ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑ

Μετάφραση αρχαίου κειμένου
ΒΙΒΛΙΟ ΙΙΙ (70-81)

70
Οι Κερκυραίοι λοιπόν βρίσκονταν σε εμφύλια διαμάχη από τότε που ήρθαν σ’ αυτούς στην Κέρκυρα οι αιχμάλωτοι που προέρχονταν από τις ναυμαχίες για την Επίδαμνο, αφού τους ελευθέρωσαν οι Κορίνθιοι, φαινομενικά απελευθερωμένοι με εγγύηση των προξένων τους για οχτακόσια τάλαντα, στην πραγματικότητα όμως επειδή πείστηκαν και ανέλαβαν να φέρουν την Κέρκυρα με το μέρος των Κορινθίων. Και αυτοί πιάνοντας τον κάθε πολίτη χωριστά δούλευαν προδοτικά για να κάνουν την πόλη να αποστατήσει από τους Αθηναίους. Και αφού έφτασε ένα αθηναϊκό πλοίο και ένα κορινθιακό, που έφερναν πρέσβεις και αφού ήρθαν σε διαπραγματεύσεις αποφάσισαν οι Κερκυραίοι να είναι σύμμαχοι με τους Αθηναίους σύμφωνα με την ισχύουσα συνθήκη και φίλοι με τους Πελοποννησίους όπως ακριβώς και πρωτύτερα. Και αυτοί οι άντρες δηλαδή οι Κερκυραίοι ολιγαρχικοί που επέστρεψαν από την Κόρινθο γιατί κάποιος Πειθίας ήταν με δική του πρωτοβουλία πρόξενος των Αθηναίων και ήταν αρχηγός του δημοκρατικού κόμματος τον σύρουν στο δικαστήριο με την κατηγορία ότι προσπαθεί να υποδουλώσει την Κέρκυρα στους Αθηναίους. Αυτός τότε αφού αθωώθηκε καταγγέλλει κι αυτός με την σειρά του στους πέντε πιο πλούσιους άντρες απ’ αυτούς με τον ισχυρισμό ότι κόβουν τις βέργες που στηρίζουν τα κλήματα των αμπελιών από το ιερό άλσος του Δία και του Αλκίνου, και ως πρόστιμο τιμωρία για καθεμιά φούρκα είχε οριστεί ένας στατήρας. Και αφού αυτοί καταδικάστηκαν να πληρώσουν πρόστιμο και κατέφυγαν και κάθισαν ως ικέτες στους ναούς εξαιτίας της βαριάς χρηματικής ποινής, για να πληρώσουν πρόστιμο ύστερα από συμφωνία για το ύψος του ο Πειθίας γιατί συνέβαινε να είναι και μέρος της βουλής πείθει τους Κερκυραίους ώστε να κάμουν χρήση του νόμου. Αυτοί τότε επειδή και από το νόμο αποκλείονταν από το πλεονέκτημα να ορίσουν με συμφωνία το ύψος του προστίμου και συνάμα πληροφορούνταν για τον Πειθία ότι, όσο ακόμα είναι μέλος της βουλής, θα καταφέρει να μεταπείσει την πλειοψηφία να θεωρεί τους ίδιους με τους Αθηναίους φίλους και εχθρούς έκαμαν συνωμοσία  και αφού πήραν μαχαίρια μπαίνουν στη βουλή ξαφνικά αιφνιδιαστικά και φονεύουν και τον Πειθία και εξήντα περίπου άλλους (από τους) βουλευτές και ιδιώτες) (απλούς πολίτες) μερικοί όμως άλλοι της ίδιας ιδεολογίας με τον Πειθία (ομοϊδεάτες του) λίγοι στον αριθμό κατέφυγαν στην αθηναϊκή τριήρη που ακόμα ήταν εκεί (δηλαδή στην Κέρκυρα).
71. 
Αφού λοιπόν έκαμαν αυτό και κάλεσαν σε συνέλευση τους Κερκυραίους, τους είπαν ότι αυτή η πράξη ήταν ό,τι καλύτερο και δε θα υποδουλώνονταν με κανέναν τρόπο πια από τους Αθηναίους, και στο εξής μένοντας ουδέτερου ούτε με τους δε να μην δέχονται παρά μόνο με ένα πλοίο, ενώ πλοία σε μεγαλύτερο αριθμό να τα θεωρούν εχθρικά.
Και αφού μίλησαν, ανάγκασαν τους Κερκυραίους να επικυρώσουν την πρότασή τους.
Στέλνουν επίσης και στην Αθήνα πρέσβεις αμέσως για να εξηγήσουν για όσα έγιναν πως ήταν συμφέροντα για τους Αθηναίους και να πείσουν αυτούς που είχαν καταφύγει εκεί να μην προβαίνουν σε καμία εχθρική ενέργεια, για να μην υπάρξει καμιά αντεκδίκηση.
72.
Όταν λοιπόν ήρθαν οι πρέσβεις στην Αθήνα, αφού συνέλαβαν οι Αθηναίοι και τους πρέσβεις ως υποκινητές στάσης και όσους έπεισαν οι πρέσβεις, τους συγκέντρωσαν για ασφάλεια στην Αίγινα.
Στο μεταξύ όμως, αφού ήρθε κορινθιακό πλοίο και Λακεδαιμόνιοι πρέσβεις, αυτοί από τους Κερκυραίους που ήταν κύριοι της πολιτικής κατάστασης κάνουν επίθεση κατά των δημοκρατικών και τους νίκησαν σε μάχη.
Και όταν ήρθε η νύχτα, οι δημοκρατικοί καταφεύγουν στην ακρόπολη και στα ψηλά και οχυρά μέρη της πόλης και αφού συγκεντρώθηκαν εκεί εγκαταστάθηκαν και κατείχαν επίσης και το Υλλαϊκό λιμάνι, οι άλλοι κατέλαβαν και την αγορά, όπου ακριβώς κατοικούσαν οι περισσότεροι απ΄ αυτούς, και το λιμάνι του Αλκίνου που ήταν κοντά σ΄αυτήν την αγορά και που βλέπει προς την απέναντι στεριά.
73. 
Και την επόμενη μέρα είχαν μεταξύ τους λίγες μικροεπιθέσεις και έστελναν εδώ και κει ανθρώπους στα χωράφια και οι δύο (παρατάξεις), προσκαλώντας με το μέρος τους τους δούλους και υποσχόμενοι σ΄αυτούς ελευθερία^. και οι περισσότεροι από τους δούλους πήγαν σύμμαχοι στο πλευρό των δημοκρατικών, ενώ οχτακόσιοι μισθοφόροι από τη στεριά (πήγαν) με το μέρος των άλλων των αντιπάλων.
74.
Και αφού πέρασε μια μέρα γίνεται και πάλι (καινούρια) μάχη και νικούν οι δημοκρατικοί και εξαιτίας της ισχύς των θέσεων τους και επειδή είχαν αριθμητική υπεροχή και οι γυναίκες με τόλμη τους βοήθησαν χτυπώντας από τα σπίτια με κεραμίδια και υπομένοντας τη σύγχυση (ταραχή) σε αντίθεση προς τη (γυναικεία) φύση τους. Και όταν έγινε η υποχώρηση αργά το απόγευμα επειδή φοβήθηκαν οι ολιγαρχικοί μήπως οι δημοκρατικοί αφού κάμουν επίθεση καταλάβουν αμέσως με τον πρώτο αλαλαγμό το ναύσταθμο και τους σκοτώσουν, βάζουν φωτιά στα σπίτια που βρίσκονταν γύρω γύρω στη αγορά και στις πολυκατοικίες για να μην υπάρχει δρόμος προσέγγισης χωρίς να λογαριάζουν (λυπούνται) ούτε τα δικά τους ούτε τα ξένα σπίτια ώστε και πολλά πράγματα εμπόρων κάηκαν εντελώς και η πόλη κινδύνεψε να καταστραφεί στο σύνολο της, αν φυσούσε άνεμος τη φωτιά με κατεύθυνση προς αυτή (την πόλη). Και αυτοί αφού σταμάτησαν τη μάχη καθώς και τα δύο στρατόπεδα απείχαν από πολεμικές ενέργειες τη νύχτα βρίσκονταν σ’ επιφυλακή και το κορινθιακό πλοίο όταν είχαν επικρατήσει οι δημοκρατικοί ανοιγόταν με προφυλάξεις στο ανοιχτό πέλαγος και οι περισσότεροι από τους μισθοφόρους διαφεύγοντας την προσοχή (χωρίς να γίνουν αντιληπτοί) πέρασαν στην (απέναντι) στεριά.
75. 
Και την επόμενη μέρα ο Νικόστρατος, ο γιος του Διειτρέφη, στρατηγός των Αθηναίων φθάνει από τη Ναύπακτο σε βοήθεια με δώδεκα πλοία και πεντακόσιους οπλίτες Μεσσηνίους και διαπραγματευόταν μια συμφωνία και τελικά τους πείθει ώστε να συμφωνήσουν μεταξύ τους να δικάσουν δέκα άντρες, τους υπαίτιους οι οποίοι εξάλλου δεν έμειναν πλέον εκεί να περιμένουν και οι υπόλοιποι να παραμείνουν εκεί (στο νησί τους), αφού κάνουν συμφωνία μεταξύ τους και με τους Αθηναίους υπό τον όρο να θεωρούν τους ίδιους εχθρούς και φίλους. Και εκείνος αφού πέτυχε αυτά ήταν έτοιμος να φύγει με τα πλοία (να αποπλεύσει) οι αρχηγοί τότε των δημοκρατικών τον πείθουν να αφήσει πίσω σ’ αυτούς πέντε πλοία απ’ τα δικά του ώστε να αποθαρρυνθούν οι αντίπαλοι τους να κάνουν κίνημα και (υπόσχονται) ότι οι ίδιοι θα του δώσουν μαζί του ισάριθμα πλοία (δηλαδή πέντε) αφού τα επανδρώσουν με δικά τους πληρώματα. Εκείνος τότε συμφώνησε αυτοί όμως κατέγραφαν για ναυτική υπηρεσία ως πληρώματα για τα πλοία τους εχθρούς τους. Επειδή όμως φοβήθηκαν εκείνοι μήπως τους στείλουν στην Αθήνα καταφεύγουν και κάθονται (ικέτες) στο ναό των Διοσκούρων. Και ο Νικόστρατος προσπαθούσε να τους σηκώσει (από κει) και να τους καθησυχάσει (να τους παρηγορήσει). Καθώς όμως δεν τους έπειθε, οι δημοκρατικοί, για το λόγο αυτό αφού οπλίστηκαν γιατί, καθώς πίστευαν (οι δημοκρατικοί) κανέναν καλό σκοπό δε φαίνονταν να έχουν αυτοί (οι ολιγαρχικοί) με τη δυσπιστία τους να μη θέλουν να αποπλεύσουν μαζί με το Νικόστρατο πήραν απ’ τα σπίτια (των εχθρών τους) τα όπλα τους και, αν δεν τους είχε εμποδίσει ο Νικόστρατος θα σκότωναν μερικούς απ’ αυτούς που κατά τύχη συνάντησαν. Καθώς λοιπόν έβλεπαν οι άλλοι αυτά που γίνονταν καταφεύγουν και κάθονται ικέτες στο ναό της Ήρας και μαζεύονται όχι λιγότεροι από τετρακόσιους. Οι δημοκρατικοί τότε επειδή φοβήθηκαν μήπως επιχειρήσουν κάποια πολιτική μεταβολή τους σηκώνουν από κει αφού τους έπεισαν και τους μεταφέρουν στο νησί απέναντι (μπροστά) από το ναό της Ήρας και εκεί (δηλαδή στο νησί) στέλνονταν σ’ αυτούς τα αναγκαία τρόφιμα. 
76.
Ενώ λοιπόν η διαμάχη (ταραχή) βρισκόταν σ’ αυτό το σημείο την τέταρτη ή πέμπτη μέρα ύστερα απ’ τη μεταφορά των αντρών στο νησί καταφθάνουν (στην Κέρκυρα) τα πλοία των Πελοποννησίων από την Κυλλήνη πενήντα τρία (στον αριθμό) που ήταν αγκυροβολημένα εκεί μετά το (θαλάσσιο ταξίδι) απ’ την Ιωνία, και ναύαρχος τους ήταν ο Αλκίδας, που ήταν βέβαια και πρωτύτερα, και ως σύμβουλος του επέβαινε (μαζί του) ο Βρασίδας. Και αφού αγκυροβόλησαν στα Σύβοτα, λιμάνι της ηπειρωτικής χώρας, μόλις ξημέρωσε έπλεαν εναντίον της Κέρκυρας.
77. 
Εκείνοι τότε, (οι δημοκρατικοί της Κέρκυρας) εξαιτίας της πολλής ταραχής και επειδή φοβούνταν και όσα συνέβαιναν στην πόλη και την ναυτική επίθεση του (εχθρικού) στόλου, άρχισαν να ετοιμάζουν αμέσως εξήντα πλοία και όσα πλοία κάθε φορά επανδρώνονταν τα έστελναν εναντίον (κατά) των εχθρών, αν και τους συμβούλευαν οι Αθηναίοι να τους αφήσουν αυτούς (τους Αθηναίους) να εκπλεύσουν πρώτοι και αργότερα να ακολουθήσουν εκείνοι (οι Κερκυραίοι) με όλα τα πλοία μαζί. Και όταν τα πλοία τους βρίσκονταν κοντά στους εχθρούς (σε επαφή με τον εχθρό) διασκορπισμένα εδώ και εκεί, δύο λιποτάκτησαν αμέσως, ενώ σε άλλα οι επιβάτες (μαχητές) που είχαν επιβιβαστεί συγκρούονταν μεταξύ τους, και καμιά τάξη δεν υπήρχε σ’ αυτά που γίνονταν. Οι Πελοποννήσιοι τότε όταν είδαν την αναταραχή, εναντίον των Κερκυραίων παρατάχτηκαν με είκοσι πλοία, ενώ με τα υπόλοιπα εναντίον των δώδεκα πλοίων των Αθηναίων, μεταξύ των οποίων τα δύο ήταν η Σαλαμινία και η Πάραλος.
78.
Και οι Κερκυραίοι επειδή έκαναν επιθέσεις χωρίς τάξη και με λίγα (κάθε φορά) πλοία δεινοπαθούσαν από την πλευρά τους οι Αθηναίοι άλλωστε, επειδή φοβούνταν το μεγαλύτερο αριθμό (των εχθρικών λπίων) και την (πιθανή) περικύκλωση, από τους Πελοποννήσιους δεν έκαναν επίθεση στα παραταγμένα εναντίον τους πλοία ούτε στο σύνολο τους ούτε στο μέσο τους, αλλά αφού επιτέθηκαν σε μια πτέρυγα καταβυθίζουν ένα πλοίο. Και ύστερα απ΄ αυτά, αφού οι εχθροί σχημάτισαν κυκλική παράταξη έπλεαν γύρω γύρω (οι Αθηναίοι) και προσπαθούσαν να προκαλέσουν σύγχυση. Καθώς όμως το κατάλαβαν (αντιλήφθηκαν) (αυτό) οι Πελοποννήσιοι που βρίσκονταν κοντά στους Κερκυραίους και επειδή φοβήθηκαν μήπως συμβεί ακριβώς αυτό που έγινε στη Ναύπακτο, σπεύδουν σε βοήθεια, και αφού μαζεύτηκαν όλα μαζί τα πλοία έκαναν την ίδια στιγμή την επίθεση εναντίον των Αθηναίων. Εκείνοι (οι Αθηναίοι) τότε άρχισαν πια να υποχωρούν, ανακρούοντας την πρύμνα (χωρίς το πλοίο να κάνει στροφή) και συνάμα ήθελαν τα κερκυραϊκά πλοία να προλάβουν να καταφύγουν (στο λιμάνι για ασφάλεια) όσο το δυνατό μεγαλύτερο αριθμό καθώς αυτοί θα υποχωρούσαν αργά (σιγά σιγά) και οι εχθροί θα είχαν ταχθεί εναντίον τους. Η ναυμαχία λοιπόν, αφού τέτοια εξέλιξη είχε, τελείωσε με τη δύση του ηλίου.
79.
Και οι Κερκυραίοι επειδή άρχισαν να φοβούνται μήπως, αφού πλεύσουν οι εχθροί εναντίον της πόλης τους, καθώς αισθάνονταν νικητές, (στη ναυμαχία) ή πάρουν πίσω από’ το νησί τους εκεί αιχμαλώτους ή και κάτι άλλο εχθρικό επιχειρήσουν, τους αιχμαλώτους από το νησί τους μετέφεραν πίσω στο ναό της Ήρας και φρουρούσαν την πόλη τους. Εκείνοι όμως (οι Πελεποννήσιοι), αν και ήταν νικητές στη ναυμαχία, δεν τόλμησαν να πλεύσουν εναντίον της πόλης, αλλά έχοντας (αιχμάλωτα) δεκατρία πλοία των Κερκυραίων αναχώρησαν προς την ηπειρώτικη χώρα (δηλ, στα Σύβοτα) απ’ όπου ακριβώς ξεκίνησαν. Και την επόμενη μέρα καθόλου περισσότερο δεν έπλεαν εναντίον της πόλης, αν και βρισκόταν σε μεγάλη σύγχυση και φόβο και, καθώς λέγεται αν και παρακινούσε (για επίθεση) τον Αλκίδα ο Βρασίδας, χωρίς να έχει όμως ίση ψήφο αφού αποβιβάστηκαν όμως στη Λευκίμη το γνωστό ακρωτήριο, λεηλατούσαν τα χωράφια.
80.
Και στο μεταξύ οι δημοκρατικοί Κερκυραίοι επειδή ήταν τρομοκρατημένοι μήπως (τους) επιτεθούν τα (εχθρικά) πλοία, άρχισαν διαπραγματεύσεις και με τους ικέτες και με τους άλλους (τους υπόλοιπους ολιγαρχικούς) για το πώς θα σωθεί η πόλη και έπεισαν μερικούς από αυτούς να μπουν στα πλοία πραγματικά κατάφεραν να εξοπλίσουν παρά τις δυσκολίες τριάντα πλοία μια και περίμεναν την επίθεση του στόλου. Οι Πελοποννήσιοι εξάλλου αφού λεηλάτησαν μέχρι το μεσημέρι τη χώρα απέπλευσαν και μέσα στη νύχτα αναγγέλθηκε σ’ αυτούς με πυρσούς ότι πλησίαζαν (προερχόμενα) από τη Λευκάδα εξήντα πλοία αθηναϊκά αυτά τα έστειλαν οι Αθηναίοι και (μαζί τους) διοικητή τον Ευρυμέδοντα το γιο του Θουκλή, όταν πληροφορήθηκαν την εσωτερική αναταραχή και ότι ο στόλος του Αλκίδα πρόκειται να πλεύσει προς την Κέρκυρα. 
81.
Οι Πελοποννήσιοι λοιπόν αμέσως τη νύχτα, ταξίδεψαν γρήγορα γρήγορα πίσω προς την πατρίδα (τους) (πλέοντας) κοντά στην στεριά, και αφού μετέφεραν τα πλοία πάνω από τον ισθμό της Λευκάδας για να μη γίνουν αντιληπτοί πλέοντας γύρω γύρω (απ’  το νησί) (εν. από τους Αθηναίους) αποσύρονται (προς την Κυλλήνη ή το Γύθειο). Οι Κερκυραίοι εξάλλου όταν αντιλήφθηκαν ότι τα αθηναϊκά πλοία πλησίαζαν και ότι τα εχθρικά είχαν φύγει, αφού πήραν οδήγησαν στην πόλη τους Μεσσηνίους (δηλ. τους 500 του Νικόστρατου) που μέχρι τότε βρίσκονταν έξω (από την πόλη), και αφού έδωσαν εντολή στα πλοία που είχαν εξοπλίσει, να πλεύσουν γύρω γύρω (και να πάνε) στο Υλλαϊκό λιμάνι καθώς (τα πλοία) περιφέρονταν γύρω γύρω (από την πόλη), αν έπιαναν κάποιον αντίπαλο τους (δηλαδή των ολιγαρχικών που έμειναν στη πόλη) τον φόνευαν και αφού αποβίβαζαν από τα πλοία όσους είχαν πείσει να επιβιβαστούν στα πλοία τους σκότωναν, ακόμα αφού πήγαν στο Ηραίο έπεισαν πενήντα περίπου ικέτες να δεχτούν να δικαστούν και όλους τους καταδίκασαν σε θάνατο. Οι περισσότεροι ωστόσο από τους ικέτες, όσοι δεν είχαν πειστεί, καθώς έβλεπαν αυτά που γίνονταν, σκότωναν ο ένας τον άλλο εκεί μέσα στο ναό, και μερικοί απαγχονίζονταν από τα δέντρα, ενώ άλλοι έδιναν τέλος στη ζωή τους όπως ο καθένας μπορούσε, Και για εφτά μέρες όσο έμεινε ο Ευρυμέδοντας αφότου ήρθε με τα εξήντα πλοία, οι Κερκυραίοι σκότωναν αυτούς από τους συμπολίτες τους που θεωρούνταν ότι ήταν εχθροί τους (πολιτικοί αντίπαλοι), και παρ’ όλο που ισχυρίζονταν ότι τιμωρούσαν αυτούς που προσπαθούσαν να καταλύσουν τη δημοκρατία, (το δημοκρατικό πολίτευμα) όμως μερικοί βρήκαν το θάνατο και για προσωπικές έχθρες, και άλλοι (βρήκαν το θάνατο) από τους οφειλέτες τους για χρήματα που τους οφείλονταν και κάθε είδους φόνοι διεπράχθησαν και τίποτα δεν παραλείφτηκε που να μην έγινε, απ’ όσα συνηθίζεται  να γίνονται σε τέτοιες περιστάσεις και ακόμα περισσότερα. Και μάλιστα σκότωνε ο πατέρας το για και (μερικοί ικέτες) απομακρύνοντας από τα ιερά και σκοτώνονταν μπροστά σ’ αυτά, μερικοί άλλοι επίσης, αφού περικλείστηκαν από τείχος πέθαναν μέσα στο ναό τους Διονύσου.





ΛΙΑΚΑΣ ΠΑΝΤΕΛΗΣ, φιλόλογος