ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ – ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ

 
ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ – ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ

Παγκοσμιοποίηση 

• Ο όρος παγκοσμιοποίηση είναι κατ’ εξοχήν οικονομικά χρωματισμένος, δηλώνοντας περισσότερο τις διαδικασίες διεθνοποίησης του δυτικού καπιταλισμού, τις εκπορευόμενες ως επί το πλείστον από ισχυρά δυτικά οικονομικά και πολιτικά, κέντρα, με την προσπάθεια να ανοίξουν οι αγορές, να αξιοποιηθούν περιοχές του πλανήτη που προσφέρουν τόσο χαμηλά αμειβόμενο εργατικό δυναμικό όσο και πλουτοπαραγωγικές πηγές, και να εδραιωθούν παγκοσμίως θεσμοί, οργανωτικές και λειτουργικές οικονομικές και πολιτικές δομές που διευκολύνουν τέτοιες προοπτικές.

• Βέβαια ο όρος δεν είναι τόσο στενός. Παγκοσμιοποίηση κατ’ ουσίαν είναι οποιαδήποτε διαδικασία οδηγεί σε υπέρβαση των εθνικών ορίων και στην υιοθέτηση κοινής διεθνούς γραμμής σε οποιονδήποτε τομέα: στην πολιτική οργάνωση, στους κοινωνικούς θεσμούς, στις ιδέες, στις αξίες, στο ήθος, στην παιδεία, στην επιστήμη, στην επικοινωνία, στην τέχνη, στον πολιτισμό.

Διεθνισμός

Δηλώνει την  κίνηση για την προώθηση της διεθνούς συνεργασίας και συνεννόησης – σε  επίπεδο πνευματικό και πολιτικοκοινωνικό – και την  εξάλειψη των εθνικιστικών προκαταλήψεων.

• Στην αυστηρότερη μορφή του – ως δόγμα της μαρξιστικής ιδεολογίας, το οποίο έχει ως στόχο τη διεθνή αλληλεγγύη, που θα επιτευχθεί με την ένωση των λαών και την κατάργηση των συνόρων – θεωρεί όλους τους ανθρώπους συμπολίτες και επιζητεί την κατάργηση των ιδιαίτερων διαφορών μεταξύ των λαών.

• Στην ηπιότερη μορφή του δεν αποκλείει την αγάπη προς την πατρίδα και την προσήλωση στα εθνικά ιδεώδη και συμβάλλει στη διαφύλαξη της παγκόσμιας ειρήνης.

 
Εκφάνσεις της παγκοσμιοποίησης

• Παγκόσμια εξάπλωση του καπιταλιστικού συστήματος. 
• Πολυεθνικές επιχειρήσεις.
• Διεθνή χρηματιστήρια.
• Διεθνές εμπόριο.
• Διεθνείς οικονομικοί οργανισμοί (Διεθνής Τράπεζα, Διεθνές Νομισματικό Ταμείο).
• Παγκόσμια επιχειρηματική και επενδυτική κινητικότητα.
• Παγκόσμια προσπάθεια υιοθέτησης της δημοκρατίας.
• Παγκόσμια προσπάθεια υιοθέτησης κοινωνικών θεσμών κράτους δικαίου και προνοίας.
• Διεθνείς οργανισμοί (Ο.Η.Ε., φιλανθρωπικές και οικολογικές οργανώσεις).
• Διεθνείς διακηρύξεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα και το περιβάλλον.
• Διεθνούς εμβέλειας και απήχησης ΜΜΕ.
• Διεθνής επαφή σε επίπεδο επιστήμης, τεχνολογίας.
• Διεθνείς εκδηλώσεις στον χώρο της τέχνης, του αθλητισμού, του πολιτισμού.
• Διεθνής προβολή του δυτικού πολιτισμού.

Θετικά της παγκοσμιοποίησης

• Επαφή μεταξύ πολιτισμών και λαών.
• Καταπολέμηση της ξενοφοβίας, του ρατσισμού και αποδέσμευση από τα μίση του παρελθόντος. 
• Διεύρυνση των αγορών.

• Διευκόλυνση των επιχειρήσεων μέσω της διεθνούς κινητικότητας.
• Οικονομική και τεχνογνωστική ανάπτυξη του «Τρίτου Κόσμου» μέσω των δυτικών επενδύσεων.

• Ανάπτυξη επιστήμης και τεχνολογίας, πολιτισμού.
• Εξάλειψη φαινομένων καταπάτησης ανθρωπίνων δικαιωμάτων, πρωτογονισμών, βαρβαροτήτων, πολιτικής αυθαιρεσίας  και οικολογικής καταστροφής.

• Παγκόσμιος διαφωτισμός, καταπολέμηση της αμάθειας, του σκοταδισμού, του φανατισμού

Αρνητικά της παγκοσμιοποίησης

• Απειλή για την πολιτισμική και εθνική ιδιαιτερότητα και για την παράδοση των λαών.
• Πιθανή παγκόσμια μετάδοση των αρνητικών, των υπερβολών και των παρεκτροπών του δυτικού πολιτισμικού μοντέλου (καταναλωτισμός / θυσία της ουσίας της ζωής στο βωμό της αποδοτικότητας, της παραγωγικότητας, της ανταγωνιστικότητας / εργασιομανία / μαζοποίηση / αστικοποίηση / μηχανοποίηση / αποκοπή από τη φύση κ.λπ.).
• Πιθανή ένταση της οικολογικής καταστροφής με την παγκόσμια εξάπλωση του καπιταλισμού, που βασίζεται στην υπερπαραγωγή και υπερκατανάλωση, οι οποίες αποδεικνύονται επιβλαβείς για τη φύση.
• Ανεργία στις ανεπτυγμένες χώρες λόγω της αναζήτησης φτηνών εργατικών χεριών στον «Τρίτο Κόσμο».
• Οικονομική διείσδυση των δυτικών στον «Τρίτο Κόσμο» που αποτελεί γι’ αυτούς δυνάμει αγορά, μήτρα για πλουτοπαραγωγικές πηγές και πεδίο βιομηχανικής εγκατάστασης χαμηλού εργατικού κόστους.
• Πολιτικές διπλωματικές ή και στρατιωτικές επεμβάσεις των δυτικών στον «Τρίτο Κόσμο» με στόχο τη δρομολόγηση γεωπολιτικών ανακατατάξεων που μακροπρόθεσμα ευνοούν δυτικά οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα στις υπανάπτυκτες ή υπό ανάπτυξιν περιοχές του κόσμου.
• Τοποθέτηση από τη Δύση εγκάθετων δικτατορικών καθεστώτων στον «Τρίτο Κόσμο», που αποτελούν «πιόνια» τους στην άσκηση της διεθνούς πολιτικής τους και μόνο τη λαϊκή βούληση του τόπου τους δεν εκφράζουν.

• Δημιουργία τεχνητών διεθνών χρηματιστηριακών εκρήξεων ή υφέσεων από παρασκηνιακούς πανίσχυρους χρηματιστηριακούς κύκλους με γνώμονα τον εύκολο πλουτισμό τους.

• Μονοπώλια ή ολιγοπώλια σε νευραλγικούς οικονομικούς τομείς (επικοινωνιακά δίκτυα, ενημέρωση, βιομηχανία όπλων, ενέργεια, υπολογιστές), που επιβάλλονται «αυτοκρατορικά» στον ανταγωνισμό και  μεταφράζουν την οικονομική τους κυριαρχία σε πολιτική δύναμη,  «υπαλληλοποιώντας» πολιτικούς ηγέτες και κυβερνήσεις

 
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ  

Προσδιορισμός της έννοιας
Διεθνής περιφερειακός οργανισμός με 27 μέλη – κράτη που ανήκουν στον ίδιο γεωγραφικό χώρο (Ευρωπαϊκή ήπειρος). Είναι κοινότητα απεριόριστης διάρκειας με δικά της όργανα, νομική προσωπικότητα και ικανότητα εκπροσώπησης. Τα κράτη – μέλη συνεργάζονται μεταξύ τους σε επίπεδο οικονομικό, πολιτικό και
πολιτισμικό με σκοπό να   επωφεληθούν αμοιβαία, στο  παρόν και το μέλλον, ενώνοντας τις δυνάμεις τους. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι μια από τις μεγαλύτερες οικονομικές και πολιτικές οντότητες στον κόσμο, με 493 εκατομμύρια ανθρώπους.
Βασικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι:

• Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο
• Το Συμβούλιο Υπουργών της Ευρωπαϊκής Ένωσης
• Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή
• Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
• Το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο

 
Προσφορά της Ενωμένης Ευρώπης στους λαούς – μέλη της 

Πολιτική
Όλα τα κράτη-μέλη σέβονται το ένα την εθνική ανεξαρτησία του άλλου με συνέπεια την παγίωση της ειρήνης ανάμεσά τους και την πλήρη αποδοχή της διαφορετικότητας καθενός.
Μέσω των ευρωπαϊκών αρχών και αξιών προστατεύεται αλλά και  ισχυροποιείται το δημοκρατικό πολίτευμα (=διασφαλίζεται η ελευθερία, η  δικαιοσύνη και γενικά τα ανθρώπινα δικαιώματα).
Η ειρήνη και η δημοκρατία είναι τα εχέγγυα για την  επίλυση επιμέρους  εθνικών προβλημάτων σε επίπεδο πολιτικού βίου (=εθισμός σε  φιλελεύθερες, συλλογικές διαδικασίες, ανάπτυξη νέας φιλοσοφίας και  νοοτροπίας σε ποικίλα θέματα).

Κοινωνία
Η αλληλεγγύη και η φιλία που αναπτύσσεται ανάμεσα σε γειτονικές χώρες διευκολύνει την αντιμετώπιση /επίλυση σύγχρονων προβλημάτων (=ναρκωτικά, τρομοκρατία).
Οι πολίτες κάθε χώρας αποκτούν πέρα από την εθνική και μια ευρωπαϊκή συνείδηση που τους κάνει να νιώθουν φορείς ενός ενιαίου πολιτισμού, να θέτουν κοινούς στόχους, να συνεργάζονται απρόσκοπτα.
Τα σύνορα βαθμιαία γίνονται ελάχιστα αισθητά (=κοινό διαβατήριο, κοινό νόμισμα ανάμεσα σε πολλές χώρες) και οι πολίτες νιώθουν ασφάλεια και σταθερότητα στην κοινωνική τους ζωή.

Οικονομία
Ανάπτυξη εμπορίου, βιοτεχνίας, βιομηχανίας μέσω του ανταγωνισμού των χωρών (=ανταλλαγή τεχνογνωσίας).
Διευκόλυνση από την ευρωπαϊκή νομοθεσία της διακίνησης των
προϊόντων.
Μικρότεροι δασμοί χάρη στο άνοιγμα των συνόρων και περαιτέρω μείωση της τιμής πώλησης των προϊόντων.
Δυνατότητα των εργαζομένων να απασχολούνται όχι μόνο στη χώρα τους αλλά και σε άλλες που ανήκουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση  είτε ως υπάλληλοι σε πολυεθνικές εταιρείες είτε ως ελεύθεροι επαγγελματίες

Εκπαίδευση
Ανταλλαγή παιδαγωγικών απόψεων, πληροφόρηση για τη  χρήση
διδακτικών μεθόδων σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης από τη μια χώρα στην άλλη, διαπανεπιστημιακές συνεργασίες (π.χ. συνέδρια).
Ενεργοποίηση πανευρωπαϊκών εκπαιδευτικών προγραμμάτων στα οποία θα συμμετέχουν μαθητές και φοιτητές από διαφορετικές χώρες με σκοπό την προαγωγή της γνώσης και της έρευνας.

Πολιτισμός
Γνωριμία των λαών μέσω της τέχνης και των γραμμάτων (=φεστιβάλ,  διαγωνισμοί, σεμινάρια, εκδόσεις).
Κατανόηση και σεβασμός των πολιτιστικών ιδιαιτεροτήτων κάθε κράτους-μέλους όπως αυτές απορρέουν από την παράδοσή του (=γλώσσα, αρχές και αξίες, θρησκεία, νοοτροπία, ήθη και έθιμα).

 
Προσδοκίες για το μέλλον της Ενωμένης Ευρώπης

• Οικονομική πρόοδος σε όλα τα επίπεδα και περαιτέρω ποιότητα ζωής για τους πολίτες – μέλη της.
• Ανάπτυξη με ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα ώστε να προστατεύεται το περιβάλλον από την ανθρώπινη απληστία (=καλλιέργεια οικολογικής συνείδησης).
• Ενίσχυση σε επίπεδο εθνικό του κράτους πρόνοιας που θα στηρίζει υλικά και ηθικά τις ευαίσθητες κοινωνικά ομάδες (=μετανάστες, άνεργοι, ανάπηροι, αναλφάβητοι).
• Ισότιμη συνεργασία όλων των κρατών, χωρίς ηγεμονισμούς εκ μέρους των οικονομικά και τεχνολογικά πιο ισχυρών.
• Εμπέδωση των δημοκρατικών διαδικασιών στην καθημερινή ζωή ώστε να γίνει πράξη ο σεβασμός στο συνάνθρωπο και η συμμετοχή όλων στα κοινά.

 
Πώς θα υλοποιηθεί το όραμα μιας ακόμη πιο εποικοδομητικής
συνύπαρξης των χωρών  στην Ευρωπαϊκή Ένωση

• Ενίσχυση της παιδείας και σε επίπεδο γενικής μόρφωσης (αγωγή / καλλιέργεια) και σε επίπεδο παροχής εξειδικευμένης γνώσης ώστε οι νέοι να μπορούν να ανταποκριθούν στις ραγδαίες αλλαγές στην αγορά εργασίας.
• Υπέρβαση των εθνικιστικών προκαταλήψεων, της ξενοφοβίας και του ρατσισμού από όλους τους πολίτες.
• Πολιτική βούληση ώστε να ξεπεραστούν ιστορικά μίση και να κατανοηθεί ότι κανένα κράτος δεν μπορεί να απομονωθεί από τους γείτονές του (γιατί μοιραία θα αποδυναμωθεί πολιτικά και οικονομικά).
• Συνεισφορά των πνευματικών ανθρώπων κάθε χώρας με την ενεργοποίησή τους για την πραγμάτωση του ευρωπαϊκού οράματος.
• Συστράτευση όλων των ευρωπαίων πολιτών στην προσπάθεια για αγαστή συνεργασία και ομαλή συνύπαρξη (=γεφύρωση διαφορών / έμφαση στα κοινά συμφέροντα).

Ο ρόλος της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση

• Η Ελλάδα χάρη στη γεωγραφική της θέση αποτελεί τον «μεσογειακό εξώστη» της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
• Διαθέτει την ισχυρότερη οικονομία ανάμεσα στις χώρες των Βαλκανίων και μπορεί να πρωτοστατήσει στην ισχυροποίηση των δεσμών της Ευρωπαϊκής

Ένωσης με τα υπόλοιπα βαλκανικά κράτη.

• Λόγω του μακραίωνου πολιτισμού της μπορεί να μεταλαμπαδεύσει στην Ευρώπη διαχρονικές αξίες και να συνεισφέρει στο συγκερασμό του ορθολογισμού με  το συναισθηματισμό, ώστε να υπάρξει ανάπτυξη όχι μόνο ποσοτική αλλά και ποιοτική.

• Η Ελλάδα θεμελίωσε τη δημοκρατία και ανέδειξε μέσα από τη φιλοσοφία την αξία της συμμετοχής του πολίτη στα κοινά, μπορεί επομένως και σήμερα να συμβάλει στη διαμόρφωση ενός κλίματος πνευματικής ανεκτικότητας και αλληλεγγύης ανάμεσα στους ανθρώπους. 

  

Κίνδυνοι από την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση
Η συνύπαρξη χωρών με διαφορετική ιστορία, γλώσσα, θρησκεία, ήθη και έθιμα, πολιτισμό , περικλείει τον κίνδυνο της οικονομικής και πολιτιστικής επικράτησης των ισχυρότερων εξαιτίας:

• της αδυναμίας των «μικρότερων» να ανταποκριθούν στον επιχειρησιακό / βιομηχανικό ανταγωνισμό,
• της αποδυνάμωσης των εθνικών κυβερνήσεων από την εφαρμογή του ενιαίου κοινοτικού δικαίου (το οποίο σε κάποια σημεία «συγκρούεται» με το εθνικό),
• της πολιτιστικής αλλοτρίωσης από την εισροή πολιτιστικών υποπροϊόντων στη χώρα μας με ραγδαίους ρυθμούς (=διαφήμιση, μόδα, τηλεόραση),
• της επικράτησης αισθήματος σύγχυσης και ανασφάλειας από τους φρενήρεις ρυθμούς ζωής και τις αλλαγές στον καθημερινό τρόπο ζωής (εκπαίδευση, εργασία, ψυχαγωγία).

 
ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΗ
        Η ευρωπαϊκή κοινότητα οικοδομήθηκε πάνω στα ερείπια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και έχει ως στόχο να προσφέρει στους πολίτες ειρήνη και ευημερία. Η διαδικασία της ένωσης είναι σταδιακή και έχει οικονομικές , πολιτικές και κοινωνικές διαστάσεις. Η Συνθήκη του Μάαστριχ (1992), προσδιορίζοντας ως βασικό της στόχο την ολοένα στενότερη ένωση των λαών, μέσα από την οποία θα διέλθει, σε μεταγενέστερα στάδια, η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, υπογραμμίζει την ιστορική σημασία του τερματισμού της διαίρεσης της ευρωπαϊκής ηπείρου και επιδιώκει να δημιουργήσει σταθερές βάσεις για τη μελλοντική οικοδόμηση της Ευρώπης. Συγκεκριμένα εγγυάται:

ΣΤΟΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΤΟΜΕΑ:

• την ελεύθερη διακίνηση προσώπων, αγαθών, υπηρεσιών, κεφαλαίου στα πλαίσια της Ευρώπης.

• τη χρηματοδότηση προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης για τους ανέργους και τον καθορισμό των ελάχιστων προδιαγραφών για τις συνθήκες εργασίας.

• την ελεύθερη επιλογή των υπηκόων όσον αφορά τη χώρα εργασίας τους και τη δυνατότητα μεταφοράς της κοινωνικής ασφάλισης και των συνταξιοδοτικών τους δικαιωμάτων σε αυτή.

• τη σύγκλιση των οικονομιών με την οικονομική και νομισματική ένωση που θα περιλαμβάνει ένα ενιαίο και σταθερό νόμισμα.

ΣΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ:

• το σεβασμό στις αρχές της ελευθερίας και της δημοκρατίας και την κατοχύρωση των ανθρώπινων δικαιωμάτων.

• τη θέσπιση κοινής ευρωπαϊκής ιθαγένειας για τους υπηκόους κάθε κράτους – μέλους

• τη δημοκρατική και αποτελεσματική λειτουργία των οργάνων (Συμβουλίου των Υπουργών, Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου) μέσα σε ένα ενιαίο θεσμικό πλαίσιο.

• τη δημιουργία βαθύτερων σχέσεων αλληλεγγύης μεταξύ των λαών της Ευρώπης.

• την εφαρμογή μιας κοινής εξωτερικής πολιτικής, για την προαγωγή της ειρήνης και της ασφάλειας στην Ευρώπη και στην υφήλιο.

ΣΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ:

• το σεβασμό της ιστορίας, των παραδόσεων και του πολιτισμού των λαών της Ευρώπης.

• Τέλος, εγγυάται ότι η οικονομική και πολιτική ολοκλήρωση Κοινότητας δε θα λειτουργήσει σε βάρος της εθνικής φυσιογνωμίας των κρατών – μελών. Η Κοινότητα, χωρίς να περιορίζει την πολιτιστική και γλωσσική ποικιλομορφία των λαών της, τους παρέχει κοινή ταυτότητα και τους εξασφαλίζει μεγαλύτερη αλληλεγγύη και αμοιβαία υποστήριξη.

ΘΕΤΙΚΕΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ:

ΣΤΟΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΤΟΜΕΑ:

• Η Ελλάδα μπορεί να επωφεληθεί από την πολιτική οικονομικής σύγκλισης που εφαρμόζει η Ευρωπαϊκή Ένωση, με σκοπό την εξασφάλιση ενός σύμμετρου επιπέδου διαβίωσης για όλες τις χώρες.

• Η οικονομική μας ανάπτυξη θα επιταχυνθεί με τη μεταφορά τεχνογνωσίας και τη δημιουργία υλικοτεχνικής υποδομής στον τόπο μας, με τη μεταφορά οικονομικών πόρων, μέσω των διαρθρωτικών ταμείων και τη δημιουργία κοινωνικών προγραμμάτων.

• Η διευρυμένη πανευρωπαϊκή αγορά των τριακοσίων πενήντα εκατομμυρίων καταναλωτών προσφέρει μια μοναδική προοπτική για την προώθηση των ελληνικών προϊόντων.

ΣΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ:

• Η Ευρωπαϊκή Ένωση ασφαλώς ενισχύει τους δημοκρατικούς θεσμούς σε κάθε χώρα και κατοχυρώνει τα πολιτικά δικαιώματα των υπηκόων κάθε κράτους – μέλους.

• Η παρουσία της χώρας μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση τονίζει το κύρος της διεθνώς και αναδεικνύει την παρουσία της σε επίπεδο διακρατικών σχέσεων.

• Γενικότερα, η ένταξή μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση ευνοεί και την ειρήνη και την ασφάλεια της Ελλάδας και εγγυάται για την εδαφική της ακεραιότητα.

 
ΣΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ:

• Αναμένεται η επιτάχυνση των ρυθμών εξέλιξης της ελληνικής κοινωνίας και η γεφύρωση της απόστασης που τις χωρίζει από τις περισσότερο αναπτυγμένες κοινωνίες.

• Παρουσιάζονται πολλές ευκαιρίες για τη διάδοση του ελληνικού τρόπου ζωής, των αξιών του, αλλά και της Ιστορίας μας και του νεοελληνικού λαϊκού πολιτισμού μας.

• Μέσα από τις πολιτιστικές ανταλλαγές εμπλουτίζεται και ενδυναμώνεται η νεοελληνική πολιτιστική ταυτότητα.

 
ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ:

ΣΤΟΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΤΟΜΕΑ:
Είναι πιθανή η εξάρτηση της ελληνικής οικονομίας από ξένα κέντρα, καθώς ο ανταγωνισμός θα είναι ιδιαίτερα οξύς. Είναι γνωστός ο φόβος για την προοπτική μις «Ευρώπης δύο ταχυτήτων». Προβλήματα όπως η ανεργία, η καθήλωση της βιομηχανικής μας ανάπτυξης και η μονόπλευρη εξάρτηση της ελληνικής οικονομίας από τον τουρισμό δεν είναι άσχετα με την ένταξη της χώρας μας στην Ευρώπη.

 
ΣΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΚO ΤΟΜΕΑ:
Μακροπρόθεσμα, μια υπερσυγκεντρωτική πανευρωπαϊκή εξουσία με έδρα την κεντρική Ευρώπη θα αφαιρούσε από τα κράτη της περιφέρειας (μεταξύ των οποίων βρίσκεται και η Ελλάδα) την εθνική κυριαρχία. Ακόμη, η χώρα μας, καθώς έχει χαρακτηριστεί «Πύλη της Ευρώπης», θα υποστεί την πίεση ενός πιθανού κύματος μετανάστευσης από τα κράτη του τρίτου κόσμου προς την ευρωπαϊκή ήπειρο.

 
ΣΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ:
        Ελλοχεύει ο κίνδυνος διαμόρφωσης μιας απρόσωπης και μαζικής «πανευρωπαϊκής» κουλτούρα που θα ισοπεδώσει τις πολιτιστικές ιδιαιτερότητες κάθε ξεχωριστού λαού (ιδιαίτερα ο ελληνικός πολιτισμός θεωρείται προνομιακός λόγω της ποικιλίας των πολιτιστικών του στοιχείων).

 
Η ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΗΣ ΣΗΜΕΡΙΝΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ:

• Η χώρα μας κατέχει προνομιακή θέση, αφού μπορεί να λειτουργήσει σα γέφυρα ενώνοντας τα κράτη της Ευρώπης με του λαούς της ανατολικής Μεσογείου και Αραβικού κόσμου. Η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα των Βαλκανίων που είναι ενταγμένη στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

• Η προσφορά μας στη Ευρώπη πρέπει να αξιολογηθεί, κατά κύριο λόγο, μέσα από όρους πνευματικούς. Η χώρα μας διαθέτει έναν αξιόλογο πνευματικό πολιτισμό (Γράμματα, Τέχνες, Επιστήμες), όπως αποδεικνύουν οι βραβεύσεις και οι διακρίσεις των εργατών του πνεύματος (βραβεία λογοτεχνίας, μουσικής, κινηματογράφου, επιστημονικό δυναμικό που διαπρέπει στο εξωτερικό κτλ.).

• Ο ελληνικός τρόπος ζωής και οι αξίες του, όπως προκύπτουν από τη μελέτη της νεοελληνικής ιστορίας, μπορούν να προσφέρουν πολλά στους υπόλοιπους ευρωπαϊκούς λαούς αντισταθμίζοντας το δυτικοευρωπαϊκό πνεύμα του πιεστικού ορθολογισμού με την αμεσότητα και τον αυθορμητισμό που προβάλλει η δική μας πολιτιστική ταυτότητα. Ακόμη η παρουσία της χώρας μας στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα λειτουργεί και ως ιδεολογικό σύμβολο που συνδέει το σύγχρονο ευρωπαϊκό με τον αρχαία ελληνικό πολιτισμό.

 
ΑΝΑΛΥΣΗ ΘΕΜΑΤΟΣ:
Η επικείμενη ενοποίηση της Ευρώπης στηρίζεται ασφαλώς στην κοινή ιστορία, τις κοινές εμπειρίες και τις συγγενείς πολιτιστικές ταυτότητες των ευρωπαϊκών λαών. Ποια η συμβολή του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού στη σταδιακή διαμόρφωση αυτής της κοινής ευρωπαϊκής ταυτότητας.

 
ΠΡΟΛΟΓΟΣ:
« Δεν υπάρχει «ευρωπαϊκός λαός» αλλά οι λαοί της Ευρώπης κι ένα κοινό ευρωπαϊκό πεπρωμένο, το οποίο μπορούμε να δούμε από την επιθυμία όλων αυτών των χωρών που θέλουν να ανήκουν στην Ευρώπη για πολύ βαθύτερους λόγους από ό,τι η ευημερία ή το βιοτικό επίπεδο. Οι λόγοι αυτοί αντέχουν στη δοκιμασία του χρόνου.»

 
ΚΥΡΙΟ ΘΕΜΑ:
Η συμβολή του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού στη διαμόρφωση μιας κοινής ευρωπαϊκής ταυτότητας αποδεικνύεται με πολλούς τρόπους:
α) Η ίδια η λέξη «Ευρώπη» είναι ελληνική.
β) Οι έλληνες χάραξαν τα γεωγραφικά όρια μεταξύ Ευρώπης και Ασίας (Μηδικού πόλεμοι).
γ) Οι Έλληνες γέννησαν πολιτικά την Ευρώπη (δημοκρατία).
δ)  Οι Έλληνες γέννησαν πολιτιστικά την Ευρώπη (φιλοσοφία, τέχνη, πολιτισμός κτλ.)

Γενικότερα η Αρχαιοελληνική παιδεία κληροδοτήθηκε στους δυτικοευρωπαϊκούς λαούς μέσω ορισμένων διαχρονικών στοιχείων που προκύπτουν από τα πνευματικά της επιτεύγματα. Η αρχαιοελληνική παιδεία οικοδομήθηκε πάνω στην έννοια του ΜΕΤΡΟΥ, η οποία ενυπάρχει στις βασικότερες συλλήψεις – κατακτήσεις της κλασικής σκέψης. Αυτές είναι: ανθρωπιστική αντίληψη για τη ζωή (ανάπτυξη του πολιτισμού με κέντρο τον Άνθρωπο), δημοκρατία (ισορροπία δικαιωμάτων και υποχρεώσεων), ελευθερία (εναρμόνιση ατομικών και κοινωνικών επιδιώξεων), καλαισθησία (συμμετρία, ισορροπία μορφής και περιεχομένου), ορθολογισμός (διαλεκτική προσέγγιση της πραγματικότητας), αθλητικό ιδεώδες (ισορροπία σώματος και πνεύματος).
Το πνευματικό αυτό οικοδόμημα μεταφέρθηκε προς τη Δύση μέσω ορισμένων ιστορικών σταθμών που είναι α) ο Αρχαιοελληνικός αποικισμός, β) η Ρωμαϊκή αυτοκρατορία, γ) το Βυζαντινό κράτος και δ) μετά την κατάρρευση του Βυζαντίου, οι Έλληνες λόγιοι στη Δύση. Στη συνέχεια η περίοδος της Αναγέννησης σηματοδότησε το ξεκίνημα του ευρωπαϊκού πολιτισμού, όπως τον γνωρίζουμε σήμερα.

 
ΕΠΙΛΟΓΟΣ:
– Οι Ευρωπαίοι αναγνωρίζουν την Ελλάδα ως ιστορική και πνευματική τους μήτρα: «Είμαστε όλοι Έλληνες» (Shelley).


ΘΕΜΑ:
«Είναι φανερό πως με την εξέλιξη και των υλικών και των πνευματικών συνθηκών της ζωής μας η Ελλάδα ολοένα παύει πια να είναι μια καθυστερημένη επαρχιακή γωνιά της Ευρώπης στα σύνορα της ανατολίτικης βραδυπορίας προς το σύγχρονο πολιτισμό. Οι μεγάλοι οικονομικοί και κοινωνικοπολιτικοί ανταγωνισμοί του ευρωπαϊκού κόσμου έχουν άμεσο αντίκτυπο στη ζωή μας, τα προβλήματα της ευρωπαϊκής ζωής είναι και προβλήματα δικά μας, όλο το πνευματικό και οικονομικό υπόστρωμά μας επηρεάζεται γοργά και άμεσα από τις ροπές, τις μεταπτώσεις, τους ανταγωνισμούς που συγκλονίζουν και καθορίζουν και διαμορφώνουν τη σύγχρονη ζωή».
Αφού εκθέσετε τις απόψεις σας σχετικά με τις παραπάνω σκέψεις, να αναφέρετε:
α) Ποιους επηρεασμούς δέχεται η χώρα μας από την Ευρώπη;
β) Πιστεύετε πως η Ελλάδα μπορεί να παίξει ενεργό ρόλο στις ευρωπαϊκές εξελίξεις και με ποιον τρόπο;

ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ:
Η Ευρώπη των μεταπολεμικών χρόνων χαρακτηρίζεται από την κοινή προσπάθεια όλων των κρατών για πρόοδο και ευημερία που θα βασίζεται σε ένα πνεύμα συνεργασίας και αλληλεγγύης. Μέσα σε αυτόν τον ευρωπαϊκό χώρο ιδιαίτερη θέση κατέχει η Ελλάδα κυρίως γιατί αποτελεί το σύνορο μεταξύ της Δύσης και του κόσμου της Ανατολής. Ειδικότερα, μετά την ένταξη της πατρίδας μας στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα, οι σχέσεις της με τα άλλα ευρωπαϊκά κράτη έγιναν ακόμη στενότερες, με αποτέλεσμα όλες οι εξελίξεις και οι μεταβολές που σημειώνονται στα κράτη αυτά να επηρεάζουν άμεσα και την Ελλάδα.

 
ΚΥΡΙΟ ΘΕΜΑ:

 
Αναφορά στην Ελλάδα:

1. Βελτίωση των υλικών και πνευματικών συνθηκών τα τελευταία χρόνια.
2. Άνοδος του βιοτικού και μορφωτικού επιπέδου.
3. Ένταξη στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα.

 
Αναφορά στη γενικότερη κατάσταση της Ευρώπης:

1. Μεγάλη τεχνολογική πρόοδος.
2. Οικονομικοπολιτικοί ανταγωνισμοί.
3. Οξύτατα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα.
4. Νέοι τρόποι ζωής.
5. Αναθεώρηση πολλών ιδεών και αξιών.

Η Ελλάδα, σαν κομμάτι της υπόλοιπης Ευρώπης και κυρίως μέσα από την Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα, επηρεάζεται θετικά και αρνητικά σε όλους τους τομείς της ζωής από τις εξελίξεις που σημειώνονται στον ευρύτερο ευρωπαϊκό χώρο.


ΕΠΗΡΕΑΣΜΟΙ:

 
ΘΕΤΙΚΟΙ:

1. Πολιτική ζωή: βελτίωση των πολιτικών δομών μέσα στα πλαίσια της Ευρώπης (νόμος – δίκαιο κ.τ.λ.).
2. Οικονομία: άνοδος του οικονομικού επιπέδου με τη βοήθεια των ευρωπαϊκών κατακτήσεων στο χώρο αυτό.

3. Πολιτισμός: πολιτιστική συνεργασία και ανανέωση με τη βοήθεια καινούριων πολιτιστικών και φιλοσοφικών ρευμάτων της Ευρώπης.
4. Κοινωνική οργάνωση.

 
ΑΡΝΗΤΙΚΟΙ:

1. Τα μεγάλα προβλήματα της Ευρώπης έχουν άμεσο αντίκτυπο στην Ελλάδα: ανεργία – πληθωρισμός – ευρύτερες κοινωνικές ανισότητες – κυρίως οικονομικά προβλήματα.
2. Κίνδυνος εθνικής και πολιτιστικής αφομοίωσης: απώλεια της εθνικής ταυτότητας και της πολιτιστικής ιδιαιτερότητάς μας.

 
ΜΕ ΠΟΙΟ ΤΡΟΠΟ Η ΕΛΛΑΔΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΑΙΞΕΙ ΕΝΕΡΓΟ ΡΟΛΟ ΣΤΙΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ:

1. Με τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό.
2. Με το σύγχρονο ελληνικό πολιτισμό.
3. Με τις πολιτικές παραδόσεις της που χαρακτηρίζονται από την προσήλωση της χώρας μας στους δημοκρατικούς θεσμούς.
4. Με ορισμένους τομείς της οικονομικής ζωής που παρουσιάζουν ιδιαίτερη άνθιση π.χ. γεωργία – ναυτιλία – εμπόριο – τουρισμός.  

Επιμέλεια : Κουβουτσάκη Κατερίνα