Το BookSitting ζήτησε από τέσσερις συγγραφείς, που διδάσκουν δημιουργική γραφή, να απαντήσουν στο «αιώνιο» ερώτημα: «Διδάσκεται η συγγραφή;».
Photo credit: mugfaker (Creative Commons)
«Εκείνο
που διδάσκεται είναι η μέθοδος την οποία ακολουθεί κάθε διδάσκων,
εφόσον βέβαια είναι δόκιμος συγγραφέας, αλλιώς δεν έχει νόημα. Συνεπώς,
εκείνο που οφείλει να προσέξει κάθε υποψήφιος μαθητής ή μαθήτρια, είναι
η οντότητα κάθε συγγραφέα-διδάσκοντα, ώστε να επιλέξει έναν καλό
συγγραφέα ως δάσκαλο.
Τα οφέλη πολλαπλασιάζονται αν διαβάσει τα
βιβλία του συγγραφέα-διδάσκοντα, ώστε να μπορέσει να αποκρυπτογραφήσει
τους λογοτεχνικούς τρόπους που χρησιμοποίησε στο εκάστοτε βιβλίο του.
Έχει την ευκαιρία να θέσει ερωτήματα και να λάβει απαντήσεις, πολύ
σημαντικό για κάθε υποψήφιο συγγραφέα.
Ξεκίνησα να διδάσκω σε σεμινάρια δημιουργικής γραφής στο περιοδικό Χάιλαϊτς, το 2004, με προτροπή του φίλου και συνάδελφου Κωνσταντίνου Τζαμιώτη και συνέχισα στο Κολλέγιο Αθηνών, με πρόταση της αείμνηστης φίλης και συναδέλφου Νένης Ευθυμιάδη. Από τριετίας ίδρυσα την δική μου σχολή, την «Ανοιχτή Τέχνη, σεμινάρια-διαλέξεις-δράσεις για τις τέχνες και τον πολιτισμό»,
στην οποία διδάσκω τόσο εγώ, όσο και εξαιρετικοί συνάδελφοι, όπως οι:
Σωτήρης Δημητρίου, Κων/νος Τζαμιώτης, Γιάννης Υφαντής, Γιώργος Χρονάς,
Γιώργος Μπλάνας.
Αρκετοί μαθητές μου, γύρω στους 15, έχουν εκδώσει
βιβλία σε γνωστούς εκδοτικούς οίκους (Καστανιώτη, Αλεξάνδρεια, Μελάνι)
και σε λιγότερο γνωστούς.»
* Ο Αλέξανδρος Ασωνίτης σπούδασε Νομικά στην Αθήνα. Από το 1995 έχει διαγράψει τη δική του πορεία στην ελληνική λογοτεχνία με αρκετά έργα, ανάμεσα στα οποία ένα best-seller, το «Λάλον ύδωρ» και το «Η Συνείδηση της Αιωνιότητας», το σημαντικότερο μυθιστόρημα της δεκαετίας του 1990, κατά το περιοδικό «Ιχνευτής» (το 2003). Ακολούθησαν το «Γεια σου τηλεόραση!» και οι νουβέλες «Το μνημειώδες σχέδιο του Σερ Ουίνστον Τσόρτσιλ – Το μοιρολόι της Μανούσαινας». Διηγήματά του έχουν συμπεριληφθεί σε αρκετές συλλογές. Πέραν της συγγραφής, ασχολείται με τη μετάφραση αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων. Αρθρογραφεί σε περιοδικά και διδάσκει σε μαθήματα δημιουργικής γραφής. Το θεατρικό του έργο «Μανέρμες, η μάνα του Σολωμού, η μάνα του Κάλβου» ανέβηκε από το ΔΗΠΕΘΕ Κέρκυρας το 2010.
Μανίνα Ζουμπουλάκη*
«Επειδή
έμαθα να γράφω διαβάζοντας (τα πάντα) και γράφοντας (δεν φαντάζεστε)…
πιστεύω ότι κανένας δεν γεννιέται ξέροντας να γράφει από τη μάνα του:
μαθαίνεις να γράφεις επειδή διαβάζεις πολύ, είσαι μονόχνοτο παιδί, έχεις
πολλά θέματα, περιέργεια, παρατηρητικότητα, πετριά, και τουλάχιστον όσο
είσαι μικρός/ή, ερωτεύεσαι τους λάθους ανθρώπους συνέχεια. Εάν
συντρέχουν όλα αυτά και δεν μάθεις να γράφεις, είσαι περίεργο άτομο. Ή
το ρίχνεις στη μουσική ή σε τίποτα, απλώς χτυπάς το κεφάλι σου στον
τοίχο.Οι Αμερικάνοι έχουν εδώ και χρόνια Δημιουργικό Γράψιμο στα πανεπιστήμια και ο Μίμης Σουλιώτης το ξεκίνησε στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Μαθαίνεις ένα σωρό πράγματα για το γράψιμο, πώς να αρχίσεις, πώς να μην τα παρατήσεις, πώς στήνεις ήρωες… τρικ, μεθόδους, κόλπα, αναλύεις για να συνθέσεις, παρατηρείς για να αντιγράψεις ή να δημιουργήσεις ή και τα δύο… Για να μην το ζαλίζω πολύ: δεν υπάρχει περίπτωση να θέλεις να γράψεις, και να μην καταφέρεις να μάθεις πώς να το κάνεις σωστά. Ακόμα και εμπνευσμένα…»
* Γεννήθηκα το 1960, μεγάλωσα στην Καβάλα. Σπούδασα στην Αμερική Ιστορία Τέχνης και Φυσική Αγωγή. Δημοσιογραφώ από τις αρχές της δεκαετίας του ’80 στον «Ταχυδρόμο», στα «Πρόσωπα», «Κλικ», «Diva», «Μen», «Nitro», «Down Town», «Unique», «Ένα»,»Look», «PinkWoman», «Παιδί & Γονείς» και άλλα.
Είμαι μόνιμη αρθρογράφος στα «Elle» (από το 1997), στην «Athens Voice» (από το 2005) και στο ‘Home».
Έχω μεταφράσει τριάντα βιβλία από αγγλικά και γαλλικά για τις εκδόσεις «Κάκτος», όπως και άλλα τόσα «Αρλεκιν».
Δούλεψα στο ραδιόφωνο ως δημοσιογράφος/παραγωγός. Διδάσκω δημιουργικό γράψιμο (άρθρο, διήγημα, μυθιστόρημα, σενάριο) από το 2000 σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας και σε ιδιωτικές σχολές.
Συνέγραψα το σενάριο στις ταινίες μεγάλου μήκους «Ελεύθερη Κατάδυση», σε σκηνοθεσία Γιώργου Πανουσόπουλου, και «Ριζότο», σε σκηνοθεσία Όλγας Μαλέα.
Έχω εκδώσει τρεις συλλογές διηγημάτων («Κενά Μνήμης», «Μυροβόλος Άνοιξης» , «Η ζωή (δεν) είναι ταινία»), και τα μυθιστορήματα: «Φεύγα!», «Η σκόνη της Ημέρας», «Αληθινή Σταρ» , «Μεγάλο Καλοκαίρι», «Ευτυχία», «Φερμουάρ».
Έγραψα ένα εγχειρίδιο με τίτλο «Πώς να γράψεις», που επανεκδίδεται κάθε χρόνο.
Συμμετείχα με το διήγημα «Μέρα Νύχτα» στην συλλογή τριών διηγημάτων «Κρυμμένες Ιστορίες».
Το μυθιστόρημα «Φεύγα» έγινε σήριαλ σε δικό μου σενάριο (Mega, 2003).
Συνέγραψα το σενάριο του σήριαλ «Ξέχασέ με» (Alpha) Επίσης έγραψα το σενάριο της τηλεταινίας «Απαγωγή» (Mega).
Την άνοιξη του 2012 έγραψα το θεατρικό «Ευρέ Εργά», το οποίο ανέβηκε με επιτυχία στο Ίδρυμα Μιχάλη Κακογιάννη. Ανέβηκε για δεύτερη φορά τον χειμώνα του 2013 στο θέατρο Black Box του Ιδρύματος.
Γράφω συνέχεια – θεατρικά, σενάρια, μία όπερα, ένα μιούζικαλ κλπ. Κατά καιρούς αρθρογραφώ σε blog φίλων καθώς και σε επαρχιακά έντυπα.
Έχω τρία παιδιά και ζω στην Αθήνα.Αλέξης Σταμάτης*
«Ακόμη
και η πιο εμπνευσμένη λογοτεχνική κριτική, το μόνο που μπορεί να κάνει
είναι να ξύσει την επιφάνεια της μυστηριώδους διαδικασίας της
δημιουργικότητας, έλεγε ο Ντέιβιντ Λοτζ. Το ίδιο κάνει και το καλύτερο σεμινάριο δημιουργικής γραφής. Όπως έλεγε και ο Hemingway : «We are all apprentices in a craft where no one ever becomes amaster.» Ο ζωγράφος είναι σε θέση να διδάξει τα στοιχεία της δουλειάς του. Η «γραμματική» της ζωγραφικής είναι πολύ πιο συγκεκριμένη. Η συγγραφή δεν είναι ζωγραφική ούτε είναι μία συστηματοποιημένη γνώση. Δεν είναι εμπειρική επιστήμη – η διδαχή και η μάθηση δεν είναι όπως η διδαχή και η μάθηση, π.χ., της ιατρικής.
Πρόκειται για μία ακραία δράση προσοχής και μνήμης· ζητά από τα εγκεφαλικά σου κύτταρα να κάνουν όλο και περισσότερους συνδυασμούς. Ο εγκέφαλος αλληλεπιδρά με τον εαυτό του. Ακούει λέξεις, βλέπει λέξεις, μιλά λέξεις, γεννάει ρήματα. Οι δράσεις αυτές συμβαίνουν σε διάφορα διαμερίσματα του νου.
Η δημιουργική γραφή δίνει εντολές σε αυτά τα διαφορετικά διαμερίσματα να αρχίσουν να συνεργάζονται, κάνοντας υπό μία έννοια γυμναστική στις συνάψεις, καλωδιόνοντάς τες. Τι αγγέλους θα δημιουργήσουν; Τι τέρατα θα δημιουργήσουν; Με αυτόν τον τρόπο εκβάλλει η συγγραφή, έτσι κατασκευάζεται η νανοτεχνολογία της φαντασίας μας.
Τα σεμινάριο που διδάσκω γίνονται στο Κολλέγιο Αθηνών Ψυχικού και στο Μουσείο Ηρακλειδών.»
* Ο Αλέξης Σταμάτης γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε Αρχιτεκτονική στο ΕΜΠ και έκανε μεταπτυχιακά Αρχιτεκτονικής και Κινηματογράφου στο Λονδίνο. Έχει γράψει είκοσι τρία βιβλία (μυθιστορήματα, διηγήματα, βιβλίο για παιδιά , νουβέλες, ποίηση). Βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε εννέα γλώσσες.
Το πρώτο του μυθιστόρημα, «Ο έβδομος ελέφαντας», εκδόθηκε στην Μεγάλη Βρετανία.
Το «Μπαρ Φλωμπέρ» εκδόθηκε στην Μεγάλη Βρετανία, τη Γαλλία, την Ιταλία, την Ισπανία, την Πορτογαλία, και τη Σερβία. Επανεκδόθηκε το 2012 από τις εκδόσεις Καστανιώτη σε νέα συμπληρωματική έκδοση.
Η «Αμερικάνικη Φούγκα» (2006) κέρδισε το Διεθνές Βραβείο Λογοτεχνίας του Αμερικανικού Ομοσπονδιακού Ιδρύματος Τεχνών και εκδόθηκε στις ΗΠΑ (Etruscan Press, 2008).
Το πρώτο του παιδικό μυθιστόρημα «Ο Άλκης και ο Λαβύρινθος» (2009) κέρδισε το πρώτο βραβείο του Κύκλου του Παιδικού Βιβλίου.
Για την δεύτερη ποιητική συλλογή του, «Αρχιτεκτονική Εσωτερικών Χώρων», του απονεμήθηκε το 1994 από τον Δήμο Αθηναίων το Βραβείο Ποίησης στη μνήμη Νικηφόρου Βρεττάκου.
Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί στην Μεγάλη Βρετανία.
Ο μονόλογος του «Τελευταία Μάρθα» παίχτηκε το 2008 στο Θέατρο της οδού Κεφαλληνίας.
Δυο μονόλογοι του με τίτλο «Γένεση» ανέβηκαν το 2008 στο Θέατρο Χώρα.
Το θεατρικό του έργο «Δακρυγόνα» παρουσιάστηκε το 2010 στο Θέατρο της οδού Κεφαλληνίας, όπου το 2012 ανέβηκε και το θεατρικό του «Σκότωσε ό,τι αγαπάς».
Το έργο του «Μεσάνυχτα σ’ έναν τέλειο κόσμο ανέβηκε» στο Θέατρο Τέχνης. Το έργο του «Innerview» παίζεται στο Ίδρυμα Κακογιάννης.
Έχει αντιπροσωπεύσει πολλές φορές την Ελλάδα σε διεθνή λογοτεχνικά συνέδρια και διδάσκει Δημιουργική Γραφή στο Κολλέγιο Αθηνών-Ψυχικού και στο Μουσείο Ηρακλειδών.
Γράφει κριτική λογοτεχνίας στην εφημερίδα «τα Νέα».
Γιώργος Παναγιωτίδης*
«Στις
αγγλοσαξονικές χώρες η συγγραφή διδάσκεται συστηματικά, δηλαδή
ακαδημαϊκά σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο, ήδη λίγο λιγότερο
από ένα αιώνα οπότε σ’ αυτές το ερώτημα είναι ήδη απαντημένο.Η συγγραφή είναι τέχνη που απαιτεί τόσο τη γνώση τεχνικών όσο και τη γνώση της ιστορίας της ίδιας αυτής της τέχνης. Αυτά είναι που διδάσκονται αλλά βεβαίως, όπως και σε όλες τις τέχνες, ένα μεγάλο ρόλο από εκεί και πέρα έχει και το ταλέντο του κάθε ασκούμενου. Μια σπουδή της συγγραφής την κάνουν μόνοι τους και οι συγγραφείς διαισθητικά και κατά το προσωπικό τους κριτήριο.
Όσον αφορά στη δημιουργική γραφή, η λογική δεν είναι ένας αδόκιμος συγγραφέας να μάθει κάποια από τα μυστικά της τεχνικής ενός δόκιμου συγγραφέα. Αυτή είναι ιδιαίτερα περιορισμένη μαθητεία.
Η δημιουργική γραφή έχει ως φιλοσοφία της τη μαθητεία δίπλα σε καταρτισμένους και ειδικούς επιστήμονες, αν αυτοί τυγχάνουν και συγγραφείς ακόμα καλύτερα, που είναι ικανοί να ασκήσουν συστηματικά μελλοντικούς συγγραφείς αλλά πρωτίστως ικανούς αναγνώστες.
Εγώ παρότι γράφω εδώ και τριάντα χρόνια κι ένα μυθιστόρημά μου μάλιστα διακρίθηκε με το βραβείο μυθιστορήματος του πρώην «Διαβάζω» νυν «Αναγνώστη» το 2008, εκ των υστέρων σπούδασα τη δημιουργική γραφή σε μεταπτυχιακό επίπεδο, σαφώς για να βελτιώσω τις δικές μου συγγραφικές ικανότητες ενώ σήμερα είμαι υποψήφιος διδάκτορας Δημιουργικής Γραφής του Παν/μίου Δυτικής Μακεδονίας.
Και μ’ αυτό θέλω να πω ότι νιώθω ικανός πλέον να διδάσκω την τέχνη της συγγραφής όχι τόσο γιατί είμαι συγγραφέας όσο γιατί αυτό είναι το αντικείμενο των σπουδών μου.
Δημιουργική γραφή διδάσκω τόσο στο ένα και μοναδικό στην Ελλάδα έως σήμερα Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών στη Φλώρινα, το οποίο διευθύνει ο συγγραφέας και καθηγητής Τριαντάφυλλος Κωτόπουλος, όσο και σε συνεργασία με τον συγγραφέα και εκδότη Βασίλη Ρούβαλη ιδιωτικά με την Διαδικτυακή Δημιουργική Γραφή, την οποία έστησα πριν έξι χρόνια και στην οποία έχουν μαθητεύσει πάνω από εξήντα άτομα, κάποιοι από τους οποίους έχουν ήδη εκδώσει προσωπικά αξιόλογα βιβλία.»
* Ο Γιώργος Παναγιωτίδης γεννήθηκε στην Αλεξανδρούπολη το 1965. Είναι εκπαιδευτικός με μεταπτυχιακό δίπλωμα στη δημιουργική γραφή. Συντάχτηκε με το λογοτεχνικό περιοδικό «Μανδραγόρας» για μια δεκαετία, έως το 2005 και για τα τεύχη 12 έως 33, απ’ όπου παρουσίαζε κυρίως ποιητές. Το ίδιο έκανε και στο Συμπόσιο Ποίησης του Πανεπιστημίου Πατρών. Εξέδωσε τρεις ποιητικές συνθέσεις, «Ρύνια», α΄ έκδοση το 1985 και β΄ έκδοση το 2002,
«Τα όντα εκεί» και «Ονόματα μόνο» υπό τον τίτλο «Τα δύο όλα» το 1996
και «Δι’ οδών» το 2002, από τις εκδόσεις Μανδραγόρας.
Το πρώτο του μυθιστόρημα, «Ερώτων και Αοράτων», κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Γαβριηλίδης το 2007 και διακρίθηκε με το Βραβείο Μυθιστορήματος του περιοδικού «Διαβάζω» το 2008.
Την Άνοιξη του 2012 κυκλοφόρησε την ποιητική συλλογή «Ομορφιές αφόρητες» επίσης από τις εκδόσεις Γαβριηλίδης.
Γράφει σε λογοτεχνικά περιοδικά. Κείμενά του έχουν δημοσιευτεί στα έντυπα λογοτεχνικά περιοδικά: Πόρφυρας, Μανδραγόρας, Δέλεαρ, Συμπόσιο, Ποιητική, Άνευ και στα ηλεκτρονικά λογοτεχνικά περιοδικά: http://www.e-poema.eu – http://poeticanet.com, καθώς και στο blog του Ε.ΚΕ.ΒΙ.
Επιμέλεια: Λιάκας Παντελής
ΠΗΓΗ
Booksitting.wordpress.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου