ΠΕΜΠΤΟ ΚΡΙΤΗΡΙΟ

Διόδωρος Σικελιώτης, Βιβλιοθήκη ΧΙΙ 53, 1-2 


Ἐπὶ δὲ τούτων κατὰ τὴν Σικελίαν Λεοντῖνοι, Χαλκιδέων μὲν ὄντες ἄποικοι, συγγενεῖς δὲ Ἀθηναίων, ἔτυχον ὑπὸ Συρακοσίων πολεμούμενοι. Πιεζόμενοι δὲ τῷ πολέμῳ καὶ διὰ τὴν ὑπεροχὴν τῶν Συρακοσίων κινδυνεύοντες ἁλῶναι κατὰ κράτος ἐξέπεμψαν πρέσβεις εἰς τὰς Ἀθήνας ἀξιοῦντες τὸν δῆμον βοηθῆσαι τὴν ταχίστην καὶ τὴν πόλιν ἑαυτῶν ἐκ τῶν κινδύνων ῥύσασθαι. Ἦν δὲ τῶν ἀπεσταλμένων ἀρχιπρεσβευτὴς Γοργίας ὁ ῥήτωρ, δεινότητι λόγου πολὺ προέχων πάντων τῶν καθ” ἑαυτόν. Οὗτος καὶ τέχνας ῥητορικὰς πρῶτος ἐξεῦρε καὶ κατὰ τὴν σοφιστείαν τοσοῦτο τοὺς ἄλλους ὑπερέβαλεν, ὥστε μισθὸν λαμβάνειν παρὰ τῶν μαθητῶν μνᾶς ἑκατόν.
--------------------------------------------------------------------------------

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ

ῥύσασθαι (ῥύομαι: λυτρώνω, σώζω)

----------------------------------------------------------------------------------
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

Γ1. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας το παραπάνω κείμενο. Μονάδες 20

Γ2.α. Να γράψετε τον τύπο που σας ζητείται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις:
 ὄντες: δοτική πληθυντικού αρσενικού γένους   
ῥήτωρ: κλητική ενικού  
δεινότητι: ονομαστική ενικού  
πάντων: γενική πληθυντικού θηλυκού γένους  
οὗτος: αιτιατική πληθυντικού θηλυκού γένους  
Μονάδες 5

Γ2.β. ἔτυχον: β΄ ενικό πρόσωπο προστακτικής ενεργητικού αορίστου β΄ ἐξέπεμψαν: α΄ πληθυντικό πρόσωπο υποτακτικής ενεργητικού αορίστου ἀξιοῦντες: γ΄ ενικό πρόσωπο οριστικής παρατατικού μέσης φωνής ὑπερέβαλεν: απαρέμφατο ενεργητικού μέλλοντα λαμβάνειν: β΄ ενικό πρόσωπο οριστικής ενεργητικού παρακειμένου.  
Μονάδες 5

  Γ3. Να αναγνωρίσετε συντακτικώς τις παρακάτω λέξεις: πολεμούμενοι, τῶν Συρακοσίων, βοηθῆσαι, ὁ ῥήτωρ, πρῶτος. Μονάδες 10 ------------------------------------------------------------------------
 


ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
Γ1. Κατά τη διάρκεια αυτών στη Σικελία οι Λεοντίνοι, που ήταν άποικοι των Χαλκιδέων και είχαν δεσµούς (συγγένειας) µε τους Αθηναίους, έτυχε να δέχονται πόλεµο από τους Συρακόσιους. Και επειδή πιέζονταν από τον πόλεµο και λόγω της υπεροχής των Συρακοσίων κινδύνευαν να κυριευτούν ολοκληρωτικά έστειλαν πρέσβεις στην Αθήνα αξιώνοντας/και αξίωναν να (τους) βοηθήσουν οι δηµοκρατικοί το συντοµότερο και να σώσουν την πόλη τους από τους κινδύνους. Και ήταν αρχιπρεσβευτής των απεσταλµένων ο Γοργίας ο ρήτορας, ο οποίος υπερείχε, στη ρητορική ικανότητα απ. όλους τους οµοτεχνούς του. Αυτός και πρώτος ανακάλυψε τις ρητορικές τέχνες και τόσο πολύ ξεπέρασε τους άλλους στη τέχνη της σοφιστείας ώστε να παίρνει µισθό από τους µαθητές εκατό µνες.

Γ2α.

• ὄντες: οὖσιν
• ῥήτωρ: ῥῆτορ
• δεινότητι: δεινότης
• πάντων: πασῶν
• οὖτος: ταύτας

Γ2β.

• ἔτυχον: τύχε
• ἐξέπεµψαν: ἐκπέµψωµεν
• ἀξιοῦντες: ἠξιοῦθτο
• ὑπερέβαλαν: ὑπερβαλεῖν
• λαµβάνειν: εἴληφας

Γ3.

• Πολεµούµενοι: κατηγορηµατική µετοχή που εξαρτάται από το ρήµα «ἔτυχεν» και αναφέρεται στο υποκείµενο του ρήµατος «Λεοντένοι».
• τῶν Συρακοσίων: γενική υποκειµενική ως ετερόπτωτος ονοµατικός προσδιορισµός στον όρο «ὑπεροχήν».
• βοηθῆσαι: τελικό απαρέµφατο, αντικείµενο της µετοχής «ἀξιοῦντες».
• ὁ ῥήτωρ: παράθεση ως ονοµατικός οµοιόπτωτος προσδιορισµός στο όνοµα «Γοργίας».
• πρῶτος: επιρρηµατικό κατηγορούµενο της σειράς αναφερόµενο στον όρο «οὖτος».