ΕΝΔΕΚΑΤΟ ΚΡΙΤΗΡΙΟ

Ἰσοκράτους Ἀρχίδαμος 50-5
(Το συγκεκριμένο θέμα περιέχεται στα προτεινόμενα θέματα του Υπουργείου Παιδείας)

̓Εγὼ δὲ πολλοὺς μὲν οἶδα διὰ τὸν πόλεμον μεγάλην εὐδαιμονίαν κτησαμένους, πολλοὺς δὲ τῆς ὑπαρχούσης ἀποστερηθέντας (διὰ τὴν εἰρήνην)·οὐδὲν γὰρ τῶν τοιούτων ἐστὶν ἀποτόμως οὔτε κακὸν οὔτ ́ ἀγαθόν, ἀλλ' ὡς ἂν χρήσηταί τις καὶ τοῖς πράγμασι καὶ τοῖς καιροῖς, οὕτως ἀνάγκη καὶ τὸ τέλος ἐκβαίνειν ἐξ αὐτῶν. Χρὴ δὲ τοὺς μὲν εὖ πράττοντας τῆς εἰρήνης ἐπιθυμεῖν· ἐν ταύτῃ γὰρ τῇ καταστάσει πλεῖστον ἄν τις χρόνον τὰ παρόντα διαφυλάξειεν· τοὺς δὲ δυστυχοῦντας τῷ πολέμῳ προσέχειν τὸν νοῦν· ἐκ γὰρ τῆς ταραχῆς καὶ τῆς καινουργίας θᾶττον ἂν μεταβολῆς τύχοιεν.

------------------------------------------------------------------------------

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ 

ἀποτόμως = απόλυτα

ἡ καινουργία = ο νεωτερισμός στο πολίτευμα, οι πολιτικές μεταβολές

-------------------------------------------------------------------------------

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

Γ1.

Να μεταφράσετε το παραπάνω κείμενο.

Μονάδες 20

Γ2.

Για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου να γράψετε τον

ζητούμενο τύπο:

κτησαμένους: το β́ ενικό πρόσωπο της προστακτικής του παρακειμένου

ἀγαθόν: την αιτιατική πληθυντικού του συγκριτικού βαθμού στο θηλυκό γένος

χρήσηται: το β́ πληθυντικό πρόσωπο της ευκτικής του ενεστώτα

Πράγμασι: την ίδια πτώση στον ενικό αριθμό

ἐκβαίνειν: το γ ́ ενικό πρόσωπο της οριστικής του αορίστου

ταύτῃ: την αιτιατική πληθυντικού στο αρσενικό γένος

παρόντα: τη δοτική πληθυντικού στο ίδιο γένος

νοῦν: τη δοτική του πληθυντικού

θᾶττον: τον θετικό βαθμό

τύχοιεν: το α ́ πληθυντικό πρόσωπο του παρατατικού

Μονάδες 10

Γ3.α.

Να αναγνωρίσετε συντακτικά τις επόμενες λέξεις του κειμένου και να αναφέρετε του όρους τους οποίους αυτές προσδιορίζουν:

εὐδαιμονίαν, τῶν τοιούτων, τοῖς πράγμασι, ταύτῃ, τῷ πολέμῳ, ἐκ τῆς ταραχῆς

(μονάδες 6)

Γ3.β.

κτησαμένους, τοὺς πράττοντας, τὰ παρόντα, τοὺς δυστυχοῦντας:

Να αναγνωρίσετε το είδος των μετοχών και τη συντακτική λειτουργία

τους 

(μονάδες 4).

Μονάδες 10

------------------------------------------------------------------------------

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ 

Γ1.

Εγώ, όμως, γνωρίζω αφενός πολλούς που απέκτησαν εξαιτίας του

πολέμου μεγάλη ευτυχία, αφετέρου πολλούς που στερήθηκαν και αυτή

που είχαν (εξαιτίας της ειρήνης)· τίποτα βέβαια από αυτού του είδους τα

πράγματα δεν είναι απόλυτα ούτε κακό ούτε καλό, αλλά όπως τυχόν θα

χρησιμοποιήσει κάποιος και τις υποθέσεις και τις ευκαιρίες, τέτοια

αναγκαστικά θα είναι και η τελική τους έκβαση. Και πρέπει αυτοί που

ευτυχούν να επιθυμούν την ειρήνη· γιατί σ' αυτή την κατάσταση θα ήταν

δυνατόν να διαφυλάξει κάποιος για περισσότερο χρόνο όσα έχει· αυτοί

όμως που δυστυχούν (πρέπει) να έχουν την προσοχή τους στραμμένη

στον πόλεμο· γιατί μέσω της αναταραχής και των πολιτικών μεταβολών

ταχύτερα θα μπορούσαν να επιτύχουν (κάποια) αλλαγή.

Γ2.

κτησαμένους: κέκτησο

ἀγαθόν: ἀμείνονας ή ἀμείνους

χρήσηται: χρῷσθε

πράγμασι: πράγματι

ἐκβαίνειν: ἐξέβη

ταύτῃ: τούτους

παρόντα: παροῦσι

νοῦν: νοῖς

θᾶττον: ταχέως

τύχοιεν: ἐτυγχάνομεν

Γ3.α.

εὐδαιμονίαν: αντικείμενό της μετοχής «κτησαμένους».

τῶν τοιούτων: ετερόπτωτος ονοματικός προσδιορισμός, γενική διαιρετική στο «οὐδὲν».

τοῖς πράγμασι: αντικείμενο του ρήματος «ἂν χρήσηται».

ταύτῃ: ομοιόπτωτος κατηγορηματικός προσδιορισμός στον όρο «τῇ καταστάσει».

τῷ πολέμῳ,: έμμεσο αντικείμενο του απαρεμφάτου «προσέχειν» .

ἐκ τῆς ταραχῆς: επιρρηματικός εμπρόθετος προσδιορισμός του μέσου

στο ρήμα «ἂν τύχοιεν».

Γ3.β.

• Κτησαμένους: κατηγορηματική μετοχή, εξαρτώμενη από το (γνώσης σημαντικό) ρήμα «οἶδα», συνημμένη στο αντικείμενό του «πολλοὺς», στο οποίο λειτουργεί ως κατηγορηματικός προσδιορισμός.

• τοὺς πράττοντας: επιθετική μετοχή, λειτουργεί ως υποκείμενο του απαρεμφάτου «ἐπιθυμεῖν» (ετεροπροσωπία).

• τὰ παρόντα: επιθετική μετοχή, λειτουργεί ως αντικείμενο του ρήματος«ἂν διαφυλάξειεν».τοὺς δυστυχοῦντας: επιθετική μετοχή, λειτουργείως υποκείμενο του απαρεμφάτου «προσέχειν» (ετεροπροσωπία).