήσι των Αγίων Ραφήλ, Ειρήνης και Νικολάου. Στη συνέχεια, στην πλατεία του παλιού παραδοσιακού οικισμού στήνεται ένα μεγάλο γλέντι.

Τη δεύτερη μέρα του Πάσχα, στη δημοτική κοινότητα Κρηνίδων του δήμου Καβάλας αναβιώνουν οι «αυγομαχίες». Μικροί και μεγάλοι, με ιδιαίτερη φροντίδα, παρουσιάζουν τα αυγά τους και ξεκινούν μια ιδιόμορφη μάχη τσουγκρίσματος. Νικητής είναι αυτός που θα έχει στην κατοχή του τα λιγότερα σπασμένα αυγά.

Στην Περιφερειακή Ενότητα Δράμας ξεχωριστό ενδιαφέρον παρουσιάζει η πομπική περιφορά της εικόνας της Αναστάσεως γύρω από το αγροτικό χωριό της Καλής Βρύσης την Πέμπτη της Διακαινησίμου, για προστασία του χωριού από κάθε κακό.

Την επόμενη ημέρα, Παρασκευή της Διακαινησίμου, εορτάζεται σε πολλές τοπικές κοινότητες η Ζωοδόχος Πηγή, όπου ο θρησκευτικός εορτασμός συνδυάζεται με αξιόλογες τοπικές πολιτιστικές εκδηλώσεις.

Τέλος, το δικό της χαρακτήρα έχει η Δευτέρα του Θωμά στους Σιταγρούς, όπου οι εκεί εγκατεστημένοι Πόντιοι συνεχίζουν πανάρχαια έθιμα των κοιτίδων τους, όπως επισκέψεις στα μνήματα, με διανομή κόκκινων αβγών και γλυκισμάτων και με τραγούδια.

Στη Δυτική Μακεδονία, τη νύχτα της Μεγάλης Πέμπτης, στα Δώδεκα Ευαγγέλια, οι γυναίκες φέρνουν κουλουράκια για τους ζωντανούς και μετά την εκκλησία τα μοιράζουν στον κόσμο.
Τη Μεγάλη Παρασκευή ξεχωρίζει η αναπαράσταση της Αποκαθήλωσης του Εσταυρωμένου, που γίνεται με εντυπωσιακό τρόπο, στο λόγο του «Γολγοθά» στο Δρυόβουνο της Κοζάνης.

Οι κάτοικοι της Κοζάνης κάνουν Ανάσταση στο νεκροταφείο του Αγίου Γεωργίου. Συγκεντρώνονται γύρω από το μνήμα του νεκρού τους και με αναμμένη τη λαμπάδα περιμένουν το «Χριστός Ανέστη», ενώ δεν ξεχνούν να αφήσουν ένα κόκκινο αυγό στο μνήμα για να «χορτάσει» το χαμένο μέλος της οικογένειας.

Η Λαμπρή στη Θεσσαλία

Η Λαμπρή είναι η γιορτή της ζωής για τους ανθρώπους του κάμπου, τους Καραγκούνηδες. Γι' αυτό αποτελούσε ξεχωριστή χαρά για εκείνον, που θα χτυπούσε πρώτος αναστάσιμα την καμπάνα, τα χαράματα.

Όπως αναφέρει σε σχετική, βραβευμένη με Α’ έπαινο από την Ακαδημία Αθηνών, εργασία του ο εκπαιδευτικός Ζήσης Τζιαμούρτας, το χτύπημα της καμπάνας λαμπριάτικα θα έφερνε γούρι για το σπίτι, τα ζώα, τα σπαρτά. Γύρω στις τρεις τα χαράματα, όλος ο κόσμος έτρεχε στην εκκλησία. Με το «δεύτε λάβετε φως» του παπά στην Ωραία Πύλη, έτρεχαν οι άνδρες για να πάρουν πρώτοι το φως, κάτι που θεωρούσαν καλό για την οικογένειά τους, καθώς θα είχαν πάντα την ευλογία του Αναστάντος Χριστού.

Έκαιγαν δε με το ίδιο φως την ουρά των ζώων, για να μη τα πιάνει οίστρος. Στη συνέχεια άρχιζαν οι ετοιμασίες για το ψήσιμο των αρνιών. Έβαζαν τα δεμάτια από κληματόβεργες στοίβα και τις άναβαν. Συνήθως δυο - τρία σπίτια έψηναν μαζί τ' αρνιά ρίχνοντας ντουφεκιές.

Το απόγευμα της ίδιας μέρας ξαναπήγαιναν πάλι στην εκκλησία, για να παρακολουθήσουν την ακολουθία της Αγάπης. Μετά το τέλος της, όλοι πήγαιναν στο σεργιάνι, όπου παρακολουθούσαν τους πασχαλιάτικους χορούς, που χόρευαν οι Καραγκούνες, χαρωπά.

Όλα τα παραπάνω έθιμα ευνοούν την ευημερία της οικογένειας, όπως το αυγό ως πηγή της ζωής.

Πάσχα στις Κυκλάδες

Ξεχωριστό χρώμα και άρωμα έχουν οι ημέρες του Πάσχα στα νησιά των Κυκλάδων, στο γραφικότερο - για αρκετούς - νησιωτικό σύμπλεγμα των ελληνικών θαλασσών. Εκεί, όπου συνδυάζονται ο μπαρουτοπόλεμος της Μήλου με το βύθισμα του Επιταφίου στη θάλασσα, στην Τήνο, το κάψιμο του Ιούδα στη Μύκονο με την αναπαράσταση των Παθών στην Πάρο και τα χιλιάδες αναμμένα τενεκεδάκια στο χωριό Πύργος της Σαντορίνης, δημιουργώντας ένα μαγικό σκηνικό.

Τα αμέτρητα, παραδοσιακά, πασχαλινά έθιμα σε συνδυασμό με την κατανυκτική ατμόσφαιρα μετατρέπουν τις Κυκλάδες σε ιδανικό προορισμό. Άλλωστε, οι γιορτές του Πάσχα αποτελούν την έναρξη της τουριστικής περιόδου και τα νησιά αρχίζουν να υποδέχονται τους Έλληνες και ξένους επισκέπτες, τους οποίους θέλουν να “καλοπιάσουν” όχι μόνο με τα γαλανά νερά των θαλασσών αλλά με τα ήθη, τα έθιμα και τις ντόπιες γεύσεις.

Στην Ίο, τη Μεγάλη Παρασκευή, μετά την Αποκαθήλωση, οι νέοι του νησιού παίζουν τις “μπάλες”, ένα παιχνίδι με μικρές, σιδερένιες κόκκινες και πράσινες μπάλες. Κατά την περιφορά των Επιταφίων των δύο Ενοριών του νησιού τα εγκώμια ψάλλονται από χορωδίες γυναικών και κοριτσιών.

Την Κυριακή του Πάσχα, ο Δήμος Ιητών διοργανώνει γλέντι με αρνιά και κρασί, όπου όλοι - ντόπιοι κι επισκέπτες - είναι καλοδεχούμενοι, ενώ τη δεύτερη ημέρα ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ίου (Η Φοινίκη) αναβιώνει το παραδοσιακό έθιμο της Κούνιας. Νεαρά κορίτσια του νησιού, ντυμένα με παραδοσιακές στολές, στήνουν κούνιες στο κέντρο της Χώρας και τα παλικάρια τις κουνούν, ενώ οι κοπέλες τραγουδούν παραδοσιακά τραγούδια αγάπης.

Στη Φολέγανδρο, το Μεγάλο Σάββατο όλα τα σπίτια του νησιού είναι ανοιχτά για να δεχτούν την ευλογία της Παναγίας, της οποίας η περιφορά διαρκεί τρεις ημέρες. Την Κυριακή του Πάσχα, η εικόνα μεταφέρεται στη Χώρα και τα στενά του Κάστρου, με ομοβροντίες βεγγαλικών. Τη δεύτερη ημέρα του Πάσχα, η εικόνα ευλογεί και τα σκάφη που βρίσκονται στο λιμάνι και αργά το βράδυ επιστρέφει στο μοναστήρι της Παναγίας, όπου παραμένει μέχρι το επόμενο Πάσχα.

Πάσχα στα Μετέωρα και την Καλαμπάκα

Με τον δικό της μοναδικό τρόπο γιορτάζει η περιοχή της Καλαμπάκας το Πάσχα. Τα μοναστήρια των Μετεώρων διαδραματίζουν ξεχωριστό τόνο, αναδεικνύοντας την πνευματική διάσταση της Ανάστασης του Κυρίου. Παράλληλα, έθιμα και γιορτές στη ευρύτερη περιοχή συνθέτουν ένα σκηνικό ιδανικό γι' αυτές τις ημέρες.

Και δεν είναι μόνο τα μοναστήρια των Μετεώρων. Είναι και τα υπόλοιπα (Σταγιάδων, Χρυσίνου, Σιαμάδων, Αγ. Θεοδώρων, Βυτουμά) που δίνουν πνευματική αίγλη σε ολόκληρη τη Μεγάλη Εβδομάδα. Ο επισκέπτης της περιοχής έχει τη μοναδική ευκαιρία να "μεταλάβει" αυτής της πνευματικότητας που καταυγάζει αυτές τις άγιες μέρες τα Μετέωρα και τα άλλα μοναστήρια της περιοχής, αλλά και να νιώσει την τοπική φιλοξενία σ’ ένα φυσικό περιβάλλον των χρωμάτων και των αρωμάτων.

Πάσχα στην Πελοπόννησο

Μοναδικός είναι ο εορτασμός του Πάσχα στην Τσακωνιά, με το φαντασμαγορικό έθιμο να εκτοξεύονται, με το αναστάσιμο φως, εκατοντάδες πολύχρωμα αερόστατα από τον Τυρό και το Λεωνίδιο και να ταξιδεύουν πάνω από το Μυρτώο πέλαγος, φτάνοντας, όταν ο καιρός το επιτρέπει, ως την Ύδρα και τις Σπέτσες .
Στο Λεωνίδιο, η νύκτα της Αναστάσεως είναι η νύκτα των αεροστάτων. Με το «Χριστός Ανέστη» παίρνουν φωτιά οι «κολλημάρες» και τα αερόστατα απογειώνονται. Ανεβαίνουν ψηλά και, για 30 με 40 λεπτά, κεντούν τον ουρανό της ανοιξιάτικης αναστάσιμης νύκτας.

Το θέαμα είναι μοναδικό όταν καίγεται κάποιο αερόστατο από υπερβολικά μεγάλη «κολλημάρα» ή από πολύ πετρέλαιο, η αγωνία κορυφώνεται γιατί οι ανταγωνιστές από τις άλλες ενορίες κρατούν λογαριασμό αποτυχιών, για να πυροδοτήσουν τα πειράγματα το πρωί της Κυριακής του Πάσχα.

Την Κυριακή του Πάσχα οι παραδοσιακές σούβλες με τα αρνιά και τα κοκορέτσια παίρνουν θέση στον κήπο του δημαρχείου, όπου γλεντούν μαζί, ντόπιοι κι επισκέπτες. Η ακολουθία της Αγάπης τελείται το απόγευμα, στην πλατεία 25ης Μαρτίου και το Ευαγγέλιο διαβάζεται και στην τσακώνικη διάλεκτο, ενώ αμέσως μετά χορεύουν τον μοναδικό τσακώνικο χορό.

Στον Τυρό, τη Μεγάλη Παρασκευή, η περιφορά των δύο επιτάφιων γίνεται στην παραλία, με τη συνοδεία των ψαροκάικων. Την Ανάσταση, σε όλες τις ενορίες του χωριού οι Τσάκωνες μπουρλοτιέρηδες φωτίζουν τον αναστάσιμο ουρανό με εκατοντάδες πυροτεχνήματα και αερόστατα.

Στην ενορία της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, στο λιμάνι, θα γίνει το κάψιμο του Ιούδα μέσα στη θάλασσα από τους Τσάκωνες πυρπολητές, ενώ στην ενορία της Αγίας Μαρίνας θα γίνει το κάψιμο του αφανού.

Την Κυριακή του Πάσχα η τελετή της Αγάπης τελείται στην πλατεία του χωριού και η ανάγνωση του Ευαγγελίου γίνεται και εδώ στην τσακώνικη διάλεκτο. Αμέσως μετά, ξεκινά παραδοσιακό τσακώνικο γλέντι με σούβλες, ντόπιο κρασί και βέβαια χορεύουν τον ιστορικό τσακώνικο χορό.

Την Κυριακή του Πάσχα, αναβιώνει στην Καλαμάτα το έθιμο του σαϊτοπόλεμου.

Πρόκειται για ένα λαοφιλές ξεχωριστό τοπικό έθιμο, του οποίου οι ρίζες βρίσκονται αρκετά πίσω στον χρόνο, στους απελευθερωτικούς αγώνες του 1821.

Οι συμμετέχοντες -αρκετοί από αυτούς ντυμένοι με παραδοσιακές φορεσιές- οπλισμένοι, με σαΐτες που έχουν κατασκευάσει μόνοι τους από χαρτονένιους σωλήνες γεμισμένους μπαρούτι, αρχίζουν την εκτόξευση και "ξεσηκώνουν" το πλήθος που παρακολουθεί.
Τα ‘'μπουλούκια'' -όπως ονομάζονται οι ομάδες των σαϊτολόγων- αναβιώνουν το έθιμο που δίνει έμφαση στην εφευρετικότητα των Ελλήνων και θυμίζει τον ηρωισμό τους επί Τουρκοκρατίας.
Σύμφωνα με τον θρύλο, οι Μεσσήνιοι χρησιμοποίησαν σαΐτες γεμάτες εκρηκτικά και αναχαίτισαν το ιππικό των Τούρκων, αποδεικνύοντας ότι η νίκη σε μια μάχη δεν αποκτιέται μόνο μέσα από την αριθμητική υπεροχή.

Πάσχα στα «Ιεροσόλυμα του Αιγαίου»

Σε ποια περιοχή της Ελλάδας μπορεί να κάνει κάποιος τη "δεύτερη Ανάσταση", ακούγοντας το Ευαγγέλιο να διαβάζεται στα ιταλικά, τα γαλλικά, τα ρώσικα, τα αγγλικά, τα γερμανικά, τα σέρβικα και τα αρχαία ομηρικά ελληνικά; Στην ίδια περιοχή, όπου οι πιστοί μπορούν να παρακολουθήσουν τις λειτουργίες σ' ένα ξωκλήσι, χτισμένο στη σπηλιά όπου ασκήτευε ο Ευαγγελιστής Ιωάννης!

Ο λόγος για την Πάτμο, το νησί όπου ο Ιωάννης έγραψε την Αποκάλυψη. Τα έθιμα που δίνουν στο Πάσχα της Πάτμου τον τόσο ιδιαίτερο χαρακτήρα του αρχίζουν να κορυφώνονται από σήμερα, Μ.Πέμπτη, με την τελετή του Νιπτήρα: πρόκειται για αναπαράσταση του μυστικού δείπνου, στη διάρκεια της οποίας ο Ηγούμενος πλένει τα πόδια 12 μοναχών, που κάθονται γύρω από μια εξέδρα, όπως έκανε ο Ιησούς με τους μαθητές του.

Τη Μ. Παρασκευή, στο Μοναστήρι του Αγίου Θεολόγου γίνεται η αναπαράσταση της Αποκαθήλωσης και, από τη βράδυ της ίδιας ημέρας, οι Επιτάφιοι από τις εκκλησίες του νησιού διασχίζουν τα καλντερίμια και συναντιούνται στις κεντρικές πλατείες. Στα ιδιαίτερα έθιμα του νησιού περιλαμβάνεται και η δεύτερη ανάσταση στο Μοναστήρι της Πάτμου, όπου το απόγευμα της Κυριακής του Πάσχα το Ευαγγέλιο διαβάζεται στις γλώσσες που προαναφέρθηκαν.

Πάσχα στην Χίο

Οι εορταστικές εκδηλώσεις στην Χίο έχουν μια ιδιαίτερη λαμπρότητα, με πιο χαρακτηριστικό το έθιμο του ρουκετοπόλεμου στο χωριό Βροντάδος. Το ετοιμοπόλεμο χωριό εδώ και χρόνια πρωταγωνιστεί στα δρώμενα του νησιού με ένα έθιμο παλιό όσο και η ναυτική παράδοση του νησιού. Από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας ακόμα κρατάει αυτός ο ιδιότυπος «πόλεμος» μεταξύ των ενοριτών της Παναγίας της Ερειθιανής και του Αγίου Μάρκου. Οι χιλιάδες ρουκέτες που εκτοξεύονται το βράδυ της Ανάστασης κάνουν τη νύχτα μέρα και προσφέρουν ένα εντυπωσιακό θέαμα.

Στόχος είναι ο τρούλος και το έμβλημα του Αγίου Μάρκου από τη μια και το ρολόι της Παναγίας της Ερειθανής από την άλλη. Η προετοιμασία κρατάει μήνες ολόκληρους με τους νεότερους να ετοιμάζουν το εκρηκτικό μείγμα από κάρβουνο, νίτρο και θειάφι.

Οι αυτοσχέδιες ρουκέτες στήνονται σε ξύλινες βάσεις και το σφύριγμα μιας κόρνας δίνει το σύνθημα για την έναρξη των «εχθροπραξιών». Ακολουθεί προσωρινή «παύση πυρός» για να προσέλθουν οι πιστοί στην Εκκλησία. Μόλις ακουστεί το «Χριστός Ανέστη», μια καταιγίδα φωτιάς ξεσπάει ανάμεσα στις ενορίες. Το μοναδικό αυτό θέαμα προσελκύει κάθε χρόνο χιλιάδες ντόπιους και τουρίστες, καθώς είναι μοναδικό σε όλο τον κόσμο.

Πάσχα στη Σάμο

Στον Μαραθόκαμπο της Σάμου, την Κυριακή του Πάσχα, εδώ και κοντά 100 χρόνια διατηρείται το έθιμο των "Τουφεκιών". Κάποιοι μάλιστα το συνδέουν και με την επανάσταση του 1821. Στις μέρες μας, οι κάτοικοι προσπαθούν κάθε χρονιά να προσφέρουν και εντυπωσιακότερο θέαμα, προσελκύοντας επισκέπτες από όλη την Ελλάδα και τον κόσμο. Για το έθιμο αυτό ο κόσμος προετοιμάζεται μήνες πριν. Συγκεντρώνουν τα υλικά τους και σιγά - σιγά κατασκευάζουν απίστευτο αριθμό "εκτοξευτήρων - Τουφεκιών". 

Κάθε ενορία έχει στην συλλογή της 1600 - 2000 "Τουφέκια". Τα τοποθετούν στο χώμα με προσανατολισμό τα απέναντι βουνά - για λόγους ασφαλείας - και η κάθε ενορία παρουσιάζει το δικό της θέαμα. Την Κυριακή του Πάσχα μετά την μεσημεριανή περιφορά των Αναστάσεων, όλες οι ενορίες συναντιούνται σε προκαθορισμένο σημείο και η κάθε μια στην σειρά της ξεκινά τις "Τουφεκιές". Στόχος είναι να παρουσιάσουν το πλέον πολύβουο και καπνογόνο θέαμα. Έτσι ανακηρύσσεται και ο νικητής. Όταν τελειώσει η διαδικασία όλοι μαζί γιορτάζουν με αυγά, κουλούρια και παραδοσιακό Σαμιώτικο κρασί.
 

Πάσχα στην Κέρκυρα

Με το σήμα της πρώτης Ανάστασης στις 12μμ, οι κάτοικοι της Κέρκυρας πετούν τεράστια κανάτια γεμάτα νερό – τους μπότηδες – από τα μπαλκόνια τους. Οι μπότηδες είναι τα πήλινα κανάτια με στενό στόμιο και δυο χερούλια στο πλάι για τη μεταφορά τους. Τα μπαλκόνια είναι στολισμένα και οι κάτοικοι δένουν στους μπότηδες κόκκινες κορδέλες – το κόκκινο είναι το χρώμα της Κέρκυρας.

Όλα αυτά έχουν ως αποτέλεσμα τη δημιουργία μιας συγκλονιστικής ατμόσφαιρας, την οποία επιτείνουν οι βροντεροί κανονιοβολισμοί από το φρούριο την ώρα που σκάνε στα πλακόστρωτα καντούνια οι γεμάτοι μπότηδες ενώ ηχεί η μουσική που ξεχύνεται από τα πνευστά των 18 Φιλαρμονικών της πόλης αλλά και τα χειροκροτήματα και τις κραυγές χαράς των παρευρισκομένων, γηγενών αλλά και εκατοντάδων τουριστών, οι περισσότεροι από τους οποίους έρχονται και ξανάρχονται, πιστοί στο ραντεβού τους το Μεγάλο Σάββατο στα καντούνια της παλιάς πόλης. Η “θορυβώδης” Ανάσταση δε σταματά εδώ. Με το σπάσιμο των σταμνών ξεκινούν οι καμπάνες της πόλης να μεταδίδουν το χαρμόσυνο μήνυμα. Η μία μετά την άλλη, οι καμπάνες, σαν μια αδιάσπαστη αλυσίδα, φέρνουν το μήνυμα και στο μικρότερο χωριό.

Πασχαλινά έθιμα, χτες και σήμερα

Για τους περισσότερους χριστιανούς είναι η σημαντικότερη γιορτή, για την εκκλησία ο θεμέλιος λίθος της πίστης στην αιώνια ζωή, για τους ερευνητές η βάση γύρω από την οποία πλέκονται όλες οι γιορτές του χρόνου. Γεγονός πάντως είναι ότι το Πάσχα, η Λαμπρή κατά το ελληνικότερο, είναι η πιο ελπιδοφόρα ημέρα του χρόνου. Ίσως γι' αυτό και φέτος, που τα πράγματα δεν είναι και τόσο ευοίωνα για τη χώρα, να αποκτά και περισσότερο νόημα ο εορτασμός του.
Γύρω από αυτό το εορτολόγιο πλέκονται τα έθιμα και οι πρακτικές, πολλές από τις οποίες έχουν τις ρίζες τους σε προχριστιανικά έθιμα και λαϊκά δρώμενα. Πρόκειται για έθιμα με χαρακτήρα λατρευτικό, εξαγνιστικό αλλά και αποτρεπτικό του κακού, που απειλεί τη βλάστηση και την παραγωγή. Τέτοια είναι τα λαϊκά δρώμενα αναπαράστασης θανάτου και ανάστασης, όπως ο Ζαφείρης στην Ήπειρο, οι Κήποι του Άδωνη, οι τελετουργικοί χοροί του Πάσχα και του Αγίου Γεωργίου, οι Κούνιες κ.α.

Λαζαρίτικα και Κήποι του Άδωνη

Πλησιάζοντας χρονικά το Πάσχα έχουμε το τριήμερο του Λαζάρου και των Βαΐων, που προετοιμάζει για το Πάθος του Χριστού, την Κάθοδο στον Άδη αλλά και την εκ νεκρών Ανάσταση. Παιδιά με στολισμένα καλαθάκια γυρνάνε στα σπίτια και τραγουδάνε τα λαζαρίτικα άσματα.

Ο Άδωνης ήταν ο όμορφος νέος που αγάπησε η Αφροδίτη και η Περσεφόνη. Τον διεκδίκησαν και οι δύο, αλλά τον κέρδισε η Αφροδίτη κατά το περισσότερο, αφού η Περσεφόνη τον απέκτησε μόνο για το ένα τρίτο του χρόνου. Τα Αδώνια ήταν γιορτή αφιερωμένη στον Άδωνη, που γινόταν κάθε άνοιξη ή καλοκαίρι. 

Κατά τη διάρκειά της, γυναίκες πενθηφορεμένες, τοποθετούσαν πάνω σε νεκρικό κρεβάτι ομοιώματα του θεού, περιβαλλόμενα από άνθη, κλαδιά, καρπούς, λιβάνια και θυμιάματα. Την ίδια στιγμή φύτευαν μέσα σε γλάστρες σπόρους από φυτά που αναπτύσσονταν και μαραίνονταν γρήγορα, όπως οι φακές.

Μόλις έβγαιναν τα φυτά τα ανέβαζαν στις στέγες των σπιτιών, φτιάχνοντας τους Κήπους του Άδωνη. Στη συνέχεια, μοιρολογώντας, περιέφεραν τα ομοιώματα στους δρόμους, τα οποία έριχναν, μαζί με τους Κήπους, σε πηγές ή ποτάμια. Την επόμενη μέρα γιόρταζαν την ανάσταση του θεού.



ΠΗΓΗ
Newsbeast.gr

Πώς να γράψεις ένα βιβλίο, του Νικόλα Παπακώστα

Το 1974-75 ο Στίβεν Κινγκ, ο καλύτερος κατ’ εμέ συγγραφεύς των τελευταίων πενήντα ετών, έγραψε τον «Τελευταίο Πιστολέρο», το πρώτο βιβλίο του Μαύρου Πύργου το οποίο εκδόθηκε το 1982, και ολοκληρώθηκε το 2004 σε επτά τόμους.

Στο έργο αυτό, ο Κινγκ όχι μόνο στήνει έναν από τους πιο ωραίους κόσμους που έχουν γραφτεί, αλλά δένει σ’ αυτόν όλο του το σύμπαν. Οτιδήποτε έχει γράψει πότε, όλα παίζουν ρόλο στο Μαύρο Πύργο, άλλα περισσότερο και άλλα λιγότερο.

Το μοτίβο αυτό, του ενιαίου σύμπαντος δηλαδή, με μάγεψε, και καθώς ήδη είχα στήσει ένα σύμπαν στο D&D, το ακολούθησα και εγώ στα γραπτά μου και μου έδωσε έμπνευση να γράψω. Δεν είμαστε εδώ γι’ αυτό όμως.

Είμαστε εδώ ώστε να λύσω μια απορία που με έχουν ρωτήσει πολλοί άνθρωποι όταν τους λέω ότι γράφω μυθιστορήματα. «Μα που βρίσκεις τις ιδέες/την υπομονή/το χρόνο;» Έτσι, θα σας πω πώς γράφω. Δεν το παίζω μεγάλος συγγραφεύς -δεν θα μπορούσα άλλωστε- ούτε λέω ότι ο δικός μου τρόπος είναι ο σωστός, αλλά είναι αυτός που με βόλεψε, και αν κάποιος θέλει να γράψει όμως δεν ξέρει το πως, μπορεί να τον δοκιμάσει.

Η ιδέα είναι εύκολη. Είμαι σίγουρος πως όποιον και να ρωτήσεις μπορεί να σου πει τρεις-τέσσερις ιδέες που θα ήθελε να κάνει ιστορίες. Μπορεί να έρθει στο μυαλό σου μια σκηνή, ένας χαρακτήρας ή μια ατάκα, και ν‘ αρχίσεις να παίζεις στο μυαλό σου πώς ή τι οδήγησε σε αυτό. Προσωπικά, πάντα σκέφτομαι το τέλος. Άλλα το τέλος είναι το εύκολο. Το δύσκολο είναι η αρχή. Αυτές οι πρώτες λέξεις οι οποίες θα κάνουν τον αναγνώστη να θέλει να διαβάσει κι άλλο.

Όσον άφορα το χρόνο και την υπομονή, είναι πολύ απλό. Αν θες οπωσδήποτε να γράψεις, θα βρεις και την υπομονή και το χρόνο. Το θέμα είναι να βάλεις ένα πρόγραμμα. Σου περισσεύει μια ώρα, δυο ή τρεις, κάνεις το πρόγραμμα που σε βολεύει και το ακολουθείς. Όταν ξεκίνησα να γράφω τα διηγήματα που με οδήγησαν στο βιβλίο, ήμουν στην Πάρο.

Επειδή ο συγκάτοικός μου ήταν περίεργος, έπρεπε με το που ξυπνάω να παίρνω το λάπτοπ και να φεύγω από το σπίτι για να μην τον ξυπνήσω. Αυτό οδήγησε στο να έχω στο πρόγραμμα μου τέσσερις ώρες στις οποίες έγραφα. Στην αρχή μικρά διηγήματα των τριών τεσσάρων σελίδων, κι όσο έγραφα και γινόμουν καλύτερος και αυτά μεγαλύτερα. Αλλά αυτό το τετράωρο το κράτησα.

Καθόμουν κάπου που μου άρεσε επί τέσσερις ώρες και έγραφα. Ακόμα και μέρες που δεν είχα όρεξη, ή που δεν είχα τι να γράψω- κι αυτό συμβαίνει όταν έχεις μόλις τελειώσει κάτι- άνοιγα την σελίδα και την κοιτούσα.

Είναι σημαντικό να κρατάς το πρόγραμμα αν σ’ ενδιαφέρει το γράψιμο, γιατί όσο ωραίο και να είναι, οφείλεις να το δεις σα δουλειά. Υπάρχουν συγγραφείς οι οποίοι ξεκινάνε να γράψουν, και όταν τελειώσει η ώρα που έχουν οριοθετήσει σταματούν ακόμα και στα μισά της παραγράφου.

Αυτό τους έδινε μια ολόκληρη μέρα σκέψης και όταν ερχόταν η ώρα να συνεχίσουν, πέφτανε με τα μούτρα. Άλλοι συγγραφείς γράφουν την ώρα που έχουν θέσει, και όταν αυτή τελειώσει φτάνουν μέχρι το τέλος της ενότητας. Αυτό έκανα εγώ, και αυτό προτείνω να κάνει και οποιοσδήποτε θέλει να ασχοληθεί με το γράψιμο. Κλείνεις νετ, ή οτιδήποτε άλλο μπορεί να σου αποσπάσει την προσοχή και γράφεις.

Η σκαλέτα πότε δεν με απασχόλησε προσωπικά. Ξέρω ότι πολλοί συγγραφείς, πριν ξεκινήσουν να γράφουν έχουν σκελετό για την Ιστορία τους και μαζί ένα πάκο με σημειώσεις τις οποίες αφού τις τελειώσουν ακολουθούν κατά γράμμα. Δεν το έκανα πότε αυτό. Ήξερα τι ήθελα να γράψω, και αν ήθελα να κάνω μια αναφορά σε κάτι παλαιότερο είτε στο ίδιο το κείμενο ή σε άλλη ιστορία, το πολύ πολύ να τσέκαρα τα προηγούμενα. Επίσης δεν αποθαρρυνόμουν αν η ιστορία κολλούσε. Αν για παράδειγμα ήξερα ότι ο πρωταγωνιστής έπρεπε να πάει κάπου αλλά δεν ήξερα πώς θα πήγαινε έβαζα [...] και συνέχιζα σαν να το είχα γράψει. Όταν θα ερχόταν η ώρα της δεύτερης γραφής θα το διόρθωνα.

Όταν εν τέλει έφτανα στο τέλος, έκανα μια πολύ μικρή πρόχειρη διόρθωση, και το άφηνα στην άκρη για ένα μήνα περίπου. Αυτό, γιατί εκείνη την ώρα, ο ενθουσιασμός μου ήταν τέτοιος που το κείμενο μου φαινόταν τέλειο. Το ότι είχα τελειώσει το κείμενο δε σήμαινε ότι σταματούσα το πρόγραμμά μου.

Ξεκίναγα κάτι άλλο, πιο χαλαρό μέχρι να περάσει το συγκεκριμένο διάστημα, και ύστερα ξαναδιάβαζα το κείμενο από την αρχή. Αν αυτό που διάβαζα μου άρεσε, τότε θεωρούσα ότι ήμουν σε κάλο δρόμο, και προχωρούσα στη δεύτερη γραφή, στην οποία μπορεί να άλλαζαν τα πάντα πέρα από τη βασική ροή της ιστορίας. Είχε φύγει βλέπετε η καύλα του να πω την ιστορία και μπορούσα να τη δω με άλλο μάτι. Όταν με το καλό τελείωνε και αυτό, και είχα πλέον έτοιμο το κείμενο όπως το ήθελα, ερχόταν η πιο δύσκολη- και βαρετή- διαδικασία. Η επιμέλεια.

Ευτυχώς εδώ φάνηκα τυχερός. Την πρώτη και ουσιαστική επιμέλεια του βιβλίου μου την έκανε ο Κωνσταντίνος Κουτσικουρής, αρχισυντάκτης στο αδερφάκι του mindthetrap, pillowfights, και πολύ κάλος προσωπικός μου φίλος ο οποίος πήρε ένα κείμενο που μπορούσα να το καταλάβω μόνο εγώ, και το έκανε κατανοητό και στους υπολοίπους. Πρόσθεσε πολλά, αφαίρεσε πολύ περισσότερα που δεν είχαν λόγο ύπαρξης πέραν του προσωπικοί μου γούστου, και εν τέλει κατάφερε να το κάνει βιβλίο.

Τα διαδικαστικά του να βρεις εκδοτικό οίκο, να κάνεις δεύτερη, τρίτη και τετάρτη επιμέλεια δε χρειάζεται να σας τα πω. Μπορείτε να τα βρείτε μόνο σας πολύ εύκολα, αλλά τη διαδικασία της ίδιας της γραφής δε μπορεί να σας τη μάθει κάνεις.

Ακούω συχνά για σεμινάρια δημιουργικής γραφής και μαθήματα σεναρίου και μυθιστοριογραφίας. Ένας τρόπος υπάρχει να γίνεις καλύτερος στο γράψιμο και αυτός είναι να διαβάζεις πολύ και να γράφεις περισσότερο. Όπως αναφέρει ο ίδιος ο Κινγκ στο «Περί συγγραφής» -βιβλίο που οφείλει να διαβάσει κάθε συγγραφεύς- «Καταλαβαίνω ότι δεν μπορώ να γίνω Χέμινγουεϊ, όπως ο Χέμινγουεϊ θεωρούσε ότι δεν μπορούσε να γίνει Ντοστογιέφσκι. Αυτό που με έκανε όμως να γίνω καλύτερος, είναι να μη σταματάω να γράφω και να διαβάζω, και να θαυμάσω αυτά τα Ιερά Τέρατα».

Αντίστοιχα κι εγώ, θεωρώ ότι πότε δεν μπορώ να γίνω Κινγκ. Αυτό που έκανε με το σύμπαν του, και στα χνάρια του ακολουθώ και εγώ, είναι άπλα μαγικό. Αλλά ακόμα και να μη γίνω, θα σταματούσα να γράφω; Φυσικά και όχι. Θα σταμάταγα αν δεν πετύχω; Πάλι όχι. Γράφω για ‘μένα, και για τον έναν άνθρωπο που θα διαβάσει το βιβλίο και θα το γουστάρει.

Και αν ο Ισέλιαθ Νoξ μου δεν γίνει πότε ο Ρόλαντ Ντέσαιν δεν πειράζει. Ο Ρόλαντ είχε εικοσιδύο χρόνια για να ανεβεί το Μαύρο Πύργο του. Και ακόμα και αν ο δικός μου ήρωας δεν τα καταφέρει, στο τέλος, αυτό που μετράει είναι ότι το πάλεψε.




ΠΗΓΗ
www.mindthetrap.gr

Πως να γραψεις ενα λογοτεχνικο βιβλιο.

Εν αρχη ειναι ο λογος. Ετσι... α πριορι πρεπει να υπαρχει ενας λογος για να γραψεις ενα βιβλιο. Ο λογοι που κανουν καποιον να γραψει ενα λογοτεχνικο βιβλιο δεν ειναι και πολλοι. Συνηθως ειναι η ματαιοδοξια, η κενοδοξια, η δοξα και η επαρση. Επισης η κατ' επιφαση τεχνη που ξεχυλιζει απο μεσα σου και δεν εχεις που να τη βαλεις.

Για να αρχισεις να γραφεις ενα λογοτεχνικο βιβλιο επιβάλλεται να εχεις διαβασει. Να εχεις διαβασει πολυ μαλιστα. Να ξεκοκαλισεις τους κλασσικους να τους κανεις δικους σου. Σκοπος αυτη της κίνησης ειναι οτι υπαρχει μια τεραστια πιθανοτητα να απογοητευτεις με τις διανοιες που εχεις να συναγωνιστεις και να τα παρατησεις. Αν γινει αυτο, μαλλον ειναι οτι πιο σωστο μπορεις να κανεις. Η περιπτωση να εχεις την ικανοτητα να γραψεις ενα καλο λογοτεχνικο βιβλιο ειναι πεντασπανια ετσι ξεροντας οτι θα εισαι κατω του μετριου ειναι δικη σου αποφαση να ξεφτιλιστεις σε ολους, εκτος απο τη γυναικα/αντρα σου και μερικους φιλους που παντα σε υποστηριζουν.

Η δικλιδα σε αυτη την περιπτωση, οπου εισαι η περιπτωση αλλα οι αλλοι δε σε καταλαβαινουν ειναι ακομα πιο σπανια, αρα μην ελπιζεις απλα παρατατα. Αν οντως νιωθεις ξεχωριστος τοτε βαλε ως κριτες σου τους μεγαλους κλασσικους. Συγκρινε τα γραπτα σου μαζι τους και κοιτα που βρισκεσαι.

Αν εχεις αυτα τα δυο στοιχεια. Εχεις διαβασει πολυ, και ξερεις οτι μπορεις να γραψεις καλα, αυτο που απομενει να κανεις ειναι να ζησεις. Πρεπει να ζησεις με παθος και ρισκο. Να σκληραγωγηθεις και να πεσεις χαμηλα στη κολαση. Να ξανασηκωθεις και να ξαναπεσεις. Να κανεις σβουρες στο παραδεισο και να δοκιμασεις οτι μηλο δεις μπροστα σου. Δεν νομιζω να υπαρχει καποιος λογοτεχνικος συγγραφεας ο οποιος να ζουσε χαλαρη ζωη περιμενωντας στο γραφειο του να του ερθει η επιφοίτηση.

Αν ζησεις, το μονο που απομενει ειναι να δημιουργησεις. Την στιγμη της δημιουργειας ο πραγματικος κοσμος χανεται και υπαρχει μεσα σου μονο η ιδεα. Ιδρωνεις μαζι της, καταγινεσαι, κανεις ερωτας και καταδιωκεσαι. Γινεσαι πλουσιος και ζητιανος, γυναικα και αντρας, παππους και παιδι. Γινεσαι ολοι οι χαρακτηρες σου. Βουτας μεσα τους, τους γραπωνεις τη ψυχη και την σφουγγιζεις μεχρι να βγαλει την πεμτουσια που θα βαλεις στα χειλι τους.

Αν τα κανεις ολα αυτα. Περναμε στο λιγοτερο δυσκολο. Στο θεμα. Το θεμα ειναι μια ψευδαισθηση. Ποτε δεν υπαρχει θεμα. Ενα λογοτεχνικο βιβλιο δεν εχει θεμα. Ειναι οπως ακριβως η ζωη απλα για καποιο λογο εσυ που θα γραψεις θες να την αλλαξεις, να γραψεις για μια αλλη ζωη που δεν καταλαβαινω γιατι να το κανεις αυτο.

Καλη επιτυχια.

ΠΗΓΗ

psyxos.blogspot.gr

6 τύποι γονέων που «ευθύνονται» για το bullying – και δεν το ξέρουν, της Μαργαρίτας Αλευρίδη

Θα σου εξομολογηθώ πως έχω βαρεθεί πια τις ομιλίες για το bullying. Να την πω την αμαρτία μου.

 
Όχι για κανέναν άλλον λόγο εκτός του ότι το αποτέλεσμα επιμένει δυσανάλογο με την τόση προσπάθεια παιδαγωγών και ψυχολόγων. Δεν έχω καμία απολύτως διάθεση να το παίξω ειδικός, γιατί πολύ απλά δεν είμαι. Δεν μπορώ όμως, ως μαμά, μετά από τόσα πάρε δώσε με ενδοσχολικά και εξωσχολικά περιβάλλοντα, να μην αναρωτηθώ πως γίνεται, παρόλη την τεράστια παγκόσμια ευαισθητοποίηση απέναντι στο συγκεκριμένο φαινόμενο, αυτό να εξακολουθεί να παρελαύνει ανενόχλητο και να εξαπλώνεται με τρομερούς ρυθμούς στα σχολικά προαύλια. Κάτι πρέπει να γίνεται λάθος. Κάτι μοιάζει να μην λειτουργεί σωστά.

Αποφάσισα λοιπόν να αγνοήσω την τελευταία σχετική με το θέμα ομιλία και να αξιοποιήσω τον νεοαποκτηθέντα ελεύθερο χρόνο μου, μετά την δουλειά, στον καναπέ. Έτσι, χαζεύοντας τους σοβάδες στο ταβάνι και με σκοπό να καταφέρω επιτέλους να διαμορφώσω μια προσωπική άποψη για αυτό που λέγεται σχολικός εκφοβισμός, μου ήρθαν στο μυαλό έξι τύποι γονιών συμμαθητών της κόρης μου, που συναναστράφηκα θέλοντας και μη όλα αυτά τα χρόνια. 

Σου τους παρουσιάζω παρακάτω συνοπτικά μήπως ενώσεις και εσύ τα δικά σου κομμάτια του πάζλ.

 
Ο γονιός του παιδιού που ηγείται πάντα των πάντων. 
Είναι εκείνος που, στις ουρές για τις επιδόσεις των σχολικών ελέγχων, δεν χάνει την ευκαιρία να μιλάει στους άλλους γονείς για το παιδί του, που είναι το φαινόμενο της τάξης. Είναι ο γονιός που το μπερδεύει με άλογο κούρσας στο οποίο έχει ποντάρει πολλά και συνεπώς αδυνατεί να διαχειριστεί την οποιαδήποτε αποτυχία του οπουδήποτε. Συνήθως υπερχρεώνει τον πολύτιμο ελεύθερο παιδικό χρόνο με του κόσμου τις εξωσχολικές δραστηριότητες και προσπαθεί επιπλέον να διαμορφώσει με εκπαίδευση πεζοναύτη έναν παιδικό χαρακτήρα εξαιρετικά ανταγωνιστικό και ανθεκτικό που θα αντλεί χαρά μόνο από τις πρωτιές. Άλλωστε οι άνθρωποι χωρίζονται αποκλειστικά σε winners και losers.

Ο γονιός του παιδιού που αδυνατεί να κατανοήσει βασικές αξίες ηθικής. 
Είναι εκείνος που την ώρα που ετοιμάζεται να πάει στο γυμναστήριο με την πανάκριβη μηνιαία συνδρομή κάνει κήρυγμα στο παιδί του για τις οικογένειες που δεν βγάζουν τον μήνα λόγω κρίσης ενώ αυτό το αναίσθητο χτυπιέται νυχθημερόν απαιτώντας άλλο ένα πανάκριβο ηλεκτρονικό γκάτζετ, που τελικά αποκτά. Συνήθως ο ίδιος γονιός θα αφήσει το αυτοκίνητό του για «πέντε λεπτά, σιγά» στη θέση των αναπήρων στο parking του σούπερ μάρκετ προκειμένου να αγοράσει τρόφιμα για την αποστολή βοήθειας στους πρόσφυγες, που οργανώνει το σχολείο.

Ο γονιός του παιδιού που γνωρίζει πως χωρίς «δεκανίκια» θα αδικείται μόνιμα. 
Είναι εκείνος που ανακατεύεται με όλα τα σχολικά γίγνεσθαι, ανήκει σε ομάδες και συλλόγους, ξημεροβραδιάζεται στους σχολικούς διαδρόμους, παζαρεύει το κάτι παραπάνω στην βαθμολογία μέχρι τελικής πτώσεως και γνωρίζει τα πάντα για τους πάντες. Συνηθίζει να απαξιώνει ακόμα και μπροστά στο ίδιο του το παιδί τον προκατειλημμένο δάσκαλο, που τολμάει να το «αδικεί κατ’ εξακολούθηση» μην δίνοντάς του τον πρωταγωνιστικό ρόλο στην σχολική παράσταση και κάνει τεράστιο θέμα όταν το τάδε παιδί έγραψε παραπάνω από το δικό του στο τεστ ιστορίας, επειδή γνώριζε τα sos.

Ο γονιός του παιδιού που νιώθει μειονεκτικά για την οικογένειά του. 
Είναι εκείνος που πασχίζει να εντάξει το παιδί του σε ανώτερη οικονομικά κοινωνική ομάδα από αυτήν που ανήκει ο ίδιος. Κάνει αιματηρές οικονομίες για να του εξασφαλίσει ρούχα και παπούτσια ακριβών brands, προκειμένου αυτό να ενσωματωθεί σε παρέες με συγκεκριμένο κοινωνικό στάτους. Το καθοδηγεί να ακολουθεί κατά πόδας ό,τι γυαλίζει στα δικά του μάτια, μαθαίνοντάς το έτσι να απαξιώνει την οικογένεια στην οποία μεγάλωσε, προφανώς για τους λάθος λόγους.

Ο γονιός του παιδιού που μαθαίνει να αναπτύσσει τα λάθος κριτήρια. 
Είναι εκείνος που φορτώνει, ελαφρά την καρδία, τις προσωπικές του αποτυχίες στις παιδικές πλάτες, φορτώνοντάς τες δια βίου με ένα παράτησα τα πάντα για εσένα. Είναι ο ίδιος που κοιτάζει με μισό μάτι τον γονιό που δεν μπορεί να θυμηθεί πόσες φορές έβηξε το παιδί του την περασμένη εβδομάδα ή σε ποιο κεφάλαιο της γεωμετρίας βρίσκεται η τάξη του. Είναι ο ίδιος που θα κρίνει ως ανεπαρκή εκείνον τον γονιό με την προσεγμένη εμφάνιση ή την επιτυχημένη καριέρα, καθόσον μητρότητα/πατρότητα ίσον εμμονική προσήλωση μόνο σε έναν στόχο. Αυτόν του παιδιού.

Ο γονιός του ηττοπαθούς παιδιού. 
Είναι εκείνος που επαναπαύεται στην ψευδαίσθηση πως το facebook ή η τηλεόραση κάνουν μεγαλύτερο κακό στο παιδί του από έναν γάμο γεμάτο συναισθηματικές άπνοιες και μια οικογένεια που βγαίνει από τις ναφθαλίνες στα κυριακάτικα τραπέζια και στις γιορτές. Είναι ο γονιός που θεωρεί πως όσα βλέπουν τα μάτια του κόσμου ζυγίζουν περισσότερο από όσα βλέπουν τα μάτια του ίδιου του παιδιού. Προτιμά να κλείνει πόρτες από το να ανοίγει διαλόγους, προσποιούμενος πως προβλήματα υπάρχουν μόνο όταν τα προκαλείς. Το αγαπημένο του μότο είναι το εσύ να μην ανακατεύεσαι, να μην μπλέκεις, να κάθεσαι στα αυγά σου.

Όχι, δεν χρειάζεται να παρακολουθήσω καμία άλλη ομιλία για τον σχολικό εκφοβισμό. Αν θυμηθώ όλα τα περιστατικά που έχουν καταγραφεί στο σχολείο της κόρης μου ή στα σχολεία παιδιών φίλων τόσα χρόνια, μπορώ εύκολα και χωρίς καμία άλλη πληροφορία να σου πω ποιανού παιδί ήταν ο θύτης, ποιανού το θύμα και ποιανού ο άπραγος θεατής.

Θα ήθελα πολύ να πιστεύω πως δεν ανήκω σε καμία από τις παραπάνω κατηγορίες γονιών, αλλά προφανώς και έχω πιάσει τον εαυτό μου κατά καιρούς έτοιμο να πέσει ή να πέφτει σε τέτοιου είδους κοινωνικές παγίδες. Τώρα θα μου πεις πως έτσι είναι φτιαγμένη η κοινωνία. Και θα σου πω πως συμφωνώ. Πως θα μπορούσα να διαφωνήσω άλλωστε αν δεν καταφέρω πρώτα από όλα να συνειδητοποιήσω με ποιον τρόπο έχω διεκδικήσει ή εξασφαλίσει ή καθορίσει την θέση και την πορεία την δικιά μου ή του παιδιού μου μέσα σε αυτήν την ίδια την κοινωνία;

Βέβαια, ο στρουθοκαμηλισμός της πλειοψηφίας είναι πως ανήκει σε μία ανώτερη ελίτ, η οποία από μόνη της δεν φτάνει για να κάνει την διαφορά και να οδηγήσει σε ένα καλύτερο κοινωνικά αύριο, οπότε αρκείται στο να κουνάει απλώς το δάχτυλο απέναντι στα κακώς κείμενα.

Αγνοεί προφανώς πως, από την φύση τους, οι κάθε είδους ελίτ συνιστώνται από μειοψηφίες. Και από αυτήν την ηθελημένη παράβλεψη, από αυτήν την μικρή λεπτομέρεια, ξεκινούν τα περισσότερα κοινωνικά παρατράγουδα, που καταλήγουν δυστυχώς στα σχολικά προαύλια.



ΠΗΓΗ
themamagers.gr

12 πράγματα που χρειάζεσαι για να ξεκινήσεις να γράφεις

Στην αναγνωστική ζωή μου έχω δει πολλές φορές να επαναλαμβάνονται τα ίδια και τα ίδια και τα ίδια λάθη στη ρουτίνα της συγγραφής, από ανθρώπους που έχουν όλη την καλή διάθεση να μην κάνουν χοντρά λάθη γενικώς. Ήθελα όλα αυτά τα πράγματα που βλέπω διαβάζοντας και γράφοντας να τα μοιραστώ με κάποιον. Κι επειδή εσείς είστε οι «κάποιοι» με τους οποίους προτιμώ να μοιράζομαι πράγματα, σας έπεσε το βαρύ αυτό φορτίο…

Χώρισα, λοιπόν, τη διαδικασία της συγγραφής σε δώδεκα μέρη, από πριν αρχίσει κανείς να γράφει έως και μετά το τέλος της γραφής αυτής καθεαυτής και κάθε μέρος το χώρισα σε δώδεκα επίσης βήματα. Σκέφτομαι να ανεβάζω ένα τόπικ κάθε μήνα, κάθε 31/30/28 του μηνός, για να έχουμε χώρο και χρόνο να τα κουβεντιάζουμε. Ποιος ξέρει, μπορεί να βγει κάτι καλό από αυτά.

Disclaimer: όλα όσα ακολουθούν δεν είναι τυφλοσούρτης. Καλείστε πριν τα εφαρμόσετε, να τα σκεφτείτε καλά και να πειραματιστείτε μαζί τους. Επίσης, και πάαααρα πολύ σημαντικό, μην ξεχνάτε ποτέ ότι αυτή είναι η προσωπική μου γνώμη, για την οποία α) διατηρώ το δικαίωμα να την αλλάξω στην πορεία της συζήτησης (εφόσον κάποιος φέρει τα κατάλληλα επιχειρήματα) και β) μπορεί να μην εξυπηρετεί τις δικές σας ανάγκες και τη δική σας ιδιοσυγκρασία. You have been warned.
-------------------------------------

1. Βρες το χώρο σου.

Η συγγραφή είναι μια διεργασία που απαιτεί το μέγιστο των εγκεφαλικών σου λειτουργιών. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να φροντίσεις να μην απασχολείται το μυαλό σου από κάτι που να σε αποσπά ή να σε ενοχλεί. Σου αρέσει να γράφεις σε υπολογιστή με τους αγκώνες ακουμπισμένους στο τραπέζι; Φτιάξε το γραφείο σου έτσι ώστε να μην κρέμονται κάτω. Σε ενοχλεί το άμεσο φως; Βάλε τον υπολογιστή σε σημείο που να μην πέφτει ο ήλιος. Γουστάρεις να μπουμπουνίζει μια σόμπα κουκουνάρα στην πλάτη σου; Αγόρασε μία και γύρνα το διακόπτη στο φουλ. Προτιμάς την ανάκληση στο κρεβάτι και το λάπτοπ στα πόδια, αλλά σε απασχολεί ιδιαίτερα το πρόβλημα της θερμοκρασίας; Υπάρχουν ειδικά τραπεζάκια, σαν αυτά για να τρως πρωινό στο κρεβάτι, που μπορούν να φανούν πολύ χρήσιμα. Αν σου αρέσει η μοναξιά, κλείνε την πόρτα πριν ξεκινήσεις να γράφεις. Αν σου αρέσει η δροσιά, άνοιξε το παράθυρο. Αν σου αρέσει η ζέστη κι οι χουχουλιάρικες μυρωδιές, βρες το χώρο σου στο τραπέζι της κουζίνας. Ή μήπως εκτός σπιτιού, σε μια καφετέρια, σε ένα αναγνωστήριο, στο πάρκο;

2. Βρες το χρόνο σου.

Αυτό είναι λιγάκι θέμα ενστίκτου, αλλά μπορείς και να το παρακολουθήσεις. Στην ιδανική περίπτωση, κάνεις μερικά δοκιμαστικά και σημειώνεις τις επιδόσεις σου. 8-10 το πρωί του Σαββάτου αποδίδω 3000 λέξεις. 12-2 τη νύχτα της Πέμπτης πέφτω στις 2400. Τρίτη, 6-8 το απόγευμα με ξεμυαλίζει το καινούργιο επεισόδιο του Epic Meal Time στο YouTube, οπότε πέφτω στο ζερό. Άνοιξη με πιάνει ο τεταρταίος, καλοκαίρι βαριέμαι τη ζωή μου, Δεκέμβριο τρέχω με τις γιορτές και δεν προφταίνω. Αυτό θα σου δώσει και ένα είδος προοικονομίας. Περιμένω (εγώ προσωπικά, ας πούμε) ότι μέσα Απριλίου θα μου έρθει μια σούπερ ιδέα, που θα με κάνει να βάζω το ρολόι κάθε Σαββάτο στις 7:30 και να ξεπετάω το ένα κεφάλαιο μετά το άλλο. Αν από την άλλη σου αρέσουν τα εντελώς αυθόρμητα πράγματα, σκέψου κι επινόησε εκ των προτέρων τρόπους να ξεκλέβεις χρόνο από τις τρέχουσες υποχρεώσεις σου, ώστε να μπορείς να γράψεις με την άνεσή σου όταν σου προκύψει.

3. Βρες το χούι σου.

Εκτός από το χώρο και το χρόνο υπάρχουν κι άλλα πράγματα που μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά τη διαδικασία της συγγραφής. Λόγου χάρη, να έχεις δίπλα σου μια κούπα καφέ ή τα τσιγάρα σου. Να έχεις κάτι φαγώσιμο ή κάτι που να σε εμπνέει, όπως, λέμε τώρα, τη φωτογραφία του θεομίσητου καθηγητή σου από το γυμνάσιο που σου είπε μπροστά σε όλην την τάξη ότι δε θα μάθεις να γράφεις έκθεση ποτέ. Πάααρα πολύ σημαντική είναι και η συμβολή της μουσικής. Αν δε σου αρέσει, φρόντισε να μειώσεις τους ήχους εκείνη την ώρα. Αν πάλι τη χρειάζεσαι, φτιάξε εκ των προτέρων μια-δυο playlist στο μηχάνημά σου, και ονομάτισέ την κατάλληλα, π.χ. Epic_Space_Battles ή Creepy_Little_Lunatics ή Gently_Dancing_Elves. Με ένα κλικ είσαι έτοιμος/η να ξεκινήσεις, αντί να ψάχνεις για τούτο και για κείνο κάθε φορά.

4. Βρες το μέσο σου.

Υπολογιστής; Χαρτί; Μαγνητοφωνάκι για τα προφορικά; Πάπυρος; Πήλινες πινακίδες; Τι σε εμπνέει; Τι σε βοηθάει; Λάπτοπ για την ευκολία ή το ντέσκτοπ που θα έχεις και τη δυνατότητα να καλείς αρχεία με πληροφορίες πολύ βαριά για να τα σηκώσουν τα 250 GB; Ένα moleskin για τις σημειώσεις σου; Ένα μπλε σχολικό τετράδιο για το νοσταλγικό του θέματος; Τον Parker στυλό που σου χάρισε ο νονός σου όταν του είπες ότι θες να γίνεις συγγραφέας; Χρωματιστά μολύβια; Post-it; Ντοσιέ για να τυπώνεις και να αρχειοθετείς το κάθε τι; Συνδυασμός όλων των ως άνω; Μάθε πώς λειτουργεί το μέσο σου, εκμεταλλεύσου όλες του τις δυνατότητες. Το Word διαθέτει ορθογραφικό έλεγχο, αλλά και δυνατότητα να προσθέτεις σημειώσεις εκτός κειμένου, και δυνατότητα να συγκρίνεις δύο αρχείο το ένα πλάι στο άλλο, και δυνατότητα να κάνει αυτόματα save κάθε 20 δευτερόλεπτα-ξέρω-‘γω. Το Y-write σε βοηθάει στην ταξινόμηση των κεφαλαίων. Κι αφού βρεις και μάθεις το μέσο σου, φρόντισε να είσαι έτοιμος/η για τις στιγμές που δε θα το έχεις ή για τις στιγμές που θα σε προδώσει. Π.χ. αν σου αρέσει η μαλακή μύτη ενός μολυβιού, μην τρέχεις τρεις η ώρα το ξημέρωμα να βρεις ξύστρα στα διανυκτερεύοντα περίπτερα της γειτονιάς σου.

5. Βρες το χάρισμά σου.

Εδώ αρχίζουν τα δύσκολα. Είσαι στο σημείο που πρέπει να αποφασίσεις μεταξύ εκείνου που σου αρέσει και εκείνου στο οποίο είσαι καλός. Καλό θα είναι αυτά τα δύο να ταυτίζονται, αλλά πολλές φορές οι φιλοδοξίες μας δε συνάδουν με τις ικανότητές ή τις δυνατότητές μας. Βρες το χάρισμά σου λοιπόν, είτε αυτό είναι το είδος του λόγου (πρόζα, ποίηση, θέατρο, σενάριο), είτε αυτό είναι το είδος του κειμένου (μικρο-διηγήματα, διηγήματα, νουβέλες, μυθιστορήματα, τριλογίες, ν-λογίες, χάι-κου, δεκαπεντασύλλαβος ιαμβικός), είτε αυτό είναι το είδος του θέματος (λογοτεχνία του φανταστικού, mainstream, χρονογράφημα, ταξιδιωτικοί οδηγοί). Δε λέμε να απογοητευτείς που είσαι καλός/ή στο μικρο-διήγημα, αλλά εσένα σου αρέσει να γράφεις θεατρικά των δυόμιση ωρών. Απλά να συνειδητοποιήσεις τις δυνατότητές σου και να δουλέψεις ώστε να εξελιχθείς σε αυτό που σου αρέσει.

6. Βρες τη γλώσσα σου.

Η επιλογή της γλώσσας με την εθνική υπόσταση της λέξης (ελληνικά, αγγλικά, σουαχίλι) είναι σαφώς πολύ σημαντική. Όχι μόνο επηρεάζει το τελικό αποτέλεσμα σχετικά με την εικόνα του γραπτού, αναλόγως της ευφράδειας που έχεις στη συγκεκριμένη γλώσσα, αλλά και την πιθανή πορεία του κειμένου σου, όταν εκείνο ολοκληρωθεί. Πέρα όμως από την επιλογή αυτή, και η επιλογή του λεξιλογίου που θα χρησιμοποιήσεις είναι πολύ σημαντική. Θα μου πεις «Καλά, πώς θα επιλέξω το λεξιλόγιό μου, αν δεν έχω ακόμη αποφασίσει τι θα γράψω;» Σωστό. Κοίτα να δεις όμως τι γίνεται. Αν έχεις συνειδητοποιήσει εξαρχής ότι είσαι κάπως αδύνατος/η στην ιατρική ορολογία, τότε έχεις θέσει αμέσως-αμέσως το πλαίσιο τη γραφής σου: δε μπορείς να έχεις για ήρωα έναν γιατρό (γιατί πιθανόν οι ατάκες του να μην είναι ιδιαίτερα αληθοφανείς) ή να περιγράψεις μια σκηνή μέσα σε ένα νοσοκομείο. Στην αντίθετη περίπτωση, που έχεις γνώσεις ιατρικής ορολογίας, μπορείς να τις χρησιμοποιήσεις για να κάνεις τη γραφή σου πιο πικάντικη, να της δώσεις βαρύτητα και κύρος και προπάντων πειστικότητα.

7. Βρες το κίνητρό σου.

Μεγάλο θέμα ανοίγουμε και μάλιστα θέμα που χωράει πολλές και μεγάλες συζητήσεις. Θα ήθελα, προσωπικά, οι συγγραφείς που διαβάζω να γράφουν κάτι που θέλουν πραγματικά να το πουν. Αυτό να προσπαθείς να κάνεις, να γράφεις όταν πραγματικά θες να πεις κάτι. Απαρνήσου το «Μπορώ να γράψω ένα βιβλίο» και ασπάσου το «Θέλω να γράψω ένα βιβλίο». Το «μπορώ» καταλήγει μοιραία σε βαρεμάρα και για μένα και για σένα. Εσύ βαριέσαι γιατί δεν είναι και καμιά ιδιαίτερη πρόκληση να αποδείξεις ότι μπορείς να γράψεις. Στο κάτω-κάτω, ο αναλφαβητισμός είναι πολύ περιορισμένος στη χώρα μας πια. Εγώ θα βαρεθώ, γιατί, οκέι, μου επέδειξες ότι μπορείς να γράψεις ένα βιβλίο, ε, και; ΟΛΟΙ μπορούμε. Το περιεχόμενο είναι αυτό που με ενδιαφέρει και το «μπορώ» σπάνια ασχολείται με κάτι ενδιαφέρον. Το «θέλω», όμως… θα μας φέρει πιο κοντά, πιο κοντά, πιο κοντά. Επίσης, και πολύ σημαντικό, μη γράφεις θυμωμένος, βαριεστημένος ή πικαρισμένος. Προπάντων μη γράφεις στρατευμένος. Την Ιδέα (όποια ιδέα κι αν είναι αυτή) πολύ ηγάπησαν, τον φορέα αυτής ουδείς. 


8. Λίγη έρευνα δεν έβλαψε ποτέ κανέναν. 
Ο ήρωάς σου θα διασχίσει ένα χιονισμένο τοπίο γεμάτο ηφαίστεια, προκειμένου να σώσει την κοπέλα που απήγαγε ο κακός μάγος. Γκούγκλαρε εικόνες με τοπία της Ισλανδίας, θα σου πάρει πέντε λεπτά, θα σου δώσει την αίσθηση του τοπίου και μετά θα γράψεις παπάδες, στο εγγυώμαι. Η ηρωίδα σου πρέπει να αποβάλει, ώστε το νεκρό μωρό της να στοιχειώσει τη σπηλιά. Γκούγκλαρε βοτάνια που προκαλούν αποβολή και βάλε την να φάει ένα τυχαία. Στον πλανήτη που έφτασες κατοικούν εξωγήινες Αμαζόνες. Διάβασε τίποτε για το πώς λειτουργεί μια μητριαρχική κοινωνία. Ποτέ σε κανέναν δεν άρεσε να τον πιάσουν να λέει μπούρδες. Κανόνισε να μη σου συμβεί.

9. Διάβασε απ’ όλα, καλά και κακά βιβλία.

Ένα καλό βιβλίο θα το ζηλέψεις και θα προσπαθήσεις να το μιμηθείς, ή ακόμα καλύτερα, θα σου δώσει το κίνητρο να γράψεις κάτι δικό σου. Ένα κακό βιβλίο θα λειτουργήσει ως εμβόλιο: θα δεις κάτι κακό (π.χ. μια ανόητη και κακότεχνα γραμμένη σκηνή), θα γελάσεις μαζί του και αυτό θα σου δημιουργήσει αντισώματα. Όταν θα έρθει εκείνη η ώρα που θα είσαι στα όρια να γράψεις μια παρόμοια κακότεχνη κι ανόητη σκηνή, θα θυμηθείς το γέλιο που έριξες, και θα αποφύγεις το σκόπελο στο τσακ. Μην απορρίπτεις τα κακά βιβλία, μην τα εξοβελίζεις από το αναγνωστικό σου πρόγραμμα. Πρώτον, θα γελάσεις με την καρδιά σου και δεύτερον, θα αποτρέψεις άλλους να γελάσουν με την καρδιά τους εις βάρος σου.

10. Κράτα σημειώσεις, γραπτές ή νοερές.

Το μέσο της σημείωσης ποικίλει από άνθρωπο σε άνθρωπο, αλλά η ίδια η σημείωση είναι κάτι αναπόφευκτο. Αν σκεφτείς ότι η συγγραφή είναι μια επί το πλείστον χρονοβόρα διαδικασία, η σημείωση είναι η εγγύηση ότι αυτό που ξεκίνησες να πεις δε θα το ξεχάσεις στο δρόμο. Η σημείωση επίσης μπορεί να περισώσει μια έμπνευση της στιγμής, που μέσα στη φούρια της καθημερινής ζωής μπορεί να χαθεί ανεπανόρθωτα. Προσωπικά, μια μέρα εκεί που έτρωγα σκέφτηκα μια εκπληκτική ιδέα για να «σκοτώσω» με αιφνίδιο τρόπο μια μεσήλικη γυναίκα διατηρώντας ωστόσο την δυνατότητα να έχει τις αισθήσεις της ως την τελευταία της στιγμή, ώστε να προωθήσω έτσι την πλοκή μου. Δεν τη σημείωσα εκείνη την ιδέα. Τρία χρόνια μετά ακόμα προσπαθώ να τη θυμηθώ. Και στο μεταξύ η Τέρψη πέθανε από πνευμονία. Χρμφ.

11. Μάθε από τα λάθη σου του παρελθόντος.

Όλα σου τα μυθιστορήματα/τριλογίες έμειναν μισά, γιατί βαρέθηκες ή δεν προλαβαίνεις να τα ολοκληρώσεις. Ε, γράψε ένα διήγημα αυτή τη φορά. Ξεκίνησες να γράφεις για έναν κόσμο και πριν σκεφτείς οτιδήποτε άλλο, έπιασες να γράψεις πώς επιδιορθώνουν τη Μεγάλη ΓκρανΚάσα Για Το Χορό Του Ήλιου όταν ξεχειλώνει, αλλά κάπου εκεί σκάλωσες και δεν το συνέχισες. Ε, άσε τις περιγραφές και κοίτα να σκεφτείς καμιά ενδιαφέρουσα ιστορία να μας πεις. Μην πετάς τα παλιά σου γραπτά, ξαναγύρνα σε αυτά, δες τι δε σου αρέσει και σκέψου πώς θα μπορούσες να το μετατρέψεις σε κάτι που να σου αρέσει. Μη σκαλώνεις σε κάτι που δε δουλεύει, ξανακοίταξέ το, βρες που είναι το σημείο που στραβώνει και λάβε δραστικά μέτρα. Οι Ινδιάνοι έλεγαν «πονάει χέρι, κόψει χέρι». Μη φτάσεις σε ακρότητες, αλλά διαλογίσου πάνω σε αυτές. Μπορεί τελικά να σου προσφέρουν μια κάποια λύση.

12. Μην ακούς τον κάθε έναν ειδήμονα.

Πάνω από την εμπειρία και τις συμβουλές των «φτασμένων» συγγραφέων υπάρχει κάτι που λέγεται μοναδικότητα. Αυτό το κάτι είναι που θέλουμε εμείς ως αναγνώστες από σένα, να μας πεις παλιές ή νέες ιστορίες με το δικό σου τρόπο. Ό,τι κι αν διδαχτείς από «διδασκάλους» θα είναι ανεπαρκές, αν δεν βρεις ένα φίλτρο που να μετατρέπει όλες αυτές τις συμβουλές σε κάτι χρήσιμο για σένα. Μη δέχεσαι άκριτα καμία μα καμία συμβουλή και κυρίως αυτές τις δώδεκα που μόλις έκανες τον κόπο να διαβάσεις. 



ΠΗΓΗ
community.sff.gr

Πως να γράψετε ένα καλό βιβλίο (Οδηγίες για νέους συγγραφείς), της Ιωάννας Αμπατζή

1. Φροντίστε το θέμα σας να είναι επίκαιρο και μετά από κάποια χρόνια, όσο δηλαδή θα χρειαστεί για να εκδοθεί το βιβλίο στην καλύτερη των περιπτώσεων.

2. Αφιερώστε συγκεκριμένες ώρες τη μέρα για συγγραφή προσπαθώντας εκείνες τις ώρες να έχετε όσο το δυνατό λιγότερες ενοχλήσεις από θορύβους.

3. Οργανώστε την πλοκή σας. Ένα σχεδιάγραμμα με τη βασική δομή και τα κεφάλαια, ακόμα και αν οι τίτλοι τους δεν είναι οι τελικοί βοηθά στη συγγραφή γιατί έχετε μια ολοκληρωμένη εικόνα για αυτό που θέλετε να γράψετε.

4. Αναρωτηθείτε τα παρακάτω «τι, που, ποιος, πότε, γιατί, πού». Θα πρέπει να είναι ξεκάθαρα στο δικό σας μυαλό για να είναι και στου αναγνώστη.

5. Αποφασίστε για τους χαρακτήρες του έργου σας. Σκεφτείτε τους σαν αληθινά πρόσωπα, με τα δυνατά και αδύνατά τους στοιχεία, τις συμπάθειες και αντιπάθειές τους, τη σωματική τους διάπλαση, την ηλικία τους. Γράψτε σε ένα χαρτί τα στοιχεία της ταυτότητας του καθενός και το γενεαλογικό του δέντρο. Θα ξέρετε με ποιους έχετε να κάνετε και τι περιμένετε από τον καθένα τους.

6. Διαβάστε, διαβάστε, διαβάστε λογοτεχνικά έργα. Όσο περισσότερο διαβάζεται τόσο είστε και σε καλύτερη θέση να επιλέξετε το στυλ γραφής σας, το λογοτεχνικό είδος που σας ταιριάζει, τη γλώσσα που θα χρησιμοποιήσετε.

7. Θα έχετε παρατηρήσει πως όταν πρόκειται ειδικά για μυθιστορήματα, η περιγραφή του τοπίου, του καιρού και των συναισθημάτων στις πρώτες σελίδες εισάγει τον αναγνώστη στο κλίμα που θέλετε να δημιουργήσετε. Στη συνέχεια ακολουθεί η εισαγωγή των χαρακτήρων και τα στοιχεία της πλοκής.

8. Αποφύγετε τη στατικότητα στην αφήγηση. Να υπάρχουν αλλαγές και ανατροπές τόσο στους χαρακτήρες όσο και στην πλοκή. Να γίνονται πράγματα που ο αναγνώστης περιμένει να γίνουν αλλιώς γιατί έτσι τον είχατε προετοιμάσει. Δημιουργείτε έτσι το συναίσθημα της έκπληξης.

9. Οι πεποιθήσεις του ήρωά σας θα πρέπει να είναι ξεκάθαρες και να έχει τη δική του ηθική και απόψεις που θα τον συνοδεύουν ως το τέλος εκτός κι αν κάτι θέλετε να συμβεί και να αλλάξει πορεία (πχ ένας καλός να γίνεται κακός και το αντίστροφο). Αν όχι, τότε προσέξτε να υπάρχει συνέπεια στα λόγια και στις πράξεις του.

10. Όταν έχετε έντονες σκηνές με δυνατά συναισθήματα ή συγκινήσεις φροντίστε να τις αποκλιμακώνετε με κάποιο λιγότερο έντονο θέμα που θα λειτουργεί ως υπο-πλοκή.

11. Μη δίνετε έτοιμη τροφή στον αναγνώστη σας. Αφήστε το μυαλό του να δουλέψει και προτείνετέ του «γρίφους» που θα τον δελεάσουν. Ακόμα και οι πιο απλοί στη λύση τους τον κάνουν να αισθάνεται πως συμμετέχει ενεργά στο έργο σας.

12. Χρησιμοποιείστε δυνατά ρήματα και εκφράσεις και φροντίστε ώστε να μην επαναλαμβάνονται τα ίδια αλλά να υπάρχει μια ποικιλία συνωνύμων ή περιφράσεων, ώστε να μην κουράζεται ο αναγνώστης.

13. Προσέξτε τη σειρά των γεγονότων για ανακολουθίες, εκτός κι αν επιλέξετε να υπάρχουν χρονικές ανακολουθίες στο έργο σας για κάποιο λόγο. Ο αναγνώστης είναι πολύ πιο παρατηρητικός απ' ότι νομίζεται.

14. Δώστε στο τέλος κάτι που να δημιουργεί αυτό που ο Αριστοτέλης ονομάζει «κάθαρση». Μην αφήνετε το τέλος λιγότερο προσεγμένο από την αρχή επειδή βιάζεστε να τελειώσετε το έργο σας.

15. Όταν επιτέλους τελειώσετε, χαλαρώστε. Μη βιάζεστε να το στείλετε σε εκδότες. Πρώτα ξεχάστε το για λίγο κι ύστερα διαβάστε το εσείς σα να ήταν ένα βιβλίο που αγοράσατε πρόσφατα. Μπείτε στη θέση του αναγνώστη.

16. Δώστε το σε φίλους και γνωστούς για αξιολόγηση. Πάντα θα υπάρχουν κάποιοι πρόθυμοι να σας προσφέρουν την κριτική τους. Λάβετε σοβαρά υπόψη τις παρατηρήσεις τους και δείτε αν κάποιες όντως βελτιώνουν το κείμενο.

17. Μετά τις τελευταίες διορθώσεις, φτιάξτε ένα εξώφυλλο που να αντιπροσωπεύει το βιβλίο, κάτι που εσείς νομίζετε καλό, εκτυπώστε το και να το δέσετε σαν κανονικό βιβλίο. Γράψτε ένα γράμμα που να το συνοδεύει καθώς και μια περίληψη, το οπισθόφυλλο, και το δελτίο τύπου που θα θέλατε να βγει. Έτσι, όταν το στείλετε στον εκδότη θα έχει καλύτερη εικόνα του έργου σας.

18. Προτού το στείλετε κατοχυρώστε τα πνευματικά δικαιώματα. Γίνεται και με κατάθεση εγγράφου σε συμβολαιογράφο και μέσω της εθνικής βιβλιοθήκης. Αυτό για να μην έχετε κανένα «ατύχημα»

19. Μην απογοητεύεστε όταν δεν έχετε νέα των εκδοτών. Συνήθως αργούν πολύ. Καλό είναι να υπάρχει και μια τηλεφωνική συνομιλία ή ακόμα καλύτερα προσωπική επαφή περίπου ένα μήνα μετά την αποστολή του χειρογράφου σας.

20. Γράψτε, γράψτε, γράψτε. Όσο περισσότερο γράφετε, τόσο βελτιώνετε η γραφή σας και κατασταλάζετε στο στυλ που σας ταιριάζει περισσότερο. Φροντίζετε να έχετε αρκετά ερεθίσματα για να διατηρείτε τη φαντασία σας ζωντανή. 





ΠΗΓΗ
anthologio.blogspot.gr

Το πιο βαρετό πράγμα στο γράψιμο είναι το… γράψιμο!, της Λίλλυς Σπαντιδάκη

Εντάξει, δε θα κρυφτώ πίσω από το δάχτυλό μου. Ξυπνάω το πρωί, έχω φτιάξει τον καφέ μου, έχω ανοίξει τα παράθυρά μου και το word περιμένει στην οθόνη μου για να μεγαλουργήσω.
Καιαιαι ανοίγω το Facebook.

And the world falls apart, που λέν κι εδώ στα Δουβλίνα. Γιατί πώς θα γίνει; Να μην τσεκάρω τι γίνεται στην επικαιρότητα; Να μη δω αν μου έχει έρθει και κανένα email; Να μην κοιτάξω και πόση δουλειά έχω σήμερα για να φτιάξω και το ωράριό μου; Ε, να βάλω και νερό στα γατάκια, έχουν κορακιάσει. Μμμ, ναι, το word είναι ακόμα εκεί. Στην επιφάνεια του taskbar, δεν πειράζει. Ξέρω τι θέλω να γράψω οπότε 5 λεπτά πάνω, 5 λεπτά κάτω δεν αλλάζουν κάτι. Έτσι κι αλλιώς πρέπει πρώτα να τελειώσω τη δουλειά και μετά να γράψω. Το πεντάλεπτο γίνεται δίωρο και όλοι ξέρουμε πώς καταλήγουν αυτά, με τον σύζυγο να γυρίζει σπίτι το απόγευμα κι εμένα να τρέχω να προλάβω τα deadline. Ποια έμπνεση;

Μη νομίζεις όμως ότι και το 9-5 είναι πολύ διαφορετικό σαν κατάσταση. Γυρίσεις σπίτι έτοιμη να γράψεις περιχαρής αλλά πριν αρχίσεις, ε, να μην πάρεις τηλέφωνο τη φιλενάδα να της πεις τα νέα της ημέρας; Μη σε διακόψει μετά, κρίμα θα είναι. Ε, κι αφού δεν έχεις καθίσει ακόμα, ας κάνεις και κανέναν κοιλιακό γιατί έχεις καιρό να γυμνασθείς και μετά θα στρωθείς για τα καλά.
Σου θυμίζει τίποτα;

Το γράψιμο είναι σκληρό. Εϊναι σκληρό γιατί σου επιβεβαιώνει ότι δεν υπάρχει άλλος τρόπος για να κάνεις γρηγορότερα τη δουλειά σου. Είναι ο μόνος δρόμος. Και κακά τα ψέμματα, όλο το θέμα είναι μέχρι να καθίσεις. Ή μέχρι να πάρεις απόφαση ότι τώρα βυθίζεσαι οπότε γεια σου κόζμε.

• ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΣΚΛΗΡΟΣ: Κυρίως και πρώτα απ’ όλους με τον εαυτό σου. ΚΛΕΙΣΕ το ίντερνετ, ΚΛΕΙΣΕ το κινητό, ΠΕΣ ΟΧΙ σε κάθε αντιπερισπασμό και κάνε αυτό που είχες εξ’ αρχής σκοπό να κάνεις. Γράψε. Ακόμα κι αυτό σημαίνει ότι κάποιος μπορεί να παρεξηγηθεί. Και για τους πιο hard core, στο ίντερνετ κυκλοφορούν προγράμματα όπως το Facebook Limiter που μπορούν να κλείσουν τη πρόσβαση στο Facebook, φυσικά, για συγκεκριμένη περίοδο χρόνου.

• ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΟΥ: Πες ότι θα γράφεις κάθε μέρα 7-9 το πρωί και κάν’το. Πες ότι θα αφιερώνεις κάποιες μέρες την εβδομάδα και κάν’ το. Αυτό θα κάνει και τους άλλους να καταλάβουν ότι η ώρα που γράφεις ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΙΜΗ.

• ΒΡΕΣ ΤΟ ΧΩΡΟ ΣΟΥ: Μπορεί να είναι ένα ξεχωριστό δωμάτιο. Αν αυτό είναι κάτι που δεν μπορείς να παρέχεις τόσο εύκολα στον εαυτό σου, τότε χρίσε ένα σημείο του σπιτιού που θα γράφεις απερίσπαστα και δώσε στους άλλους να καταλάβουν ότι μιλάς σοβαρά για το γράψιμο όταν βρίσκεσαι εκεί. Είναι ο χώρος της δουλειά σου. Επιπλέον μπορεί να σου δημιουργήσει και ένα τελετουργικό που θα σε διευκολύνει τα δύο από πάνω points.

 

• ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΟΥ ΤΑ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ: Αν το καλοσκεφτείς, η ρουτίνα μας έχει πολλές μονότονες δουλειές: οδήγημα, κόψιμο των λαχανικών, πλύσιμο πιάτων, σιδέρωμα και ένα σωρό άλλα που κάνοντάς τα μπορείς να εκμεταλλευτείς το χρόνο σου με το να σκέφτεσαι για το μυθιστόρημά σου.

• ΠΛΑΝΟ: Να ξέρεις πολύ καλά τι πρόκεται να καθίσεις να γράψεις εντός της ημέρας. Αν ξέρεις τι θες να γράψεις, σίγουρα θα σε βοηθήσει στο να παράγεις περισσότερο και καλύτερα. Και ένας πολύ καλός τρόπος να το διασφαλίσεις αυτό στο πρόγραμμά σου είναι να σταματάς εκεί που ξέρεις τι θα γίνει παρακάτω. Κάποιοι συγγραφείς λένε ότι μπορείς να σταματήσεις και στη μέση της παραγράφου ή της πρότασης. Εσύ το επιλέγεις αυτό. Προσωπικά σταματάω στη μέση της πρότασης. Ενεργοποιώ τον ψυχαναγκασμό μου έτσι. Έπειτα φτιάξε το πλάνο της επόμενης ημέρας. Θα ξέρεις για τι θα γράψεις οπότε θα είναι εύκολο.

• ΤΟ ΜΑΓΙΚΟ ΕΞΕΛΑΚΙ: Ααα, το μαγικό εξελάκι… *στεναγμός νοσταλγίας* Προσωπικά, έχω πάντα ανοιχτό ένα excel στο οποίο συγκεντρώνω την καθημερινή πρόοδο. Έχω χωρίσει τις στύλες μου ως εξής: ΤΙΤΛΟΣ, ΩΡΑ, ΣΕΛΙΔΕΣ. Έτσι μπορω να δω ανά πάσα στιγμή πόσο χρόνο έχω αφιερώσει στο κάθε τι, πόσες σελίδες είναι και γενικότερα την πρόοδό μου στο γράψιμο γενικώς. Και πίστεψέ με, μπορεί να σου κάνει απίστευτο καλό στην αυτοπεποίθησή σου.

• ΟΡΙΣΕ ΚΑΠΟΙΟΝ ΥΠΕΥΘΥΝΟ ΓΙΑ ΣΕΝΑ: Καλό το εξέλ αλλά κακά τα ψέμματα, αν δεν το δείχνεις και σε κάποιον δε χάθηκε κι ο κόσμος που δεν έγραψες κάνα δυο μέρες ή που τη μία έγραψες 1600 λέξεις και τις επόμενες τρεις από 16. Βρες όμως κάποιον που να μπορεί να αντιληφθει τι εστί γράψιμο και να μπορεί να σε εμψυχώνει κάθε φορά κατάλληλα.

• ΠΑΘΟΣ: Όσο ενθουσιάζεσαι γι’ αυτό που γράφεις, θα παράγεις και περισσότερο. Κράτα ένα σημειωματάριο δίπλα σου και σημείωνε κάθε φορά τι είναι αυτό που αγαπάς στο γραπτό σου. Θα σε βοηθήσει να παραμείνεις ενθουσιώδης.

• ΑΠΕΦΥΓΕ ΤΟ ΚΑΨΙΜΟ: Κι όμως! Είναι το πιο δύσκολο απ’ όλα! Υπάρχουν μέρες που πιέζεσαι για κάποιο λόγο και υπάρχουν μέρες που δεν πρέπει να πιέζεσαι καθόλου. Και το θέμα είναι ακριβώς αυτό: να μπορείς να ξεχωρίσεις αν είναι μέρα που θες σπρώξιμο ή μέρα που έχεις καεί. Κι αν είναι η δεύτερη, καλό είναι να απέχεις 2-3 μέρες μέχρι να επανέλθεις. Πρόσεχε όμως. Οι 2-3 μέρες μπορούν εύκολα να γίνουν 2-3 εβδομάδες ή μήνες. Οπότε μην σταματήσεις χωρίς να έχεις ακριβή ημερομηνία επαναφοράς.

• ΦΡΟΝΤΙΣΕ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΣΟΥ: Αμέ. Μανουλίστικη συμβουλή αλλά τι να κάνουμε. Είναι δουλειά το γράψιμο. Και να αποδώσεις στη δουλειά σου πρέπει να κοιμάσαι καλά, να τρως σωστά και να γυμνάζεσαι. Δε χρειάζεται να πηγαίνεις κάθε μέρα στο γυμναστήριο και να χτυπιέσαι αλλά μπορείς αν θες, να ξεκινάς τη μέρα σου με ένα 20λεπτο περπάτημα στη γειτονιά. Θα ανοίξει το μυαλό σου και θα επιτύχεις το σκοπό σου πριν καθίσεις να γράψεις.

• ΚΑΝΕ ΣΤΑΔΙΑΚΗ ΑΥΞΗΣΗ: Θες να γράψεις. Και θες να γράψεις πολύ. ΟΚ, το καταλαβαίνω αλλά φασούλι το φασούλι. Θα την αυξήσεις την παραγωγικότητά σου. Αλλά μη θεωρείς ότι μπορεί να γίνει από τη μία μέρα στην άλλη. Ας πούμε ότι κατά μέσο όρο γράφεις 3 σελίδες την ημέρα. Βάλε στόχο ότι την επόμενη εβδομάδα θα γράφεις από 4 σελίδες την ημέρα. Σιγά-σιγά θα φτάσεις το ανώτατο όριο που μπορείς να παράγεις. Κι από προσωπική εμπειρία, μπορώ να σου πω ότι μπορεί να γίνει ΠΟΛΥ μεγάλο.

Οπότε ναι. Έχουμε παγιώσει ότι είναι βαρετό το γράψιμο. Μέχρι να ξεκινήσεις. Μετά ποιος σε πιάνει! Και ξέρεις τι; Αν έχεις κι εσύ κάποιον τρόπο, κάποιο προσωπικό τελετουργικό που σε βοηθάει, στείλ’το να μπει στη λίστα!
[και τώρα που έγραψα το άρθρο αυτό, ας χαζέψω λίγο στο προφίλ μου τι γίνεται μέχρι να ξεκινήσω καινούριο κεφάλαιο στο βιβλίο μου] Ω, ένα χνουδάκι!





ΠΗΓΗ
screwtheplot.com