Οι συμβουλές του Πίτερ Κάρεϊ * προς επίδοξους συγγραφείς

‘’Αν το αποτέλεσμα της δουλειάς σου σε δυσαρεστεί, σίγουρα υπάρχει κάποιος λόγος για αυτό . Δεν έχεις λοιπόν παρά να εμπιστευτείς την κρίση σου. Γράψε ξανά και ξανά  ότι δεν σου αρέσει. ‘’

Ο πολυβραβευμένος συγγραφέας Πίτερ Κάρεϊ  (Peter Carey) απευθύνει το παρακάτω γράμμα με τις συμβουλές του σε όσους αγαπούν και ασχολούνται με το γράψιμο.

Αγαπητέ συγγραφέα,

Το να γράφει κανείς είναι το ευκολότερο πράγμα στον κόσμο. Ο καθένας μπορεί να το κάνει. Μοιάζει με το να πετάς ένα μπαλάκι του τένις στον τοίχο. Μοιάζει με το κολύμπι. Όλοι μπορούν να το μάθουν. Δεν χρειάζεται να είσαι ο καλύτερος. Δεν χρειάζεται να αλλάξεις κάτι. Από την άλλη, ίσως καταφέρεις κιόλας να γίνει ένας διάσημος σταρ από αυτό.

Όπως κολυμπούν και παίζουν τένις πολλοί, υπάρχουν και άνθρωποι αντίστοιχα που γράφουν σε όλα τα επίπεδα. Άλλοι ασχολούνται με το γράψιμο  για να περάσει κάπως ευχάριστα η ώρα τους  τα σαββατοκύριακα. Αυτό που μετράει είναι να μην τα παρατάς.

Αν όμως ονειρεύεσαι να κάνεις κάτι αυθεντικό, όμορφο και αληθινό, εάν φαντάζεσαι το βιβλίο σου στη βιτρίνα ενός βιβλιοπωλείου, είσαι στη θέση που είναι οι φιλόδοξοι κολυμβητές, πρέπει να προπονηθείς πολύ, να φτιάξεις δυνατούς μύες, και να ξεκινήσεις να δουλεύεις από σήμερα,  από τώρα.

Εάν γνωρίζεις ποιες πρέπει να είναι οι συνήθειες ενός καλού συγγραφέα δεν χρειάζεται να σου πω τίποτα παραπάνω. Ίσως ξέρεις τι θα σου πω. πρέπει να γράφεις συχνά, κάθε μέρα. Πρέπει αυτό να αποτελεί για εσένα ένα από τα σημαντικότερα κομμάτια της ζωής σου. Δεν χρειάζεσαι έμπνευση,  αρκεί η συνήθεια του να γράφεις συχνά ακόμα και όταν είσαι άρρωστος ή λυπημένος.

Τίποτα δεν πρέπει να σε σταματά, ούτε ακόμα και τα ίδια σου τα παιδιά. Εάν έχεις παιδιά να κάνεις ότι έκανε και ο Toni Morrison, γράφε πριν ξυπνήσουν. Εάν θέλεις να γίνεις σαν τον πρωταθλητής της κολύμβησης που αθλείται  μέχρι και 4 ώρες τη μέρα θα χρειαστείς μεγάλη προσπάθεια. Αυτό ή το έχεις ή δεν το έχεις , για να το μάθεις αυτό πρέπει τουλάχιστον να προσπαθείς.

Θα σου πω με ηρεμία τι πρέπει να κάνεις για να γίνεις ιδιοφυΐα. Θα πρέπει καταρχάς να συνηθίσεις τον εαυτό σου στην αυτοκριτική. Πίστεψέ με, οι δικές σου αβέβαιες γνώμες αξίζουν χίλιες φορές περισσότερο από τις κρίσεις των φίλων σου. Οι φίλοι σου μπορεί να σε αγαπούν και να είναι πολύ ευφυείς . Ωστόσο δεν μπορούν να φανταστούν αυτό που εσύ δεν έχεις ακόμα φανταστεί. Γι αυτό μην τους δείχνεις πράγματα που φοβάσαι άδικα.

Αν το αποτέλεσμα της δουλειάς σου σε δυσαρεστεί υπάρχει ένας λόγος για αυτό σίγουρα. Δεν έχεις λοιπόν παρά να εμπιστευτείς την κρίση σου. Γράψε ξανά και ξανά  ότι δεν σου αρέσει. Αυτή τη δυναμική ακριβώς πρέπει να χτίσεις, να δουλεύεις μόνος σου, κλεισμένος στην μοναξιά , να γράφεις ξανά και ξανά. Ακόμα και όταν τελικώς επιτύχεις στο να έχεις μια αυθεντική δουλειά όπως επιθυμούσες, θα μείνεις να ζεις με την αμφιβολία και την αβεβαιότητα. Όλοι οι συγγραφείς μαθαίνουν να ζουν με αυτό. Έτσι εσύ και εγώ σήμερα νιώθουμε ακριβώς το ίδιο για την δουλειά μας σήμερα.

Εάν κάποτε διαβάσεις ένα από τα βιβλία μου ελπίζω να σκεφτείς πώς είναι όσο εύκολο όσο δείχνει. Στην πραγματικότητα,  έγραψα αυτά τα κεφάλαια 20 φορές ξανά και ξανά. Εάν θέλεις να γράφεις σε ένα καλό επίπεδο, αυτό θα πρέπει να το κάνεις και εσύ.

Αυτά είναι τα μισά από τις καλές συνήθειες που πρέπει να αναπτύξεις.

Ας περάσουμε τώρα στο δεύτερο μισό.

Πρώτα απ όλα κλείσε την τηλεόρασή σου. Η τηλεόραση είναι ο εχθρός σου. Δεν θα σε αφήσει να κάνεις ότι θα ήθελες. Εάν αρέσκεσαι στο να βλέπεις τηλεόραση δεν μπορεί να γίνεις ένας σοβαρός συγγραφέας.

Εάν θέλεις να περάσεις δημιουργικά την ώρα σου υπάρχει μια άσκηση που θα σε βοηθήσει να κάνεις τους συγγραφικούς σου μύες ασύγκριτους. Αυτή η άσκηση λοιπόν λέγεται διάβασμα. Αν έχεις ήδη διαβάσει καλά βιβλία και γενικά διαβάζεις αρκετές ώρες κάθε μέρα δεν χρειάζεσαι τις συμβουλές μου και σου ζητώ να με συγχωρέσεις. Ο λόγος που το υπογράμμισα αυτό είναι επειδή έχω συναντήσει έναν απίστευτο αριθμό ανθρώπων που βρίσκονται στην αρχή και πιστεύουν πως δεν χρειάζεται να διαβάσουν τίποτα τόσο πολύ.

Δεν αμφιβάλλω ότι αυτοί οι άνθρωποι περνάνε καλά όταν γράφουν και ίσως και να καταφέρουν να εκδώσουν κάτι. Ωστόσο δεν μπορείς να φτάσεις στην κουφή εάν δεν το συνδυάσεις με καθημερινό διάβασμα. Υπάρχουν τόσα απίθανα βιβλία που σε περιμένουν, πολλά από αυτά είναι νέων συγγραφέων , εν ζωή ακόμα, η πλειοψηφία τους όμως είναι ανθρώπων που έχουν φύγει από τη ζωή εδώ και πολύ παλιά. Αυτό δεν έχει να κάνει με το ότι υπήρχαν καλύτεροι συγγραφείς τότε παρά σήμερα, αλλά οφείλεται στο ότι πολλές γενιές ήταν πολύ μπροστά για την εποχή τους, κάτι που μας κάνει να θέλουμε  να δούμε τι θαύματα είχαν φτιάξει.

Μερικά από τα καλά βιβλία είναι με ιστορίες ανθρώπων που ζουν σαν και σένα. Κάποια θα έχουν ωστόσο χαρακτήρες με τους οποίους θα είναι δύσκολο να ταυτιστείς, αλλά μερικά από τα πιο ωραία θα σου διηγηθούν ιστορίες που δεν θα φανταζόσουν ποτέ, γραμμένες σε γλώσσες που δεν μπορείς να μιλήσεις,  χαρακτήρες που δεν θα συναντούσες εύκολα.

Τώρα που ‘’σκότωσες’’ την τηλεόραση θα πρέπει να επενδύσεις σε ένα πολύ καλό λεξικό.

Ξέρω πως είναι περίεργο το να σταματάς να διαβάζεις και να ψάχνεις λέξεις στο λεξικό αλλά είναι λιγότερο από το να διαβάζεις μη γνωρίζοντας τι θέλει να πει η ιστορία. Κανείς δεν θέλει να το κάνει αυτό. Ούτε εγώ ήθελα ποτέ να το κάνω. Στην δική μου περίπτωση συχνά γράφω μια καινούρια λέξη κάτω, όχι γιατί είμαι ανόητος αλλά γιατί με βοηθάει να μην ξεχνάω.

Θα σου πρότεινα ένα ωραίο βιβλίο της Francine Prose** με τίτλο "Διάβαζε όπως ένας συγγραφέας" (Reading Like a Writer: A Guide for - Δεν υπάρχει μεταφρασμένο στα ελληνικά , απ όσο γνωρίζουμε)

Πήγαινε να το αγοράσεις . Ίσως  να είσαι ήδη ένας πειθαρχημένος, ταλαντούχος και αυθεντικός συγγραφέας,  αλλά δεν δικαιολογείσαι εάν δεν αφιερώσεις αύριο κιόλας ένα δίωρο για να το διαβάσεις.

– Peter Carey

*Ο Πήτερ Κάρεϋ γεννήθηκε στη Βικτώρια της Αυστραλίας το 1943. Σπούδασε θετικές επιστήμες, χωρίς όμως να πάρει πτυχίο. Εργάσθηκε για χρόνια σε διαφημιστικές εταιρείες. Εμφανίσθηκε στα γράμματα το 1974 με τη συλλογή διηγημάτων: "Ο χοντρός στην Ιστορία" (στα ελληνικά, από τις εκδόσεις Γνώση). Ακολούθησαν κι άλλες συλλογές διηγημάτων και τα μυθιστορήματα: "Bliss" (1981), "Illywhacker" (1985· υποψήφιο για το βραβείο Μπούκερ), "Όσκαρ και Λουσίντα" (1988· τιμήθηκε με το βραβείο Μπούκερ· στα ελληνικά από τις εκδόσεις Aquarius), "The tax inspector" (1991), "The unusual life of Tristan Smith" (1994), "Τζακ Μαγκς" (1997) και "True history of the Kelly Gang" (2001· τιμήθηκε και αυτό με το βραβείο Μπούκερ). Το 1994 κυκλοφόρησε το βιβλίο του "Collected stories" το οποίο περιλαμβάνει το σύνολο σχεδόν των διηγημάτων του. Το βιβλίο "Ο Παπαγάλος και ο Ολιβιέ στην Αμερική" περιλήφθηκε στη βραχεία λίστα των υποψηφίων τόσο για το βραβείο Commonwealth όσο και για το βραβείο Booker 2010. Ο Κάρει έχει τιμηθεί επανειλημμένα για το σύνολο του έργου του, είναι μέλος της Royal Society of Literature, της Αυστραλιανής Ακαδημίας Ανθρωπιστικών Σπουδών και της Αμερικάνικης Ακαδημίας Τεχνών και Επιστημών. Ζει στη Νέα Υόρκη και διδάσκει δημιουργική γραφή στο New York University.

**η Francine Prose (1947-) είναι γνωστή συγγραφέας η οποία έχει γράψει πολλά βιβλία, μεταξύ αυτών: "The Lives of Muses", "Bigfoot Dreams", "Household Saints" και "Guided Tours of Hell". Άρθρα της έχουν δημοσιευτεί στα έντυπα: The New Yorker, Atlantic Monthly και Paris Review. Συνεργάζεται επίσης με το Harpers ενώ αρθρογραφεί τακτικά για θέματα τέχνης στη Wall Street Journal. 

  Η Francine Prose εκτός από συγγραφέας, είναι και επισκέπτρια καθηγήτρια λογοτεχνίας. Βιβλία της έχουν προταθεί για σημαντικά αμερικανικά βραβεία, ενώ άλλα έχουν μεταφερθεί στη μεγάλη οθόνη ή έχουν διασκευαστεί ως μιούζικαλ για το θέατρο. Είναι μέλος του Αμερικανικού Κέντρου PEN, του οποίου έχει χρηματίσει πρόεδρος, που προωθεί τη λογοτεχνία, την ελευθερία της έκφρασης και τις διεθνείς σχέσεις των συγγραφέων. Κατοικεί στη Νέα Υόρκη.

ΠΗΓΗ

Για τη μετάφραση Μαρία Ξυπολοπούλου

Antikleidi.com