Γουίλιαμ Σαίξπηρ

13 λέξεις που χρησιμοποιούνται ακόμη και σήμερα και αποδίδονται στον Σαίξπηρ!

 

O Σαίξπηρ θεωρείται δημιουργός χιλιάδων λέξεων της Αγγλικής γλώσσας, αρκετές εκ των οποίων χρησιμοποιούνται σε καθημερινή βάση ακόμα και σήμερα.

 

Όπως οι εξισώσεις στην Άλγεβρα, τα αξιώματα στη Γεωμετρία ή οι Νευτώνειοι νόμοι στη Φυσική, έτσι και τα θεατρικά έργα του Σαίξπηρ αποτελούν ένα από τα πλέον πολυσυζητημένα αντικείμενα συζήτησης αναμεταξύ των Βρετανών μαθητών, οι οποίοι, συχνά παραπονούμενοι, αναρωτιούνται : "Μα πότε θα μας χρειαστούν τελικά στην πραγματικότητα όλες αυτές οι γνώσεις ;"
Πολύ συχνά απ' ότι φαίνεται, μιας και ο Σαίξπηρ, εκτός από σημαντικότατος ποιητής και θεατρικός συγγραφέας, θεωρείται και δημιουργός χιλιάδων λέξεων της Αγγλικής γλώσσας, αρκετές εκ των οποίων χρησιμοποιούνται σε καθημερινή βάση ακόμα και σήμερα.

Εκτός, λοιπόν, πολλών τραγικών, κωμικών ή κωμικοτραγικών συμβάντων που ενδεχομένως όλοι μας βιώσουμε στη ζωή μας και ίσως κάποιοι παραλληλίσουμε με τα έργα του Σαίξπηρ, καλό είναι να γνωρίζουμε ότι μερικές από τις λέξεις που συναντάμε στα έργα του, όπως π.χ. οφθαλμικός βολβός ("eyeball"), μοδάτος ("fashionable") και διευθυντής ή/και διαχειριστής ("manager") αποδίδονται στον ίδιο τον Βρετανό συγγραφέα.

Βέβαια, πέραν της αδιαμφισβήτητης ευφυίας, ταλέντου και πληθωρικότητας του Σαίξπηρ, οι λεξιπλασίες που συναντάμε στο έργο του μπορούν γενικότερα να αποδοθούν και στην ιδιαίτερα ευμετάβλητη και δημιουργική περίοδο που διάνυσε η Αγγλική γλώσσα κατά την Αναγέννηση, εποχή κατά την οποία έζησε μάλιστα και πάραξε το συγγραφικό του έργο ο Σαίξπηρ, συχνά επηρεασμένος από τους αρχαίους Έλληνες τραγωδούς. Δεν είναι λοιπόν τυχαίο ότι περί τις 10.000 με 12.000 λέξεις εμπλούτισαν και εξέλιξαν κατά την περίοδο αυτή την Αγγλικά γλώσσα, αρκετές εκ των οποίων αποτελούν δάνεια από άλλες γλώσσες, πολλές φορές ως αποτέλεσμα της αποικιοποίησης και των πολέμων που χαρακτήρισαν την περίοδο αυτή.

Αν και είναι δύσκολο να είναι κανείς βέβαιος για την "πατρότητα" των λέξεων αυτών, οι ρίζες των οποίων χάνονται στα βάθη των χρόνων, αρκετές από αυτές φαίνεται να αποδίδονται στον Σαίξπηρ, τουλάχιστον σύμφωνα με το Λεξικό της Αγγλικής γλώσσας της Οξφόρδης ("Oxford English Dictionnary"), το οποίο είναι ιδιαίτερα γνωστό για την καταγραφή της προέλευσης των λημμάτων που εμπεριέχει.

Επομένως, προτού βιαστείτε να κρίνετε τον Σαίξπηρ ως παλιομοδίτη, τον βάλετε στο ράφι και τον αντικαταστήσετε με άλλους σύγχρονους συγγραφείς, μπορείτε να τον ευχαριστήσετε πρώτα για τον γλωσσικό πλούτο που προσέφερε στην Αγγλική γλώσσα, όπως αυτός αναλύεται σε τουλάχιστον 1.700 λέξεις!

"Gloomy"
Ορισμός: Ζοφερός, σκοτεινός, μελαγχολικός.
Προέλευση: Το ρήμα "gloom" προϋπήρχε προτού ο Σαίξπηρ το τρέψει σε επίθετο σε ορισμένα από τα έργα του.
Παράθεμα: "Forced in the ruthless, vast, and gloomy woods?" - Τίτος Ανδρόνικος.

"Laughable"
Ορισμός: Γελοίος, καταγέλαστος.
Προέλευση: Προέρχεται από το ρήμα "laugh".
Παράθεμα: "Though Nestor swear the jest be laughable." - O Έμπορος της Βενετίας.

"Μajestic"
Ορισμός: Μεγαλοπρεπής, επιβλητικός, αρχοντικός.
Προέλευση: Από τη λέξη "majesty", η οποία πρωτοεμφανίστηκε περί το 1300 και αποδίδεται στα ελληνικά ως μεγαλείο, μεγαλοπρέπεια, επιβλητικότητα.
Παράθεμα: "This is a most majestic vision" - Η Τρικυμία

"Lonely"
Ορισμός: Μοναχικός, απομονωμένος (κατάσταση που συνήθως συνοδεύεται από αίσθημα στεναχώριας).
Προέλευση: Από το επίθετο "alone", to οποίο συντμήθηκε αρχικά σε "lone" περί το 1400.
Παράθεμα: "Believe't not lightly – though I go alone / Like to a lonely dragon that his fen - Κοριολάνος.

"Radiance"
Ορισμός: Μεταφ. η ακτινοβολία που εκπέμπει ένα πρόσωπο όταν είναι χαρούμενο.
Προέλευση: Προέρχεταια πό το λατινικό "radiοr," που σημαίνει ακτινοβόλος.
Παράθεμα: "For by the sacred radiance of the sun" - Βασιλιάς Ληρ.

"Hurry"
Ορισμός: Φούρια, βιασύνη.
Προέλευση: Πιθανότατα προέρχεται από το ρήμα "harry".
Παράθεμα: "Lives, honors, lands, and all hurry to loss." - Ερρίκος ΣΤ' - Μέρος 1ο.

"Generous"
Ορισμός: Γενναιόδωρος, γαλαντόμος, ανοιχτοχέρης
Προέλευση: Από το λατινικό "generosus" (δηλ. ευγενούς καταγωγής), το οποίο με τη σειρά του προέρχεται από το αρχαιοελληνικό "γέννος".
Παράθεμα: "Free me so far in your most generous thoughts / That I have shot mine arrow o'er the house / And hurt my brother." - Άμλετ.

"Frugal"
Ορισμός: Λιτός, ολιγαρκής, οικονομικός, φειδωλός.
Προέλευση: Aπό το λατινικό "frugi" (δηλ. χρήσιμο, σωστό, άξιο, τίμιο)
Παράθεμα: "Chid I for that at frugal Nature's frame?" - Πολύ κακό για το τίποτα.

"Critical"
Ορισμός: Aποφασιστικός, κρίσιμος, επικριτικός.
Προέλευση: Από το λατινικό "criticus," το οποίο, με τη σειρά του, προέρχεται από το αρχαιοελληνικό "κριτικός" (κρίνω).
Παράθεμα: "For I am nothing if not critical" - Οθέλος.

"Courtship"
Ορισμός: Κόρτε, ερωτική πολυορκία, ερωτοτροπία.
Προέλευση: Το ουσιαστικό "Court" απέκτησε για πρώτη φορά "ερωτικό" περιεχόμενο περί το 1570 ενώ νωρίτερα ήταν σήμαινε βασιλική κατοικία (από τη γαλλική λέξη " cort").
Παράθεμα: "To courtship and such fair ostents of love" - O Έμπορος της Βενετίας.

"Zany"
Ορισμός: Αστείος, αλλόκοτος, γουστόζικος.
Προέλευση: Από το ιταλικό "zani" ή "Zanni" ή το ελληνικό "Γιάννη", εκδοχή του ιταλικού Giovanni ή του ελληνικού Ιώαννη αντίστοιχα, όπως και τα δύο προέρχονται από το εβραϊκό όνομα יוחנן (Γιοάναν), το οποίο παραδοσιακά μεταφράζεται στα ελληνικά ως "δώρο Θεού".
Παράθεμα: "Some carry-tale, some please-man, some slight zany" - Αγάπης Αγώνος Άγονος.

"Undress"
Ορισμός: Γδύνω, γδύνομαι.
Προέλευση: Το ρήμα "dress" προέρχεται από το γαλλικό "dresser," το οποίο, με τη σειρά του, σημαίνει "προετοιμάζω, τακτοποιώ". Ο Σαίξπηρ ήταν ο πρώτος που πρόσθεσε το πρόθεμα "un-".
Παράθεμα: "Madam, undress you and come now to bed." - Η Στρίγγλα που Έγινε Αρνάκι.

"Rant"
Ορισμός: Μιλάω έντονα, γκρινιάζω, παραληρώ.
Προέλευση: Από το ολλανδικό "randten", το οποίο με τη σειρά του σημαίνει "μιλάω βλακωδώς, ανοήτως". Παράθεμα:"I'll rant as well as thou" - Άμλετ.




ΠΗΓΗ
Κύρα Κάπη, Clickatlife.gr