ΔΕΚΑΤΟ ΤΕΤΑΡΤΟ ΚΡΙΤΗΡΙΟ

Πλάτωνος Λάχης 182e-183b

(Το συγκεκριμένο θέμα περιέχεται στα προτεινόμενα θέματα του Υπουργείου Παιδείας)

 

Λέγω δὲ ταῦτα περὶ αὐτοῦ (τοῦ ὁπλιτικοῦ) εἰς τάδε ἀποβλέψας, ὅτι οἶμαι ἐγὼ τοῦτο, εἴτι ἦν, οὐκ ἂν λεληθέναι Λακεδαιμονίους, οἷς οὐδὲν ἄλλο μέλει ἐν τῷ βίῳ ἢ τοῦτο ζητεῖν καί ἐπιτηδεύειν, ὅ,τι ἂν μαθόντες καὶ ἐπιτηδεύσαντες πλεονεκτοῖεν τῶν ἂλλων περί τόν πόλεμον. Εἰ δ’ἐκείνους λέληθεν, ἀλλ’ οὐ τούτους γε τοὺς διδασκάλους αὐτοῦ λέληθεν αὐτὸτοῦ το, ὅτι ἐκεῖνοι μάλιστα τῶν Ἑλλήνων σπουδάζουσιν ἐπὶ τοῖς τοιούτοις καὶ ὅτι παρ’ἐκείνοις ἄν τις τιμηθεὶς εἰς ταῦτα καὶ παρὰ τῶν ἄλλων πλεῖστ’ ἂν ἐργάζοιτο χρήματα, ὥσπερ γε και τραγῳδίας ποιητὴς παρ’ ἡμῖν τιμηθείς.
 

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ

ἐργάζομαι χρήματα: αποκτώ/κερδίζω χρήματα
--------------------------------------------------------------------------------

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

Γ1.

Να μεταφράσετε το παραπάνω κείμενο.

Μονάδες 20

Γ2.

Για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου να γράψετε τον ζητούμενο τύπο:

λεληθέναι: το γ ́ πληθυντικό πρόσωπο της ευκτικής του μέλλοντα στην ίδια φωνή

οὐδέν: τη γενική ενικού του θηλυκού γένους

ζητεῖν: το β ́ ενικό πρόσωπο της προστακτικής του ενεστώτα στη μέση φωνή

μαθόντες: το γ ́ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής του ίδιου χρόνου

τούτους: την αιτιατική πληθυντικού του θηλυκού γένους

Ἑλλήνων: τη δοτική ενικού

σπουδάζουσιν: το ίδιο πρόσωπο στην οριστική του υπερσυντελίκου

τοιούτοις: τη δοτική ενικού του ίδιου γένους

τιμηθείς: τη δοτική πληθυντικού του ίδιου γένους

ἐργάζοιτο: το ά πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής του παθητικού αορίστου α ́.

Μονάδες 10

Γ3.α.

Να αναγνωρίσετε συντακτικά τις επόμενες λέξεις του κειμένου και να αναφέρετε τους όρους τους οποίους αυτές προσδιορίζουν:

μαθόντες, τοὺς διδασκάλους, τῶν Ἑλλήνων, τραγῳδίας.

Μονάδες 4

Γ3.β.

«Λέγω δὲ ταῦτα περὶ αὐτοῦ εἰς τάδε ἀποβλέψας, ὅτι οἶμαι ἐγὼ τοῦτο, εἴ τι ἦν, οὐκ ἂν λεληθέναι Λακεδαιμονίους»:

Να εντοπίσετε τον εξαρτημένο υποθετικό λόγο του αποσπάσματος

(μονάδα 1), 

να τον μετατρέψετε στον ευθύ λόγο (μονάδες 2) και να

αναγνωρίσετε το είδος του

(μονάδα 1).

Μονάδες 4

Γ3.γ.

«ὅ,τι ἂν μαθόντες καὶ ἐπιτηδεύσαντες πλεονεκτοῖεν τῶν ἂλλων περί τόν πόλεμον»:

Να αναγνωρίσετε την παραπάνω δευτερεύουσα πρόταση (είδος, εισαγωγή, εκφορά, συντακτικός ρόλος).

Μονάδες 2


ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ 

Γ1.

Λέω όμως αυτά γι’ αυτή (την τέχνη του οπλίτη) επειδή έχω υπόψη

μου το εξής, επειδή δηλαδή εγώ νομίζω ότι αυτό, αν ήταν κάτι, δε θα είχε

διαφύγει την προσοχή των Λακεδαιμονίων τους οποίους (Λακεδαιμονίους) δεν (τους) ενδιαφέρει τίποτε άλλο στη ζωή τους παρά να ζητούν και να ασχολούνται με αυτό, τι δηλαδή αν μάθουν και (με τι) αν ασχοληθούν θα μπορούσαν να υπερέχουν από τους άλλους (Έλληνες) στον πόλεμο (σχετικά με τον πόλεμο). Αν όμως τους έχει διαφύγει την προσοχή, αλλά αυτό το ίδιο δεν έχει διαφύγει την προσοχή αυτών βέβαια των δασκάλων αυτής (της τέχνης), ότι δηλαδή εκείνοι κυρίως από τους Έλληνες ασχολούνται με τέτοια (πράγματα) και ότι κοντά σε εκείνους κάποιος θα μπορούσε να αποκτήσει πάρα πολλά χρήματα αν τιμηθεί για αυτά και από τους άλλους (Έλληνες), όπως ακριβώς βέβαια αν κάποιος τιμηθεί κοντά σε εμάς και σαν τραγικός ποιητής.

Γ2.

λεληθέναι: λήσοιεν

οὐδέν: οὐδεμιᾶς

ζητεῖν: ζητοῦ

μαθόντες: μάθῃ

τούτους: ταύτας

Ἑλλήνων: τῷ Ἕλληνι

σπουδάζουσιν: ἐσπουδάκεσαν

τοιούτοις: τοιούτῳ

τιμηθείς: τιμηθεῖσι(ν)

ἐργάζοιτο: ἐργασθῶμεν

Γ3.α.

• μαθόντες: επιρρηματική υποθετική μετοχή, συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος («Λακεδαιμόνιοι»), ως επιρρηματικός προσδιορισμός της υπόθεσης/προϋπόθεσης

• τοὺς διδασκάλους: αντικείμενο του ρήματος «οὐ λέληθεν»

• τῶν Ἑλλήνων: ετερόπτωτος ονοματικός προσδιορισμός που λειτουργεί ως γενική διαιρετική στον όρο « ἐκεῖνοι»

• τραγῳδίας: ετερόπτωτος ονοματικός προσδιορισμός, γενική του δημιουργού στον όρο «ποιητής».

Γ3.β.

Εξαρτημένος υποθετικός λόγος:

• Υπόθεση: εἴ τι ἦν.

• Απόδοση: οἶμαι ἐγὼ τοῦτο οὐκ ἂν λεληθέναι Λακεδαιμονίους.

Μετατροπή στον ευθύ λόγο:

• Υπόθεση: εἴ τι ἦν.

• Απόδοση: οὐκ ἂν ἐλελήθει τοῦτο τοὺς Λακεδαιμονίους.

• Είδος: Υποθετικός Λόγος του Αντίθετου του Πραγματικού.

Γ3.γ.

Δευτερεύουσα ονοματική πλάγια ερωτηματική πρόταση, μερικήςάγνοιας. 
Εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία «ὅ,τι», εκφέρεται με

δυνητική ευκτική «ἂν πλεονεκτοῖεν», 
δηλώνει το δυνατό ή πιθανό στο παρόν ή μέλλον 
και λειτουργεί συντακτικά ως επεξήγηση στον όρο «τοῦτο» της κύριας πρότασης.