ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΠΟΛΕΩΝ ΥΠΟΒΑΘΜΙΖΟΥΝ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ

Οι σύγχρονες πόλεις, ιδίως οι μεγαλουπόλεις (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Ηράκλειο, κ.λ.π) αποτελούν πολύπλοκα δομικά- μηχανολογικά συγκροτήματα με συστήματα εγκαταστάσεων κοινής ωφελείας (ύδρευση, αποχέτευση, θέρμανση, σωληνώσεις φυσικού αερίου, υπόγεια καλώδια και επιφανειακές γραμμές μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος, μαζικά μέσα μεταφοράς κτλ.), αναγκαίων για την ομαλή λειτουργία της στέγασης και για τις σχέσεις μεταξύ περιοχών κατοικίας, βιομηχανικών επιχειρήσεων,δημοσίων υπηρεσιών, αφετηριών-τερμάτων υπεραστικών μεταφορών και δημοσίων εμπορικών κέντρων. Το επίπεδο ανέσεων και υπηρεσιών στην πόλη μεγάλη σημασία για την εξασφάλιση υγιεινών, εξυπηρετικών και πολιτισμένων συνθηκών ζωής για τον πληθυσμό. Όλα αυτά όμως δεν έχουν να κάνουν με την ποιότητα ζωής όπως θα δούμε στη συνέχεια. Το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει σήμερα η ανθρωπότητα σε σχέση με τις μεγαλουπόλεις, είναι η αστικοποίηση και ο αστισμός που δηλώνει τις συνέπειες της αστικοποίησης. Η αστικοποίηση συνίσταται στη συγκέντρωση εγκατάσταση και αύξηση του πληθυσμού των μεγάλων αστικών κέντρων και στην αριθμητική αύξηση των πόλεων με ταυτόχρονη εγκατάλειψη και ερήμωση της υπαίθρου. Το φαινόμενο της αστικοποίησης ως συνέπεια της βιομηχανικής κοινωνίας θεμελιώνει μια βίαιη ανατροπή στη σχέση μεταξύ πόλης και υπαίθρου και είναι ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά από το 18 έως τον 20 αιώνα. Η μείωση του αγροτικού πληθυσμού, ο περιορισμός των αγροτικών επαγγελμάτων και η αντικατάστασή τους με βιομηχανικά επαγγέλματα και υπηρεσίες από ένα πληθυσμό που καθημερινά έλκεται από τα αστικά και βιομηχανικά κέντρα, η προσδοκία καλύτερου βιοτικού επιπέδου και η πιθανότητα βελτίωσης της κοινωνικής θέσης, οδήγησαν στην αστυφιλία και τον αστισμό. Το φαινόμενο όμως αυτό συνοδεύτηκε από την παρουσία των απρόσωπων κοινωνικών σχέσεων, τις μορφές κοινωνικής παθογένειας της οικολογικής και κοινωνικής συνείδησης. και ταυτότητας. Τα προβλήματα αυτά, σε γενικές γραμμές υπάρχουν σ΄ όλες τις ανεπτυγμένες και περισσότερο στις αναπτυσσόμενες χώρες του σύγχρονου κόσμου, που μέσα στις μεγαλουπόλεις του ο άνθρωπος φαίνεται να είναι εντέλει ο «μεγάλος απών». Ο αστισμός εκφράζει τις συνέπειες της αστικοποίησης, που αφορούν τις κοινωνικές σχέσεις και την ποιότητα ζωής των κατοίκων των πόλεων. Μεταξύ άλλων τονίζεται η χαλάρωση των κοινωνικών δεσμών, τον απρόσωπο και επιφανειακό χαρακτήρα των σχέσεων, τον έντονο καταμερισμό εργασίας, την ανάπτυξη ιδιαιτέρων κωδίκων συμπεριφοράς, την προσφυγή στα έμμεσα μέσα, την απουσία συναισθηματικών δεσμών, τον ανταγωνισμό και την εκμετάλλευση, την ασάφεια της ταξικής δομής, την τυποποίηση των κοινωνικών ρόλων στις πόλεις κ.α. Έχει γίνει πλέον συνείδηση σε όλους του κατοίκους των μεγαλουπόλεων, ότι η ζωή σε αυτές είναι μια πολύ σκληρή υπόθεση. Μια σειρά προβλήματα, κυκλοφοριακό, υποβάθμιση περιβάλλοντος, κατάρρευση του κοινωνικού ιστού, αύξηση της εγκληματικότητας έχουν πλέον φθάσει σε οριακά σημεία και οδηγούν όλο και περισσότερους αστούς να αναζητήσουν απεγνωσμένα τρόπους φυγής από την πόλη. Οι φυσικοί, οικολογικοί και παραγωγικοί πόροι μέσα στον αστικό ιστό των σύγχρονων πόλεων, συρρικνώνεται με αμείωτους ρυθμούς και τα ευαίσθητα οικοσυστήματα γύρω από αυτές, έχουν φτάσει σε μη ανατρέψιμο σημείο (βλέπε :Καταστροφή Πάρνηθας, Πεντέλης Υμηττού κ.α) Η πολιτιστική κληρονομιά και η αρχιτεκτονική εξαφανίζονται. Η ρύπανση του αέρα, των νερών και του εδάφους αυξάνεται συνεχώς. Τα αυτοκίνητα πολλαπλασιάζονται προκαλώντας εμφράγματα στις έτσι και αλλιώς μπλοκαρισμένες αρτηρίες του οδικού δικτύου.  ΠΗΓΗ Μανόλης Βουτυράκης