ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ́ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΕΜΠΤΗ 5 ΙΟΥΝΙΟΥ 2003 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ
∆ιδαγμένο κείμενο Θουκυδίδη Περικλέους Ἐπιτάφιος(41)
«Ξυνελών τε λέγω τήν τε πᾶσαν πόλιν τῆς Ἑλλάδος παίδευσιν εἶναι καὶ καθ' ἕκαστον δοκεῖν ἄν μοι τὸν αὐτὸν ἄνδρα παρ' ἡμῶν ἐπὶ πλεῖστ' ἂν εἴδη καὶ μετὰ χαρίτων μάλιστ' ἂν εὐτραπέλως τὸ σῶμα αὔταρκες παρέχεσθαι. καὶ ὡς οὐ λόγων ἐν τῷ παρόντι κόμπος τάδε μᾶλλον ἢ ἔργων ἐστὶν ἀλήθεια, αὐτὴ ἡ δύναμις τῆς πόλεως, ἣν ἀπὸ τῶνδε τῶν τρόπων ἐκτησάμεθα, σημαίνει. μόνη γὰρ τῶν νῦν ἀκοῆς κρείσσων ἐς πεῖραν ἔρχεται, καὶ μόνη οὔτε τῷ πολεμίῳ ἐπελθόντι ἀγανάκτησιν ἔχει ὑφ' οἵων κακοπαθεῖ οὔτε τῷ ὑπηκόῳ κατάμεμψιν ὡς οὐχ ὑπ' ἀξίων ἄρχεται. μετὰ μεγάλων δὲ σημείων καὶ οὐ δή τοι ἀμάρτυρόν γε τὴν δύναμιν παρασχόμενοι τοῖς τε νῦν καὶ τοῖς ἔπειτα θαυμασθησόμεθα, καὶ οὐδὲν προσδεόμενοι οὔτε Ὁμήρου ἐπαινέτου οὔτε ὅστις ἔπεσι μὲν τὸ αὐτίκα τέρψει, τῶν δ' ἔργων τὴν ὑπόνοιαν ἡ ἀλήθεια βλάψει, ἀλλὰ πᾶσαν μὲν θάλασσαν καὶ γῆν ἐσβατὸν τῇ ἡμετέρᾳ τόλμῃ καταναγκάσαντες γενέσθαι, πανταχοῦ δὲ μνημεῖα κακῶν τε κἀγαθῶν ἀίδια ξυγκατοικίσαντες. περὶ τοιαύτης οὖν πόλεως οἵδε τε γενναίως δικαιοῦντες μὴ ἀφαιρεθῆναι αὐτὴν μαχόμενοι ἐτελεύτησαν, καὶ τῶν λειπομένων πάντα τινὰ ἐθέλειν εἰκὸς ὑπὲρ αὐτῆς κάμνειν».
Α.
Από το κείμενο που σας δίνεται να μεταφράσετε στο τετράδιό σας το απόσπασμα:
«μετὰ μεγάλων δὲ σημείων...ὑπὲρ αὐτῆς κάμνειν».
Μονάδες 10
Να γράψετε στο τετράδιό σας τις απαντήσεις των παρακάτω ερωτήσεων:
Β1.
Να περιγράψετε τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του Αθηναίου με βάση τα
στοιχεία του διδαγμένου κειμένου.
Μονάδες 10
Β2.
«Πανταχοῦ δὲ μνημεῖα κακῶν τε κἀγαθῶν ἀίδια ξυγκατοικίσαντες»:
Γιατί ο Περικλής αναφέρεται εδώ όχι μόνο στις επιτυχίες αλλά και στις αποτυχίες της Αθήνας;
Μονάδες 10
Β3.
Να αναλύσετε τη βασική επιφύλαξη που διατυπώνει ο Περικλής—στο μεταφρασμένο
κείμενο που ακολουθεί—σχετικά με τη δυνατότητα του λόγου να πείσει τους ακροατές
και να εκθέσετε το επιχείρημα, με το οποίο παρακάμπτει την επιφύλαξη αυτή στο
παρακάτω απόσπασμα:
«ὡς οὐ λόγων ἐν τῷ παρόντι κόμπος τάδε μ ᾶλλον ἢ ἔργων ἐστὶν ἀλήθεια, αὐτὴ ἡ δύναμις
τῆς πόλεως, ἣν ἀπὸ τῶνδε τῶν τρόπων ἐκτησάμεθα, σημαίνει».(κεφ. 41)
Θουκυδίδη Περικλέους Επιτάφιος,(35)
[...]Γιατί είναι δύσκολο να μιλήσει κανείς μ’επιτυχία, εκεί που με κόπο
εξασφαλίζεται η εντύπωση ότι λέει την αλήθεια. Κι αυτό, γιατί ο ακροατής
που ξέρει καλά τα γεγονότα και τ’ ακούει μ’ευνοϊκή διάθεση, ίσως θα
σχημάτιζε τη γνώμη ότι τα λεγόμενα είναι κάπως κατώτερα, σε σύγκριση
μ’αυτά που και θέλει ν’ ακούει και τα ξέρει καλά· όμως, αυτός που δεν τα
γνώρισε, θα σχημάτιζε τη γνώμη πως πρόκειται για υπερβολές, επειδή
νιώθει φθόνο, αν τυχόν ακούσει κάτι που ξεπερνά τη δική του δύναμη.
Γιατί μόνο ως εκείνο το σημείο ανέχεται ο άνθρωπος ν’ ακούει επαίνους
που λέγονται για άλλους, ως εκεί που κι ο καθείς πιστεύει ότι είναι ικανός να
κατορθώσει κάτι απ’ όσα άκουσε· όμως, για καθετί που ξεπερνά τη δύναμή του,
κυριεύεται απ’ την πρώτη στιγμή από φθόνο, κι έτσι δεν δίνει πίστη.
Μονάδες 10
Β4.
Ποιοι παράγοντες συνέβαλαν στη διαμόρφωση της προσωπικότητας του Περικλή;
Μονάδες 10
Β5.
Να γράψετε δύο ομόρριζες λέξεις της νέας ελληνικής γλώσσας, απλές ή σύνθετες, για καθεμιά
από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου:
παίδευσιν, εὐτραπέλως, κατάμεμψιν, ἐσβατόν, λειπομένων.
Μονάδες 10
Γ.Αδίδακτο κείμενο Ξενοφώντος Απομνημονεύματα ∆.ΙV.16.
Ἀλλὰ μὴν καὶ ὁμόνοιά γε μέγιστόν τε ἀγαθὸν δοκεῖ ταῖς πόλεσιν εἶναι καὶ πλειστάκις
ἐν αὐταῖς αἵ τε γερουσίαι καὶ οἱ ἄριστοι ἄνδρες παρακελεύονται τοῖς πολίταις
ὁμονοεῖν, καὶ πανταχοῦ ἐν τῇ Ἑλλάδι νόμος κεῖται τοὺς πολίτας ὀμνύναι ὁμονοήσε ιν, καὶ πανταχοῦ ὀμνύουσι τὸν ὅρκον τοῦτον· οἶμαι δ' ἐγὼ ταῦτα γίγνεσθαι οὐχ ὅπως τοὺς αὐτοὺς
χοροὺς κρίνωσιν οἱ πολῖται, οὐδ' ὅπως τοὺς αὐτοὺς αὐλητὰς ἐπαινῶσιν, οὐδ'
ὅπως τοὺς αὐτοὺς ποιητὰς αἱρῶνται, οὐδ' ἵνα τοῖς αὐτοῖς ἥδωνται, ἀλλ' ἵνα τοῖς νόμοις
πείθωνται. τούτοις γὰρ τῶν πολιτῶν ἐμμενόν των, αἱ πόλεις ἰσχυρόταταί τε καὶ
εὐδαιμονέσταται γίγνονται· ἄνευ δὲ ὁμονοίας οὔτ' ἂν πόλις εὖ πολιτευθείη οὔτ'
οἶκος καλῶς οἰκηθείη.
Γ1.
Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας το κείμενο.
Μονάδες 20
Γ2.α.
Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας τους παρακάτω πίνακες, στα κενά των οποίων
θα συμπληρώσετε τους τύπους που ζητούνται. (Η αντωνυμία να γραφεί στο
γένος και στον αριθμό που βρίσκεται ο τύπος του κειμένου, που δίνεται).
Επίρρημα
Θετικός Συγκριτικός
εὐδαιμονέσταται
Αντωνυμία
Γενική ∆οτική Κλητική
τοῦτον
Μονάδες 5
Γ2.β.
Να γράψετε τους ζητούμενους τύπους για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις
του κειμένου:
αἱρῶνται: το δεύτερο ενικό πρόσωπο της ευκτικής και της προστακτικής του
αορίστου β στη φωνή που βρίσκεται.
πείθωνται: τον ίδιο τύπο στον παθητικό αόριστο.
ἐμμενόντων: το δεύτερο ενικό πρόσωπο της οριστικής του μέλλοντα
και του αορίστου στη φωνή που βρίσκεται.
Μονάδες 5
Γ3.α.
Να αναγνωρίσετε συντακτικά τις παρακάτω λέξεις του κειμένου:
ἀγαθόν, εἶναι, ταῦτα, τούτοις, τῶν πολιτῶν.
Μονάδες 5
Γ3.β.
«οἱ ἄριστοι ἄνδρες παρακελεύονται τοῖς πολίταις ὁμονοεῖν»:
Να μεταφέρετε τον πλάγιο λόγο σε ευθύ (Μονάδες2)
και να δικαιολογήσετε την απάντησή σας(Μονάδες 3).
Μονάδες 5
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου